podsumowanie

Soulbowl.pl: Najlepsze albumy 2023

Trudno już chyba w 2023 czy 2024 roku oceniać rok jako muzycznie lepszy czy gorszy. W natłoku cyfrowych premier, przy bardziej niż kiedykolwiek zindywidualizowanych selekcji i odbiorze tego, czego, jak i kiedy słuchamy, problemem zgoła bardziej adekwatnym niż sam poziom (czy raczej charakter) wydawanej muzyki, wydaje się kwestia dotarcia do właściwych treści w odpowiednim czasie. Odpowiednim czasem nie musi być wcale koniec roku kalendarzowego — bywa zresztą wciąż, że to dopiero początek. Podobnie jak coraz śmielej artyści i słuchacze pozbywają się kolejnych stylistycznych barier, tak samo brzmieniem i treścią stapiają się ze sobą kolejne roczniki. Mimo wszystko w starym stylu i w starym składzie zebraliśmy, jak co roku, nasze ulubione płyty minionych dwunastu miesięcy, z nadzieją, że być może raz jeszcze któryś z naszych kontekstów ubogaci wasze plejlisty.

25.

Falling or Flying

Jorja Smith

FAMM

Rzutem na taśmę najnowsza propozycja Jorjy znalazła się w zestawieniu najlepszych płyt minionego roku. Na Falling or Flying słychać dużo londyńskiego popu, dużo niuansów R&B, ale również house’u i dance’u, a także flirt z dancehallem w „Feelings” czy funk wczesnych lat dwutysięcznych w „Little Things”. Mimo tego, że album jest mniej jednolity niż ulicznie soulowe Lost & Found, nowy album jest na swój sposób kompletny, być może za sprawą aksamitnego wokalu artystki. Zgodnie z tytułem, zawartość w pierwszej połowie krążka wznosi się przyjemnie, by w drugiej opaść, nie dotykając jednak dna. Pomimo komercyjnym ukłonom, Jorja nie zatraca swojej tożsamości, płytę wypełniają luz i powściągliwość Brytyjki, a sama muzyka pozbawiona jest tandenego połysku. — Forrel

New Blue Sun

André 3000

Epic

Kto by się spodziewał, że po latach czekania na powrót André 3000 — ikonę hip-hopu, muzyk wypuści coś tak zaskakującego jak New Blue Sun Były członek grupy Outkast stwierdził, że na tym etapie życia nie ma o czym rapować i woli, żeby to muzyka odgrywała główną rolę. Album to mieszanka spirytystycznego ambientu, jazzu i żywych instrumentów, w tym tego najważniejszego — fletu. New Blue Sun udowadnia, że André od zawsze był artystą trudnym do zaszufladkowania, a rap to jedynie jedno z jego wcieleń. Być może zawiódł najbardziej zagorzałych fanów Outkastu, ale dla autora album był przestrzenią do uwolnienia kreatywności i eksperymentu, a zarazem medytacji i wyciszenia. — Polazofia

Voice Notes

Yazmin Lacey

Own Your Own Records

Aż strach pomyśleć, co by było, gdyby ktoś kiedyś nie namówił Yazmin Lacey do śpiewania. Chociaż ma wspaniały głos i pochodzi z muzykalnej rodziny, to nie miała parcia na nagrywanie płyt i podbijanie list przebojów. Na szczęście nie udało jej się ukryć swojego talentu przed światem. Po kilku obiecujących EP-kach, w ubiegłym roku ukazał się jej długo oczekiwany debiutancki album. Voice Notes nie rozczarowuje. Yazmin nieco nonszalancko prowadzi przez kolejne utwory. Z lekkością i dystansem porusza tematy wewnętrznych i związkowych zawiłości na tle miękkich kombinacji głównie soulu, jazzu, R&B i odrobiny elektroniki. Płyta sprawia wrażenie jakby powstała bez wysiłku, mimochodem. Wystarczy jednak fragment, żeby bezpowrotnie dać się wciągnąć w te niezobowiązujące muzyczne opowieści, notatki głosowe i inne zapiski z codzienności. Voice Notes to krążek, który uspokaja, rozpuszcza napięcie i pokazuje, że dobrze jest czasem odpuścić sobie i innym. Można stosować po kawałku lub w całości, bez ograniczeń — nie ma skutków ubocznych. — Brzózkaaa

Madres

Sofia Kourtesis

Ninja Tune

Gdyby Kourtesis wydała tę płytę przed pięcioma laty przywitałbym ją od progu jak spełnione proroctwo, ale choć tym razem potrzebowałem dać sobie z nią więcej czasu, proroctwa się nie przedawniają — Madres z końcem roku dowiozło spóźnione zakończenie lata, a może lato, które nigdy się nie kończy, albo nawet lato, które kończy się nieustannie i bezsprzecznie, ale ów koniec wcale nie nastaje To jedna chwila zatrzymana w czasie, romantycznie rozciągnięta na trzy kwadranse płyty, to ten słodko-gorzki moment, kiedy zdajemy sprawę, że być może właśnie przeżywamy jeden z najszczęśliwszych momentów swojego życia, a jednocześnie, że on już zaraz bezpowrotnie się skończy. Kourtesis pięknie doprawia deephouse’owe kompozycje własnym temperamentem, ale nigdy nie jest nachalna — podnosi na duchu, pomaga naprawdę czuć. — Kurtek

Diamonds & Freaks

BLK Odyssy

Earthchild

Spójna różnorodność. Przepych i równowaga. Nieprzekombinowana świeżość. Album wywołujący skojarzenia z dorobkiem artystów, za którymi najbardziej tęsknie. Alternatywa wobec szanowanego przez opinię współczesnego hip-hopu, którego instrumentarium (mnie) nudzi, estetyka śmieszy, a słowotok męczy. To nie jest najlepsza płyta zeszłego roku. Jest jednak spora szansa, że może stać się jedną z twoich ulubionych. Wspominasz miło Sleepy’s Theme? Wyobrażenie o wspólnej sesji studyjnej Ohio Players, Devina the Dude, Kali Uchis, Kendricka, DJ-a Quika i Sa-Ra the Creative Partners dostarcza uśmiechu? Cenisz vibe i nie masz ciśnienia, żeby równolegle z piosenką czytać teksty na geniusie? Jeśli tak, być może znadziemy wspólny grunt w kwestii Diamonds & Freaks. — K.Zięba

Utopia

Travis Scott

Cactus Jack

Travis Scott na Utopii połączył aktualne trendy ze swoim autorskim stylem, który wypracował około dekadę temu u boku Kanyego Westa. Pomysłów na jego czwartej płycie jest tak dużo, że słuchając jej po raz pierwszy, trudno przewidzieć, jak rozwinie się dany utwór. „K-POP” to na przykład radio-friendly reggaetonowy singiel ze zwrotkami Bad Bunny’ego i The Weeknda. Z kolei „Fe!n” z gościnnym udziałem Playboia Cartiego flirtuje z rage’em spod znaku Opium. Raper z Houston sięgnął nawet po niewykorzystany bit z Yeezusa, industrialnego albumu Kanyego Westa z 2013 roku, przy którym 10 lat temu pracował właśnie jako jeden z producentów. Minimalistyczny „Modern Jam” z wokalami Teezo Touchdown brzmi jakby pochodził z połowy lat 80., choć został zbudowany na jednej z wersji „I Am a God”. Utopia to album-blockbuster — eksperymentalny, ale przystępny. Pretenduje do miana opus magnum Travisa Scotta, bo choć artysta nie wynalazł swojego brzmienia od nowa, udoskonalił je i uwspółcześnił. — Klementyna

Scaring the Hoes

Jpegmafia & Danny Brown

AWAL

Tytuł wspólnego albumu dwóch słynnych reprezentantów eksperymentalnego hip-hopu nawiązuje do środowiskowych memów o muzyce, która jest przeciwieństwem tej mainstreamowej i przyjemnej — takiej, jaką tworzą Jpegmafia i Danny Brown. Scaring the Hoes wydaje się źle zmiksowany, hałaśliwy i chaotyczny. Z tego pozornego bałaganu wyłania się jednak wiele rozwiązań, melodii, sampli i oczywiście odniesień do internetowej kultury — humoru-meta. Już w otwierającym album singlu „Lean Beef Patty” pojawia się przyspieszony fragment „I Need a Girl (Pt. 2)” P. Diddy’ego, nawiązanie do działań Elona Muska związanych z Twitterem i antysemickich postów Kanye Westa, a w tytule — do popularnej influencerki fitness. Mimo że Jpegmafia i Danny Brown świadomie stworzyli album na przekór trendom, Scaring the Hoes to projekt bardzo nowoczesny. — Klementyna

Raven

Kelela

Warp

Długo wyczekiwany album Keleli nie przyniósł zawodu, ukazując artystkę w jej nawet dojrzalszej odsłonie. Podszyty społeczno-politycznymi motywacjami twórczymi Raven to krążek intrygujący, na całe szczęście wciąż w większości utrzymany w klubowej rytmice i charakterystycznej dla Keleli wysublimowanej estetyce futurystycznego R&B. Na płycie nie brakuje nowatorskich dla mainstreamu prób mariażu ambientu i muzyki tanecznej, które spięte unikalnym i zmysłowym głosem bohaterki całego zamieszania, stanowią najmocniejsze punkty zeszłorocznego wydawnictwa. — K.Zięba

Let’s Start Here.

Lil Yachty

Quality Control

Odejściem od trapowej bazy Let’s Start Here podzieliło dotychczasowych słuchaczy Yachty’ego, jednocześnie przyciągając nowych i ich także dzieląc na dwa obozy. Niezależnie od raczej ciążącego tej płycie kontekstu wydawniczego, psychodeliczna wycieczka ex-rapera w gitarowe rejony przyniosła nam bez wątpienia interesującą płytę. Yachty’emu udało się w jakimś sensie to, co niezbornie próbował zrobić Lil Wayne w 2010 roku, nie do końca wyszło z kolei to, co Igorem pokazał Tyler, the Creator, ale oba te krążki, a także The Love Below André 3000 i 808 & Heartbreak Kanyego Westa pozostają w jakimś niedającym się bezpośrednio uchwycić związku z tym, co zaprezentował tutaj Yachty. Let’s Start Here jest w swoim neo-psych-rockowym animuszu gęstsze i bardziej powtarzalne niż którakolwiek z tamtych płyt. Cechują ją wewnętrzne sprzeczności, post-ironia miesza się tu z nieukrywaną wrażliwością — nie może być inaczej, Yachty nie udźwignąłby tym post-rapowym, post-kanyewestowym autotune’owanym wokalem ani grama prostolinijności — mimo wszystko próbuje i zaskakująco, na jakimś poziomie udaje mu się sprzedać też dziwaczny produkt nie tylko post-rapowy, ale chyba nawet przede wszystkim post-popowy. To jednocześnie papierek lakmusowy i odtrutka na formy, jakie coraz bardziej zuchwale przybiera współczesny pop. — Kurtek

Sundown

Eddie Chacon

Stones Throw

W bądź co bądź zimowej chwili podsumowania albumów z zeszłego roku Sundown jawi się jako zagubione ogniwo między tanecznym wycofaniem Begone Dull Care Junior Boys a instagramowym łańcuszkiem ułożonym z tęsknoty za latem w środku zimy. Współzałożyciel najntisowego pop soulowego dua Charles & Eddie powraca na swoim drugim solowym albumie w dość zaskakujący (choć poniekąd naturalny po gładkim soulowym debiucie) sposób: wychylając się z rattanowego fotela skąpanego tropikalnym zachodem słońca gdzieś daleko stąd. Ale nie ma tu mowy o zdjęciach wkurwiaczach, wysyłanych do współpracowników z pozdrowieniami spod palmy; to muzyka bliska i namacalna, muśnięta elegancją exotiki, podlana błogością chillwave’u, i przypieczętowana subtelnym wokalem Chacona, który wśród tej anty-tanecznej sepii doskonale bryluje w nostalgii i powiązanym z nią wyciszeniu. Sundown daje nam pełen zestaw narzędzi, żebyśmy mogli się tym wyciszeniem delektować w delikatnym oświetleniu, gdzieś daleko stąd. — Maja Danilenko

That! Feels Good!

Jessie Ware

EMI

To obowiązkowa pozycja liście odtwarzania, nie tylko podsumowującej 2023 rok. Stwierdzenie z otwierającego krążek utworu: That feels good, do it again równie dobrze może się odnosić do poprzedniej płyty Jessie Ware, bo przecież już What’s Your Pleasure? w 2020 roku porwało do tańca zmysłowym post-disco nawet tych najbardziej opornych i zniechęconych. I tym razem Jessie zaprosiła do współpracy Jamesa Forda, znanego m.in. z Simian Mobile Disco czy produkcji dla Haim, Kylie Minogue czy Gorillaz. Wspólnie wynieśli muzyczne inspiracje z przełomu lat 70. i 80. na jeszcze wyższy poziom, dając jeszcze więcej przyjemności. That! Feels! Good! to bezbłędnie wyselekcjonowany zestaw eleganckich, seksownych, wysokoenergetycznych utworów, z potrzebnymi przerwami na wytchnienie. Jessie Ware zachęca w nich do porzucenia tego, co niepotrzebnie ogranicza i znalezienia w sobie odwagi do sięgania po więcej radości, miłości i zabawy. Włączcie, chociaż na chwilę, żeby pofantazjować, ruszyć na parkiet, czy po prostu odpłynąć. — Brzózkaaa

Beloved! Paradise! Jazz!?

McKinley Dixon

City Slang

Beloved! Paradise! Jazz?! to wychodzący do słuchacza z sercem na dłoni album, którego jedynym problemem było to, że poprzedzające go For My Mama and Anyone Who Look Like Her tak ściskało za gardło i serce, że co by się nie wydarzyło, nie byłoby zwyczajnie w stanie szarpnąć za te same struny wrażliwości. Na szczęście jednak McKinley Dixon nie aspiruje do wyścigu z samym sobą i chwała mu za to. Zamiast tego oferuje nam płytę bardzo literacką, czułą, pięknie zornamentyzowaną girlandami neo-soulu i tytułowego jazzu, która nawet w chwilach odpinania wrot pozostaje bardzo ludzka i skromna. A wspomnianych momentów nie brakuje, bo rapowych ortodoksów artysta próbuje przesiać już początkowym, nieco nokturnalnym, slam-poetyckim odczytem fragmentów tekstu Toni Morrison, która jest nie tylko duchową matronką i naczelną inspiracją Dixona, ale także autorką powieści (kolejno): Beloved, Jazz i Paradise, które stanową programową inspirację całego krążka. Dalej pośród ścieżek, które wydeptuje album czeka nas maniakalna, przesycona agresją fantazja na temat grisledowego rzemiosła („Mezzanine Tippin”), bezpardonowa, triumfalna, organiczna trapówa rzewnie wspominająca czasy świetności wytwórni TDE („Tyler Forever”) i masa chwytliwego, na wskroś urokliwego, pokornego soul-rapu, który choć dość mocno czerpie z lokalnego conscius rapowego podwórka, pozostaje do cna autorski. To kino obyczajowe absolutnie zafascynowane codziennością, pełne empatii i czułości, ale jednocześnie wokalnie piętnujące widoczne wyłomy i usterki w otaczających je realiach. — Wojtek

Fountain Baby

Amaarae

Interscope

Jesteście głodni świeżego muzycznego powiewu znad afrykańskiego kontynentu? Tęsknicie za letnim klimatem? Wydany przed wakacjami krążek Fountain Baby spowodował, że słońce jeszcze mocniej zaświeciło dla Amaarae. Dziewczyna stworzyła na płycie futurystyczną mieszankę trapującego R&B, afropopu i jego charakterystycznych bębnów, hip-hopu, psychodelicznego rocka i punku, a nawet flamenco, do której dorzuciła całą gamę instrumentów. Całość brzmi światowo, luksusowo i niezwykle orzeźwiająco. Do tego dochodzi rześki i słodki sopran artystki, w którym miejscami słychać wpływy Janet Jackson. Jak Amaarae sama przyznała, tą płytą bliżej jej jednak do raperki, niż do wokalistki. Artystka nie krąży na płycie wokół tematów ważnych, ale bezpośrednio je porusza. Dochodząc do końca utworu, mamy więc konkretne rozwiązanie. Takiej umiejętności nauczył ją sam Babyface. A Amaarae porusza ważne kwestie — od sytuacji czarnoskórych kobiet, po problemy społeczności LGBTQ+. Album jest dojrzały i dopracowany, wciąż popowy, ale z silnymi wpływami innych okołosoulowych gatunków, różnorodny, miejscami dziki, ale wciąż spójny. Stworzony z pomysłem i bogactwem inspiracji. Od Fountain Baby bije pewność siebie, przekonanie o tym, czego się pragnie, ale również o tym, na co nie ma zgody. — Forrel

Gold

Cleo Sol

Forever Living Originals

Gdy Cleo Sol w połowie września wypuściła Heaven, poczułem się lekko rozczarowany, a gdy dwa tygodnie później wydała Gold, a ja zatopiłem się w tę muzykę jak zahipnotyzowany, początkowo nie do końca potrafiłem uchwycić różnicę. Oba krążki można opisać jako smoothsoulowe i inspirowane gospel, różnica jest taka, że podczas gdy Heaven jest przede wszystkim smooth w kojący, choć dość zachowawczy sposób, Gold jest od pierwszego do ostatniego taktu jedną z najbardziej natchnionych płyt w dotychczasowej historii neo-soulu. Choć aranże są raczej kameralne, Sol nie rezygnuje wcale z całkiem współczesnej rytmicznej oprawy — jej wizja gospel polega na przełożeniu własnych duchowych inspiracji na brzmienie, w którym sama czuje się swobodnie i podkreślenie ich z wyczuciem raczej skromnym gospelowym chórkiem. Akromność to zresztą jedno z słów-kluczy do zrozumienia, jak i dlaczego ta płyta wyszła Sol tak znakomicie. I autentyczność — bo choć można się z Sol nie zgadzać co do sposobu widzenia świata, trudno zanegować siłę i namacalność wizji nakreślonej tak słodko na Gold. — Kurtek

Praise a Lord Who Chews But Which Does Not Consume; (Or Simply, Hot Between Worlds)

Yves Tumor

Warp

Stało się. Yves Tumor ponownie stworzył dzieło zasługujące na wysoką pozycję w naszym rankingu. Nic dziwnego — naprawdę nazywa się Sean Bowie, a to przecież zobowiązuje. Wbrew długaśnemu tytułowi nie zagadano nas na śmierć, przeciwnie — pozostawiono wystarczającą przestrzeń dla instrumentalnych solówek i chóru. Gdyby rozłożyć album na poszczególne elementy, okazałoby się, że każdy z nich pochodzi z innej parafii, a jednak składają się one na przemyślaną, imponującą mozaikę. Za produkcję odpowiada skłonny do gatunkowych eksperymentów Noah Goldstein, który w ostatnim czasie wzbogacił swoje CV o pracę przy Utopii Travisa Scotta oraz Motomami Rosalíi. Umówmy się, w poszukiwaniu sampli mało kto kieruje się aż do Zambii, skąd wykopuje lokalny rock lat 70., co w tym wypadku zaowocowało nieprzewidywalnym, psychodelicznym singlem „Heaven Surrounds Us Like a Hood” Nasycenie tekstów religijną symboliką nie idzie w parze z przesadzonym patosem. Tu z nieba złoty sypie się kurz i pada purpurowy deszcz. Jest głośno, tanecznie i dziwacznie, dlatego Praise a Lord… prędzej zagości w głośnikach muzeum sztuki nowoczesnej czy sklepach Zary niż w kościelnych murach. Śpiesząc do konkluzji — Yves, tobie chwała na wieki. Amen. — Katia

The Age of Pleasure

Janelle Monáe

Wondaland

Analizując na chłodno faktografię twórczości Janelle, można odnieść wrażenie jakby artystka zaliczała kompletnie odwrotny proces muzycznej ewolucji. Od wysoce konceptualnego, przepełnionego inspiracjami i ukrytymi znaczeniami The Archandroid dotarliśmy do trwającego ledwie pół godziny The Age of Pleasure, gdzie nie ma już żadnych androidów i Fritzów Langów, ale jest bezpośredniość, cielesność i niekończąca się zabawa z lejącym się w tle szampanem. Na szczęście dla nas (i całego świata) patrzenie na same fakty jest bezsensowne, a prostota to nie to samo co prostactwo. Czwarty longplay Janellki — pomimo swojego krótkiego metrażu — mieści w sobie naprawdę wiele muzycznej treści, usystematyzowanej przez wyraźnie nakreśloną fascynację afrobeatem i reggae. Utwory — również pomimo krótkich czasów trwania — bardzo zręcznie przeplatają między sobą frazy, przez co całość płyty sprawia wrażenie niekończącego się jamu. Sama zaś wokalistka — która w ostatnim czasie zaliczyła coming out jako osoba niebinarna — znalazła w sobie niezbadane do tej pory pokłady pewności siebie, radości z życia i… po prostu człowieczeństwa. Do The Age of Pleasure się nie tańczy, jeno lewituje. — Chojny

Playing Robots in Heaven

James Blake

Republic

James Blake powrócił, chociaż tak naprawdę nigdy nie zniknął. Przez ostatnich kilkanaście lat spełniania się jako wzięty producent, songwriter, tajna broń wszystkich Kanye Westów i Travisów Scottów tego świata, w miarę regularnie budował własny solowy repertuar. I tak jak w ramach swojej dyskografii często eksploatował potencjał tych wszystkich nabytych znajomości (czego peakiem było najeżone ekskluzywnymi gościnkami Assume Form z 2019 roku), tak na najnowszym albumie Brytyjczyk zaliczył swoisty reset, reboot, czy jak tam to nazwać. Playing Robots Into Heaven powraca do introwertycznego alt R&B z początku poprzedniej dekady, wyziewającego spod obecnej od zawsze w jego DNA miłości do UK garage, dubstepu i house’u. Można wręcz uwierzyć, że James Blake na chwilę stał się ponownie tym niewinnym chłopakiem zasłuchanym w the xx, klejącym sobie w zaciszu domowym na komputerze pierwsze wygrzewy soulu nowej ery. — Chojny

Erotic Probiotic 2

Nourished by Time

Scenic Route

Depilujce klaty i wyciągajcie satynowe koszule. Erotic Probiotic 2 to hypnagogiczna, płynna tożsamościowo, flaboyancka i, przede wszystkim, doskonale wyselekcjonowana składanka dyskotekowego R&B, która, mimo nieskrywanej surowości bedroomowej, undergroundowej produkcji, nadaje się do słuchania wszędzie poza sypialnią. Ba, nie tylko wyrywa R&B z pościelowego kokona, wypychając je na sam środek neonowego parkietu i przywracając do łask pamiętające ejtisy, bezpruderyjne, giętkie potańcówki, ale także robi to w uroczo nieśmiały, wycofany sposób. Chwilami nawet kontruje gibką słodycz co taneczniejszych singli okazjonalnym neurotycznym tąpnięciem melancholijnego wzrusza, choć zawsze wyważa je na tyle, by nie zachwiać zbytnio emocjonalnego gradientu całości. Dużo w tym autoerotyzmu i flirtu, ale też pełno introwertycznego swagu, który nie wiadomo, czy nie chce się narzucać, czy taktycznie zgrywa niedostępność. Rumienię się i nie wiem, czy dlatego, że mnie oczarowało, czy za bardzo odbijam się w matowym połysku każdej sekundy. — Wojtek

Soft Spot

JMSN

White Room

JMSN doskonale wyczuł naszą słabość do R&B wczesnych lat 2000. Przyznajemy, wokalne podobieństwo do Justina Timberlake’a już na starcie ułatwiło mu robotę. Na Soft Spot jawi się jako nieco onieśmielający, bezpruderyjny gość, który zamiast płakać w poduszkę woli raczej wytańczyć smutki na parkiecie zadymionego, dusznego klubu. W otwierającym utworze „Love Me” niczym wykonawca „Cry Me a River” posiłkuje się chórem gospel i potwierdza, że perfekcyjnie opanował sztukę perswazji. Równie mocny punkt albumu stanowi „Feel Like a Woman”, czyli połączenie intymnego wyznania z bondowskim sznytem w warstwie muzycznej. Wiosną amerykański artysta zawita aż w czterech polskich miastach — Krakowie, Warszawie, Poznaniu i Gdańsku. Z kim widzimy się na koncercie? — Katia

My Back Was a Bridge for You to Cross

Anohni and the Johnsons

Rough Trade

Po trzynastu latach niebytu Anohni ponownie skrzyknęła swoich współpracowników występujących z nią pod szyldem The Johnsons (w tym Jimmy’ego Hogharta, gitarzystę i producenta ze sporą i różnorodną siatką muzycznych powiązań). A wszystko po to, żeby stworzyć My Back Was a Bridge For You to Cross — odwołujący się do ikonicznego soulu, ale bardziej w emocjach, bo w formie to już soul na własnych zasadach. Już na samym początku wdaje się nas w ostrą wymianę zdań między dźwiękami w „Go Ahead” (jeśli wierzyć Wikipedii, jednym z nich jest klarnet), i choć następujący po nim „Sliver of Ice” jest powrotem do najczulszych korzeni Anohni z okolic I Am a Bird Now, to na metce ma 100% slowcore’u z tymi nieśpiesznymi gitarami, mięciutką perkusją, i ugładzonym klarnetem (i nie on jedyny). Ale cóż; śpiewa Anohni, więc surowy, gitarowy anturaż ustępuje uczuciom; a z nim też i my. Emocjonalny, ale i zupełnie naturalny wokal artystki, niejednokrotnie nagrany za pierwszym podejściem, pozwala zbliżyć się do opuszczenia, rozgoryczenia, niepewności i lęku na odległość, która w innych warunkach mogłaby przerażać. Anohni i Jimmy Hogarth mówią, że My Back… wychodzi z What’s Going On Marvina Gaye’a, i odpowiada na pytania w nim zawarte, mając też w sercu miejsce dla Niny Simone i Jimmy’ego Scotta. I nie będzie w tym ani krzty przekłamania. Całość albumu wieńczy „You Be Free”, brzmiący jak błogosławieństwo od kolejnej ikony tego albumu, spoglądającej na nas z okładki queerowej aktywistki Marshy P. Johnson; silny sygnał, że koniec końców Anohni nie chce nikogo zasmucać, chce całego życia dla tych, którzy z różnych powodów nie mogą go doświadczyć. Jakkolwiek wyświechtanym nie byłby frazes o bezpiecznej przestrzeni, to artystka pamięta, żeby w kryzysie — czy to osobniczym czy klimatycznym — uciskać nam miarowo dłoń na znak zrozumienia. — Maja Danilenko

Red Moon in Venus

Kali Uchis

Geffen

Just a girl to hasło pod którym nowe pokolenie dziewcząt odzyskuje dla siebie wszystkie rzeczy, które świat zaklasyfikował jako niepoważne i niegodne uwagi — kolor różowy, kwiaty we włosach, astrologia, emocjonalność, zmienność, płynność, delikatność. W razie gdyby brakowało temu ruchowi soundtracku, to ja śmiało proponuję Red Moon in Venus. Kali Uchis na swoim drugim (prawie w całości) anglojęzycznym albumie celebruje kobiecość i emocjonalność, w przepiękny sposób uwydatniając siłę tkwiącą w jej pełnej akceptacji. Podróż przez przeróżne stany miłości z Kali przywodzi na myśl zeszłoroczny album SZA (którą przywołuję nieprzypadkowo, mając w głowie udaną kolaborację pań we „Fue mejor”) — jest bowiem podobnie spójny i eksploruje pokrewne tematy. Uchis inaczej niż SZA decyduje się jednak na otwarcie przez wybaczenie („I Wish You Roses”) i nadaje to ton całemu albumowi, który jest dla słuchacza delikatny i czuły. Artystka nie gubi się jednak w emocjach i zgrabnie utrzymuje postawę spokojnej bad bitch, odnajdując siłę i pewność siebie w boskiej kobiecości („Moral Conscience”). Kali umiejętne bawi się swoją skalą głosu, co przywodzi na myśl jedną z jej ulubienic — Mariah. Wplatane miejscami frazy w języku hiszpańskim dodają numerom pikanterii i namiętności, a także kładą akcenty w odpowiednich miejscach. Mnie osobiście urzekło nostalgiczne „Blue”, które jest niczym hołd dla utworów Sade. Całość brzmi niczym seria magicznych zaklęć na miłość, rzucanych przy kadzidłach i świetle księżyca („Moonlight”). W warstwie muzycznej Red Moon nawiązuje do znanych dobrze Kali rytmów klasycznego R&B, soulu, popu zgrabnie udoskonalonych nawiązaniami do muzyki latynoskiej i przeplatanych psychodelicznymi motywami. Produkcja jest perełką samą w sobie — album pozwala przepływać z utworu na utwór, dając poczucie ucieczki, którego tak szukamy w muzyce. Jeśli zatem, podobnie jak dziewczyny, lubicie cudowne gorące kąpiele to właśnie to uczucie relaksu, ucieczki, spokoju i dopieszczenia da wam na Red Moon in Venus Kali Uchis — w tej chwili najważniejsza artystka latynoskiego pochodzenia na scenie muzyki popularnej. — Siostra

Desire, I Want to Turn Into You

Caroline Polachek

Perpetual Novice

Caroline Polachek stawia kolejny krok milowy w swojej solowej karierze. Pang wydane w 2019 zdobyło uznanie fanów i krytyków, ale to właśnie Desire, I Want to Turn Into You ugruntowało jej miejsce w muzycznym świecie. Na albumie czuć fascynację popem z lat 80-tych, ale nie brakuje eksperymentów, chociażby z muzyką elektroniczną. Brzmieniem oddaje również hołd zmarłej tragicznie w 2021 roku Sophie, której poświęciła utwór “I Believe”. Desire, I Want to Turn Into You nie jest może najłatwiejsze w odsłuchu, ale wciąga swoją tajemniczością i różnorodnością. Już w pierwszym utworze, “Welcome to My Island”, wokalistka zaprasza nas do swojej muzycznej krainy — osobliwej, miejscami dziwnej, ale na pewno fascynującej. Poza numerem otwierającym, nie sposób przejść obojętnie obok “Bunny Is a Rider”. Chociaż singiel został wydany na długo przed LP, do dzisiaj elektryzuje mnie linia basowa i niesamowity wokal Polachek. — Polazofia

Lahai

Sampha

Young

Było oczekiwanie. Ale czy były TAKIE oczekiwania? Sampha reprezentuje wrażliwość z rodzaju tych, z którymi łatwo się rozminąć; zwłaszcza kiedy poza tworzeniem aury od neo-soulu oczekuje się też dźwiękowych punktów zaczepienia. Bez wartościowania żadnej z obu metodologii, muszę przyznać, że ja oczekiwałam przewagi tej drugiej i muzyka Samphy na jego debiutanckim albumie Process trafiała do mnie głównie wtedy, kiedy bliska była spotkania w połowie drogi. Dlatego przy Lahai utkwiłam w wielkim zdumieniu, które wzbudził już otwierający płytę, breakbeatowy „Stereo Colour Cloud (Shaman’s Dream)”, poruszająca medytacja o czasie, pobudzająca dodatkowo wyobraźnię ilustrującym ją wokalno-klawiszowo-perkusyjnym kolażem. Na Lahai Sampha ponownie kładzie nacisk na dobrze u niego znane, milenijne środki wyrazu, jak future garage i uk bass, ale tym razem dużo odważniej korzysta ze swoich atutów, tworząc polifoniczny melanż, w którym jest tyle samo przestrzeni dla soulowej organiczności, co dla elektroniki. Na dokładkę, dla miłośników warstwy tekstowej, z sobie tylko właściwą lekkością porusza temat czasu i tego, jak jego upływ organizuje nam życie. W medytacyjnych inklinacjach blisko mu zresztą do When I Get Home Solange. A jeśli już mowa o Solange, to nawet przy neutralnym podejściu do nowego wydawnictwa brytyjskiego artysty, trudno przejść obojętnie nad pieczołowitą inżynierią dźwięku, od której skrzy się Lahai, co słychać nie tylko w instrumentacji, ale i w wokalach, wyeksponowanych tu dużo odważniej niż na Process. Sampha się po swojemu rozbisurmanił, rozśpiewał i podarował nam strojną szkatułkę, wypełnioną barwnym pyłkiem i subtelnym puchem. — Maja Danilenko

Soul,PRESENT

Q

Columbia

Soul,PRESENT to być może najbardziej zręczna i kreatywna próba przetworzenia spuścizny Prince’a i Michaela Jacksona na współczesny soul w tej dekadzie. Krążek jest dość jednoznacznie duchologiczny, ale wyprodukowany ze współczesną swadą. Wszystko to, czemu mógłby patronować tutaj wspomniany już Prince, zostało przez Q kreatywnie przetworzone, ułożone i podane na nowo. W centrum tej muzyki, choć wychodzącej otwarcie do popowej publiki stoi bowiem syntezatorowy funk, manifestujący się zupełnie otwarcie lub stanowiący podwaliny do kompozycji bardziej klasycznie soulowych. Q doskonale rozumie stylistykę ejtisowego R&B na poziomie i melodyki, i brzmienia, a przy tym jest samoświadomym i dojrzałym artystą, dzięki czemu wielokrotnie udaje mu się tutaj osiągnąć rejon popowej transcendencji. — Kurtek

The Omnichord Real Book

Meshell Ndegeocello

Blue Note

W Soulbowlu mamy udokumentowaną latami naszych podsumowań słabość do albumów transgatunkowych — takich, które mimo nieodmawialnego, korzennego fundamentu wywracają porządki, krzyżują stylistyki i rewitalizują soulowe prawidła bez porzucania najważniejszego dla tej tradycji, żywo bijącego serducha. Nic więc dziwnego, że The Omnichord Real Book triumfuje na szczycie naszej tegorocznej listy. Album śmiało można stawiać na równi z całym dobrodziejstwem współczesnego afrocentrystycznego muzycznego arthousu, który w miejsce gatunkowej inwentaryzacji stawia całą szeroko rozumianą czarną kulturę jako inspiracyjny monolit, z którego każdy lepi po swojemu, choć ze wspólnej gliny. Ndegeocello jednak nawet na tle tak barwnie opierzonego środowiska wydaje się wybijać poza szereg samą monumentalnością i ambicjonalnym rozmachem swojego dzieła. Pozostało w niej z dawnych lat dużo nieuznającej kompromisów dźwiękowej brawury godnej jej queerowo-anarchistycznych korzeni, jednak jazz-funkową pyskówkę zastępują art-popowa elegancja, niesamowity kunszt i wysublimowanie, które na spółę ze spuścizną europejskiej (przed wszystkim brytyjskiej) sceny współczesnego jazzu wypychają chwilami ten ponadgodzinny kolos w rejony totalnego transcendentu. Czego tutaj nie ma — ambientowe klawiszowe interludia, tęskniący za seventisami afrofuturyzm, afrobeat odmieniany przez wszystkie przypadki i warianty lokalne. Wszystko jednak nie daje wrażenia bełkotu, a raczej totalnie świadomie prowadzonej, psychodelicznej, duchowej, natchnionej odysei, tak niehomogenicznej jak różnorodna jest historia czarnego dziedzictwa. — Wojtek

Soulbowl.pl: Najlepsze albumy 2022

Kłamaliśmy, zdarza się. Zeszłoroczne podsumowanie miało być ostatnim, którego się dopuścimy, ale nie daliśmy sobie z tym rady psychicznie. Przetrwać koniec roku i nie podsumować przynajmniej najlepszych okołosoulowych płyt? Niewyobrażalne. Zebraliśmy resztki sił witalnych dla siebie i dla was, i oto jest — kolejne zestawienie. Nie zmartwychwstajemy, hibernacja dobrze robi na cerę, ale tymczasem, z rozkoszą, łapcie listę naszych ulubionych płyt minionego roku, całkiem zresztą ciekawego!

25.

The Parable of the Poet

Joel Ross

Blue Note

Joel Ross nie próżnuje. Zdolny wibrafonista w kwietniu nagrał dla Blue Note kolejną ujmującą płytę The Parable of the Poet, która łączy w sobie rozmaite odcienie klasycznej post-bopowej estetyki. Nie uświadczycie tutaj szalonych wyskoków w stylu rozlicznych projektów Shabaki Hutchingsa, to raczej harmonijna, może nawet trochę refleksyjna płyta, niewątpliwie wyważona i wysmakowana, co nie znaczy wcale, że niewiele się na niej dzieje. Także za sprawą tego, że jako wprawny bandleader Ross pozostawia grupie swoich instrumentalistów sporo przestrzeni, którą oni z kolei dzielą się z słuchaczem. Dlatego krążka słucha się tak dobrze, bo gdy ma angażować, angażuje, ale potrafi też odpuścić i pozwolić słuchaczowi nacieszyć się tym, co właśnie słyszy. A słychać rewelacyjną synergię między muzykami i pomimo tego, że odważniejsze momenty dzielą tutaj miejsce z fragmentami o dość stonowanej naturze, nie ma wątpliwości, że wszystkie one współtworzą jedną całość. Wszyscy ci, którzy swego czasu zatracili się w The Epic Kamasiego Washingtona z pewnością także na nowej płycie Rossa znajdą coś interesującego dla siebie. — Kurtek

The Lead

Flo

Island

Gdy pierwszy raz usłyszałem zeszłoroczną debiutancką epkę tria R&B Flo The Lead i ugięły się pode mną kolana, nie miałem wątpliwości. W głowie zaświecił mi się na czerwono wielki boomer alert, a przed oczyma stanęły mi te wszystkie rozkoszne nagrania początku lat 2000-nych Brandy, Christiny Milian czy innej Myi, za którymi niewątpliwie się stęskniłem. Próbowałem zamieść rzecz po dywan, ale nie udało się. Flo zrobiło na tej epce zbyt dobrą robotę. Nie samo zresztą, bo za dziewczynami producencko i songwritersko stoi MNEK, który kojarzy się z bardziej prostolinijnym popem, ale produkował już podobne rzeczy dla Little Mix czy K-popowego girlsbandu Twice. Całość nadzorowała zresztą wielka wytwórnia i choć sukcesu komercyjnego nie było, z pewnością białe kołnierzyki liczyły, że nostalgia za przełomem milenialnym, która napędza w tym momencie wiele z decyzji zakupowych obecnych 30- czy 40-latków wygeneruje odpowiednie zainteresowanie. Fair enough! Kolejne odsłuchy doprowadziły mnie zresztą po nitce do kłębka — MNEK celował wyżej, cytując nie żadne płotki R&B, ale samego Timbalanda w jego kreatywnym szczycie i nagrania, które zrobił dla Aaliyah. Flo co prawda nie miało prawa uchwycić tej transcendencji, którą słychać u nieodżałowanej Baby Girl, ale MNEK-owi produkcyjnie udało się oddać ducha tamtych nagrań w zupełnie nowej odsłonie. No i super. — Kurtek

Nymph

Shygirl

Because

Niewiele ponad trzydziestominutowy długogrający debiut Shygirl to idealne połączenie nostalgii z teraźniejszością. Dzięki produkcjom znanych nam już nazwisk, takich jak Mura Masa, Arca czy BloodPop, główna bohaterka bez zahamowania zanurza się w takich gatunkach jak hip-hop i muzyka klubowa. Sprytnie lawiruje na granicy mainstreamu a niszy, alternatywy a popu, tajemnicy a odsłonięciem wszystkich kart. Już otwierające „Woe” daje nam do zrozumienia, że mamy do czynienia z pewnego rodzaju eksperymentem. Im dalej w głąb płyty, tym bardziej nas intryguje i pochłania. Momentem szczytowym jest delikatne i zabawne „Coochie (A Bedtime Story)” idealnie podsumowujące dotychczasowe dokonania gwiazdy. Przyjemnie będzie patrzeć, w którą stronę podąży następnie. — Eye Ma

Good Morning Gorgeous

Mary J. Blige

300

Na pozór nie ma tu żadnej rewolucji. Jeśli ktoś sięgając po Good Morning Gorgeous, chciał usłyszeć po prostu album Mary J. Blige, to z pewnością się nie rozczarował. Jeśli ktoś liczył z kolei na powiew świeżości, to też powinien być zadowolony. Na czternastym albumie Mary dostajemy solidną porcję satysfakcjonującego R&B, podpartego soulową czułością i niezawodną hiphopową energią. Kompozycje klasycznie skrojone, dające przyjemne poczucie wcześniejszej znajomości. Gdzie jest zmiana? W nastawieniu. Po rozwodowych zawirowaniach Strength of a Woman z 2017 roku i wcześniejszych trudnych doświadczeniach, o których opowiedziała w dokumencie My Life, Blige wróciła z zupełnie nową siłą. Jak podkreśla w „On Top” — „I’m back and I’m better”. Good Morning Gorgeous to zaproszenie do odnalezienia miłości, wsparcia i poczucia bezpieczeństwa w sobie. To ścieżka dźwiękowa do celebrowania siebie, pomimo wcześniejszych ran, porażek i zwątpienia. To zapewnienie zaufanym głosem Mary, że cokolwiek by się nie działo, wszystko będzie ok. Gdyby to wszystko jeszcze nie wystarczało, to ponadczasowe brzmienie Good Morning Gorgeous zachęca do ponownych odsłuchów, a zaproszeni do współpracy goście — m.in. H.E.R., Usher, DJ Khaled czy Anderson .Paak — to tylko dodatkowe punkty na liście plusów. — Brzózkaaa

Sick

Earl Sweatshirt

Tan Cressida

Pewnie kojarzycie te memy, które na początku lockdownu dwa lata temu postowali wszyscy wasi introwertyczni znajomi, o tym jak to „w wieku x lat dowiedzieli się, że to jak żyli przez lata to nie było lenistwo tylko social distancing hehe”. Earl Sweatshirt stwierdził, że to całkiem ciekawa kmina i wokół niej nadbudował jeden z najciekawszych albumów hip-hopowych roku. Najzdolniejszy sweter rapgry przechwytuje subwersywnie język covidowego dyskursu i kalką przerysowuje go na własny autoportret i horyzont swojego otoczenia. Igły szczepionek stawia w poetyckim obrazku koło pokutych przedramion heroinistów w kryzysie bezdomności, a zaburzenia kompulsywno-obsesyjne z kwarantannową, sterylną izolatką. Wszystko to rozgrywa się na wspaniale detalicznych instrumentalach wykraczających daleko poza dotychczasową strefą winylowego komfortu rezanego przyrdzewiałą igłą. — Wojtek

Shape Up

Leikeli47

RCA

Na swoim czwartym longplayu nowojorska raperka Leikeli47 z powodzeniem wykorzystała słabości swojej wciąż sławniejszej konkurencji — złamany pazur Bree Runway, kreatywną chrypkę Tierry Whack, popowe uniesienie Lizzo, zupę z kota Azealii Banks. Jej Shape Up to trzy kwadranse naprawdę soczystych bangerów, zarapowanych ulicznie i zawadiacko, zwieńczonych nierzadko przebojowymi wyliczankami w refrenie, co jakiś czas przełamywanymi śpiewanymi elementami. Aż trudno uwierzyć, że do Shape Up swoich trzech groszy nie dorzucili duchologiczni The Neptunes, przeniesieni wehikułem czasu z 2002 roku do teraźniejszości. Albo, że Missy Elliott nie pożyczyła Leikeli swojego niepublikowanego bitu z epoki Under Construction. Jak niegdyś ona, Leikeli47 potrafiła nagrać rapową płytę, która jednocześnie jest szczera, charyzmatyczna i przebojowa. — Kurtek

Electricity

Ibibio Sound Machine

Merge

Przedpandemiczne, dość rozmyte dokonania Ibibio Sound Machine na Doko Mien sprawiły, że trudno było spodziewać się po Electricity szczególnego uderzenia. A tu proszę! Nie dość, że na swoim najnowszym albumie zespół ponownie odrestaurował dyskotekę spod znaku afro-funku, to dodatkowo odrestaurował nieco już zaśniedziałych muzyków z Hot Chip, którzy tę płytę wyprodukowali. Electricity zaczyna się progresywnym manifestem na „Protection From Evil” i, wykorzystując flagową dla ISM motorykę rozpędzonego pociągu, zabiera nas w ekscytującą podróż przez wariacką dyskotekę. Nikt tu nie rozlicza z tego, czy jest się bardziej fanem Gary’ego Numana, czy może jednak Junior Boys. Czwarty album londyńskiego kolektywu zgrabnie spaja ze sobą wszelkie taneczne gatunki z różnymi neofalowymi pomysłami. Uduchowienie idzie na nim krok w krok z motoryczną kanciastością, tworząc najbardziej przebojowe dokonanie w karierze maszyny dźwięku Ibibio. — Maja Danilenko

It’s Almost Dry

Pusha T

Good

Ale to już było… — chciałoby się zanucić słuchając czwartego solowego krążka Pusha T. Tak, It’s Almost Dry to powtórka z rozrywki, jednak na tyle dobra, że nie słychać narzekań na to, że dostajemy kolejną płytę, którą można podsumować jednym słowem: narkotyki. Raper jest geniuszem w swojej bańce tematycznej i nie inaczej jest tym razem. Pewność siebie to jego drugie imię, niezależnie od tego ile razy nawija o tym samym. Co więcej, idealnie udaje mu się się wyważyć proporcje między produkcją Pharrella Williamsa i Kanye Westa, a przy takich nazwiskach łatwo jest popadać ze skrajności w skrajność. „Dreamin of the Past”, „Neck & Wrist”, „Diet Coke” i „Rock N Roll” pozostaną na playliście rapowych graczy na długie lata. Drake w strachu! — Eye Ma

Topical Dancer

Charlotte Adigéry & Bolis Pupul

Deewee

Charlotte Adigéry i Bolis Pupul po raz pierwszy spotkali się w 2016 roku, pracując nad soundtrackiem do filmu Belgica. Łączy ich nie tylko zamiłowanie do eksperymentalnej elektroniki, ale i pochodzenie. Obydwoje mają martynikańskie korzenie, a aktualnie tworzą w Belgii. Topical Dancer zaskakuje różnorodnością — Charlotte śpiewa i recytuje w aż czterech językach, po angielsku, francusku, holendersku i kreolsku, co dodatkowo wzmacnia przekaz opowieści o życiu imigranta w Europie. Zaskakuje również lekkość podejmowania trudnych tematów. Adigéry odnosi się do rasizmu, ksenofobii czy mizoginii, robi to jednak na swój sposób — wyśmiewając i obnażając głupotę tych postaw. Dostarcza gotowe punchliny, odpowiedzi pełne cynizmu, które skutecznie ukrócają pytania nie na miejscu. Na rasistowski apel “Wracaj tam, skąd przyszłaś” zwraca się do Siri, aby podpowiedziała jej, gdzie powinna się udać, aby zadowolić atakującego. Adigéry jest głosem tych, którzy ciągle muszą coś udowadniać, ale celowo unika patosu. Woli uciekać w humor, tak jak na numerze “HAHA”, który jest zapętlonym śmiechem Charlotte. Mój osobisty faworyt z Topical Dancer to ociekające sarkazmem “Thank You” uderzające w ludzi gotowych moralizować i rzucać rady na prawo i lewo. Z grzeczności podziękujemy, ale “kto pytał”?  — Polazofia

Ghost Song

Cécile McLorin Salvant

Nonesuch

Cécile McLorin Salvant to jeden z najbardziej fascynujących głosów nie tylko współczesnej sceny jazzowej, ale wokalnego jazzu w ogóle. Jej zeszłoroczna płyta Ghost Song to najbardziej autorski zwrot w jej dotychczasowej karierze — w dużej mierze odejście od klasycznie pojmowanego jazzu w stronę własnej synkretycznej koncepcji muzyki — parasolem na tyle pojemnym, na ile rozległe są zainteresowania samej artystki. To showcase w zupełności godny jej talentu — wielowątkowy, żywy, niepozbawiony emocji. Żaden tam koncepcyjny cykl piosenek, ale wyrazisty zestaw ze swadą konfrontujących się wzajemnie utworów rozmaitych maści. Niezależnie od tego czy śpiewa Stinga czy Kate Bush, Salvant wszystko, co interpretuje, czyni swoim własnym. Doskonale potrafi zresztą te wcale nie nieliczne covery wpleść w bieg płyty tak, że mniej wnikliwy słuchacz stwierdzi z przekonaniem, że to przecież śpiewa Cécile McLorin Salvant! Nie inaczej! — Kurtek

Remember Your North Star

Yaya Bey

Big Dada

„Zobaczyłam tweeta: »Czarne kobiety nigdy nie poznały zdrowej miłości lub nie były kochane w zdrowy sposób«. Mamy głęboką ranę” – powiedziała Yaya Bey. Pochodzącej z Brooklynu artystce bliskie są teorie i idee; tematy tożsamości i czarnej kobiecości. Album Remember Your North Star potraktowała jako swoje „thesis” oraz niejaką odpowiedź na przytoczony wpis. Następca debiutanckiego longplaya Madison Tapes (2020) to intymny zapis myśli i emocji Bey; romansów, rozstań, rozmów telefonicznych. Osobisty, swobodny charakter tego studium dodatkowo nadaje forma albumu. Utwory na Remember Your North Star są krótkie, niektóre trwają niespełna dwie minuty. W połączeniu ze skitami, tworzą wielobarwny, łączący neo soul, R&B czy dub, spójny słoneczny projekt. — Klementyna

There Will Be No Super-Slave

Ghais Guevara

n/a

Ghais Guevara, wcześniej znany jako Jaja00, to bez wątpienia jeden z najbardziej ekscytujących raperów minionego roku. Bezkompromisowy, zaangażowany politycznie, obdarzony ponadprzeciętnym flow 22-letni raper na swoim przełomowym krążku There Will Be No Super-Slave śmiało połączył boom bap z trapem, z zaangażowanymi tekstami zestawiając popwe sample przełomu milenialnego pożyczone od Brandy, *NSYNC, Keyshii Cole. I zadziwiająco wszystko to wybrzmiało nie tylko wyraziście i ciekawie, ale wręcz ekscytująco i świeżo. Guevara znalazł trzecią drogą w hip hopie dotychczas zbyt często skazanym na wybór między nowym a starym, prawdziwym a pozowanym, niezależnym a przebojowym. — Kurtek

Dawn FM

The Weeknd

XO

Na naszych oczach pisze się kolejna trylogia Kanadyjczyka z zadatkami na status kultowej. W kontynuacji After Hours neony kasyn zostały zastąpione klubowymi lampami stroboskopowymi, czerwona marynarka — czarnym, skórzanym płaszczem, a krew ściekająca po twarzy wokalisty — zmarszczkami i siwą brodą. Z zepsutego światka celebrytów, istnego piekła na ziemi, przenosimy się do czyśćca. W tym stanie zawieszenia Abel dokonuje autorefleksji w noworomantycznym duchu lat 80. Całość przybiera formę audycji radiowej. W roli spikera — Jim Carrey aka Bruce Wszechmogący. Jego głos wprowadza w stan hipnozy, odnosi się wrażenie ciągłości materiału i nawet reklama (!) nie prowokuje do przełączenia stacji 103.5 Dawn FM. Pojedyncze współprace The Weeknda z przedstawicielami muzyki elektronicznej nieuchronnie zmierzały do powstania tego solidnego retrofuturystycznego wydawnictwa. Gdyby Daft Punk nie pożegnali się z nami na dobre, z pewnością wtrąciliby na nim swoje trzy grosze. Szczególnie utwór „Less Than Zero”, podobnie jak „Save Your Tears” z poprzedniego albumu,  ma wszystko to, czego potrzeba, by stać się radiowym hitem bądź hymnem smutnych potańcówek. Czekamy na ostatnią, „niebiańską” część i… do zobaczenia na koncercie w Warszawie! May peace be with you — Katia

Quality Over Opinion

Louis Cole

Brainfeeder

Jeżeli rapowe braggadoccio byłoby techniką gry na basie, to ten smukły bajerancik Luis Cole nie schodzi z niej przez 70 minut. Multiinstrumentalista sięga na Quality Over Opinion po thundercatowską, brainfeederową estetykę postfunkowych wygibasów i destyluje z niej szarmanckość, cwaniactwo i szeroko rozumianą bajerę, tworząc krążek, którego bogate, wirtuozerskie, wielopoziomowe aranże mimo swojej elegancji wybrzmiewają raczej jako koncert flexingu songwriterskiego mięśnia. I tego funkowego, pełnego charyzmy i magnetyzmu prężenia skilli słucha się nad wyraz uroczo, w szczególności przez pryzmat nieco niezręcznej, mocno postinternetowej w duchu persony Cole’a. — Wojtek

Cheat Codes

Danger Mouse & Black Thought

BMG

Będąc jeszcze gówniarzem, Danger Mouse zapłacił podobno swojemu szkolnemu koledze, aby ten ukradł ze sklepowej półki płytę Do You Want More?!!!??! ekipy The Roots. Kiedy kilka lat później dostał możliwość współpracy z jednym ze swoich idoli, czyli liderem wspomnianego zespołu przy okazji numeru „Mad Nice”, (który nie dostał się jednak na finalną wersję nagrywanego wtedy albumu), sam dorobił się już porządnego statusu na muzycznej scenie. Panowie zdecydowali o wspólnej płycie właściwie w momencie poznania się, ale na album zatytułowany początkowo Dangerous Thoughts przyszło nam czekać niemal dwie dekady. W międzyczasie zmieniały się pomysły i tytuł. Niebezpieczne umysły wpadły w końcu na kody, którymi skutecznie zdekonstruowali niemal każdą listę z podsumowaniem 2022 roku. Zanim to się jednak wydarzyło, obydwaj nie próżnowali. Producent udzielił się w kilku dość odległych od hip-hopu projektach, Black Thought ciągle nagrywał nowe numery z rodzimą formacją oraz wypuścił na światło dzienne trzyczęściową serię epek Stream of Thought, robiąc sobie miejsce na scenie również jako solowy artysta. Efektem wytężonych prac nad wspólnym dziełem, jest Cheat Codes, który z pełną mocą powraca do odzyskującego ostatnio coraz większa popularność, klasycznego brzmienia, oraz udowadnia po raz kolejny, że frontman The Roots zasługuje w pełni na miejsce w czołówce najlepszych raperów wszech czasów. Perfekcyjna technika i dopracowane w każdym calu wersy Tariqa oraz całego zastępu znakomitych gości siadły idealnie na nieodkrywające co prawda niczego nowego, ale idealnie dobrane produkcje Mouse’a i magia zadziałała. Jeżeli poczuliście ją w przypadku zapomnianego już nieco, ale ciągle świeżo brzmiącego Ghetto Pop Life oraz na świetnym The Mouse and The Mask, z pewnością dacie oczarować się i tym razem. — Efdote

Gemini Rights

Steve Lacy

RCA

Drugi studyjny album najmłodszego członka The Internet zabiera nas w porozstaniową rzeczywistość, w której zresztą próbuje się odnaleźć sam muzyk. Singlowe “Bad Habit” szturmem podbiło wakacyjne listy przebojów i zbliżyło nas do brzmienia całego albumu, który poniekąd stanowi rozwinięcie Apollo XXI. Nagrywki iPhone’m i GarageBand zostały tu jednak porzucone na rzecz pełnoprawnego studia i współpracy z rozmaitymi producentami i gośćmi. Firmowe wielowarstwowe wokale i jasne, gitarowe riffy nie są spowite już w otoczce lo-fi, a przy wsparciu syntezatorów dostały bardziej sonicznego, przestrzennego brzmienia. Sposób w jaki Steve korzysta z tych kompozycji pozwala momentami poczuć, że duchowy spadek Prince’a pozostanie z nami na dłużej. Nie zabrakło też wielogatunkowych inspiracji, chociażby w “Mercury”, w którym pobrzmiewa bossa nova. Ciężko jedynie wytłumaczyć formę i umiejscowienie “2Gether”, które wprawdzie przecina dosyć niespodziewanie album w połowie, ale nie rozdziela go w ten sposób na części, ani nie wnosi zbyt wiele do brzmienia całości. Mimo niezbyt zachwycającej długości materiału, lekkość i przystępność tego albumu sprawia, że łatwo i chętnie się do niego wraca. — Richie Nixon

SOS

SZA

Top Dawg

Mówi się, żeby nie oceniać płyty po okładce, ale zdjęcie odizolowanej SZA nad wodą, prawidłowo pozwala myśleć, że to naturalna kontynuacja Ctrl. Solana opanowała sztukę wewnętrznego dialogu do perfekcji i jeszcze mocniej dokonuje autorefleksji, związanej oczywiście z nieudanymi relacjami damsko-męskimi. Przez większość albumu SZA zdaje się pławić w stanie zagubienia. Raz próbuje dosłownie pozbyć się swojego eks („Kill Bill”), następnie rozpływa się nad utopijnym związkiem („Snooze”), potem płacze nad poczuciem własnej wartości („Special”), by na końcu wykrzyczeć byłemu kochankowi pier… się („I Hate U”). Jest toksycznie, śmierdzi desperacką rozpaczą, momentami tchnie z kolei chęcią zemsty i glow upem, którego niewierny pożałuje. To chaos emocjonalny, bo miłość potrafi odebrać rozum, ale to najprawdziwszy obraz tego, jak wygląda leczenie złamanego serca. Wszystko to opakowane znanymi nam sztuczkami z wcześniejszych produkcji gwiazdy, z singing in cursive na czele. Jest też parę nowych trików, takich jak jak pop-punkowe „F2F”, którego nie powstydziłaby się sama Willow Smith. Pomieszanie z poplątaniem, nie tyle co celowe, co po prostu potrzebne przy takiej treści. SOS to album, który najdobitniej pokazuje, jakie są różnice między tym, co wiemy a tym co, czujemy. — Eye Ma

Sadza

Brodka

Kayax

Na swoim poprzednim wydawnictwie, Brut, wokalistka roztaczała wizję mglistego, brutalistycznego miasta. Tu przestrzeń zawęża się do zadymionego garażu na polskim podwórku, a to za sprawą tekstów w rodzimym języku i produkcyjnego wkładu 1988, którego album W/88, powstały we współpracy z Włodim, już dwa lata temu doceniliśmy za uchwycenie szarej rzeczywistości. Dzięki łagodnemu damskiemu głosowi na Sadzy udało się uzyskać bardziej sensualny efekt niż w wydaniu warszawskiego rapera. W utworze „Hydroterapia” Brodka i Zdechły Osa (mocna postać naszego ostatniego rankingu), młodzi i zranieni, brzmią razem jak najlepszy zespół w waszym mieście. Niespodziewane „Outro” skłania do pochylenia się nad wczesną twórczością Moniki z nowym nastawieniem oraz większym bagażem życiowym i zweryfikowania, czy aby na pewno była ona tak słodko-pierdząca, jak niektórym się wydawało. — Katia

No Thank You

Little Simz

Forever Living Originals

Świat bardzo dziś potrzebuje takich płyt – mądrych, zadziornych, przepełnionych nienachalną wrażliwością. Tekstowo niezmiennie w samo sedno. Little Simz wskazuje codzienną obłudę i popycha w stronę światła, wyzwolenia się z bezsensownych ograniczeń i oceniania. Chociaż nie brakuje tu łączników z Sometimes I Might Be Introvert, piąty album Brytyjki brzmieniowo jest bardziej surowy, mniej poprzeplatany nawiązaniami do soulowej klasyki. No Thank You momentami sprawia wrażenie niezobowiązującego dema, by po chwili zaskoczyć symfonicznymi aranżacjami czy gospelowym chórem. Niemal tak, jakby za pierwszym podejściem udało się nagrać kompletne kompozycje, zachowując towarzyszące temu emocje i przepływ twórczej inspiracji. To krążek, obok którego nie można przejść obojętnie — od nonszalanckiego „Gorilla”, przez mocarne „Silhouette”, hipnotyzujące „X”, wzniosłe „Broken”, po zloopowane „Sideways” i miękkie „Who Even Cares”. Little Simz bez wysiłku przykuwa uwagę i prowokuje do refleksji. Kolejnym albumem zdecydowanie zaznacza swoje zasłużone miejsce wśród najlepszych na współczesnej scenie muzycznej. — Brzózkaaa

Caprisongs

FKA twigs

Atlantic

FKA twigs wstrzeliła się z premierą swojego mixtape’u w czas powszechnej fascynacji serialem Euforia, kiedy to nagle granice tego, co wypada w kwestii stroju i makijażu, stały się mniej sztywne, a tym samym wizerunek wokalistki, zamiast na wstępie zrażać część jej potencjalnych słuchaczy, przyciągnął nowych fanów. Zresztą singiel „Tears in the Club” w duecie z The Weeknd aż prosi się, by wykorzystać go w jednej ze scen, w których akurat brokat miesza się ze łzami. Produkcją Caprisongs, miejscami eksponującego jamajskie korzenie i taneczny rodowód autorki, zajął się współpracujący między innymi z Rosalíą El Guincho. Tytuł materiału oraz astrologiczne pogawędki wplecione między partie wokalne sugerują, że mamy do czynienia z prawdziwą zodiakarą. Nikt tak pięknie nie mówi you’re not alone jak ona, przypominając w ten sposób utwór trip-hopowego brytyjskiego zespołu Olive (przez bywalców trance’owych imprez bardziej kojarzony z wersją ATB). Ku naszej uldze, osobista i konkluzywna „Thank You Song” pozwala sądzić, że FKA dostąpiła wyczekiwanego odrodzenia. — Katia

The Forever Story

J.I.D.

Dreamville

J.I.D. ogląda z tobą album ze zdjęciami z dzieciństwa i skanami dyplomów za zawody sportowe, próbując ci wytłumaczyć, czemu wujek sąsiada koleżanki matki twojego kumpla z ławki też jest ważny w tej historii. Niesamowicie autoczuła historia mapująca myśli i emocje po całych pieleszach rapera nie popada jednocześnie w niezręczną przaśność i taniość takich powrotów. Muzyczne pocztówki w gradiecie filmu coming of age przybierają w dźwięku formy cytatów z soulowych klasyków i interpolacji kultowych sampli z najntisowego rapu. Wspaniały pamiętnik, który przy okazji przeładowany jest po sam brzeg jednymi z najlepszych kawałków hip-hopowych tego roku. — Wojtek

Motomami

Rosalía

Columbia

Choć Katalonka osiągnęła ogólnoświatowy sukces już cztery lata temu, po wydaniu nagrodzonym Grammy El mal querer, to dopiero w 2022 roku po raz pierwszy w pełni wyszła naprzeciw zagranicznym słuchaczom. Inspiracje japońską estetyką i kulturą, rapem, współprace z uznanymi producentami, artystami (The Weeknd, Pharrell Williams, James Blake)… Ten właściwie eksperymentalny album Rosalíi jest najprzystępniejszym ze wszyskich trzech, jakie nagrała do tej pory. Artystka wykorzystała zresztą dość prosty, dobry patent: kontrast. Na Motomami surowość i agresja zderzają się z delikatnością, uczuciowością. Dwoisty charakter materiału odzwierciedla już sam tytuł będący połączeniem słów „moto” i „mami”. Ma również odbicie w samych utworach. Ich siłą są jednak popowe struktury oraz zabiegi, bez względu na to, czy jest to bragga i przewózka („La Combi Versace”), ballada („Hentai”) czy ukochane flamenco („Bulerías”). — Klementyna

Mr. Morale & the Big Steppers

Kendrick Lamar

pgLang

Minęło pięć długich lat pełnych spekulacji i szukania najdrobniejszych tropów i doczekaliśmy się w końcu nowego krążka Kendricka Lamara. Krążka bardzo zaskakującego, artysta bowiem jeszcze nigdy nie dopuścił swoich słuchaczy tak blisko siebie. Można nawet stwierdzić, że wpuścił nas w głąb siebie, bo przez całą długość albumu uczestniczymy w jego terapii i przepracowywaniu traum z przeszłości. Tych nazbierało się całkiem sporo. Od dorastania w pełnym przemocy środowisku, którego częścią był również ojciec rapera, poprzez późniejsze mierzenie się z rzeczywistością i pokusami, jakie przynosi świat, aż do dźwigania bardzo odpowiedzialnej roli głosu pokolenia. Wszystko to nagromadziło się w głowie Kendricka, powodując blokadę twórczą, a wewnętrzna duma wyhodowana na bazie wcześniejszych doświadczeń skutecznie powstrzymywała go przed sięgnięciem po pomoc. Wokół albumu nic nie dzieje się przypadkiem. Od rewelacyjnej warstwy wizualnej, przez sprytnie ukryte symbole, jak chociażby data wydania w piątek 13., odnosząca się do daty śmierci Chrystusa, czy też niespodziewany, gościnny udział okrytego złą sławą Kodack Blacka, który być może miał symbolizować jednego z ukrzyżowanych łotrów. Nie bez powodu też album podzielony jest na dwie części. W drugiej następuje bowiem przełom, możliwy jedynie dzięki terapii. Przez nią, nie tylko dowiadujemy się o kolejnych głęboko skrywanych, mrocznych sekretach, ale sam autor odrzuca również za jej pomocą ciążącą mu rolę zbawiciela, wybiera siebie i staje się zwykłym człowiekiem, dla którego najważniejsza jest rodzina. Choć znajdą się osoby narzekające na brak repeat value czy mocnych, bangerowych momentów, warto przymknąć oko na te głosy i w skupieniu odbyć tę niełatwą podróż kilka razy, aby odkryć jeszcze więcej ukrytych znaczeń i być może wyciągnąć z niej również coś dla siebie. — Efdote

Natural Brown Prom Queen

Sudan Archives

Stones Throw

Natural Brown Prom Queen udowadnia, że Brittney Parks ma wiele twarzy. Jest wybitną piosenkarką, performerką, zdolną skrzypaczką i producentką z niezwykłą umiejętnością opowiadania historii. “Cause I’m not average, average, average” skanduje Brittney Parks w “NBPQ (Topless)” — ma rację! Sudan Archives postanowiła spuścić trochę z tonu i pokazać inną, nieco bardziej szaloną stronę swojej natury. Mimo że album skupia się wokół najważniejszych tematów w twórczości Britt, takich jak kolor skóry czy kobiecość, jest miejsce na zabawę. Idealny tego przykład to numer “Selfish Soul” nawiązujący do “I Am Not My Hair” Indii Arie — celebruje różnorodność, wolność wyrazu, sprzeciwia się wyśrubowanym standardom piękna. Z drugiej strony to utwór, który mógł zaskoczyć wiernych fanów Sudan swoim mainstreamowym brzmieniem i rapową ekspresją. Nie sposób nie wspomnieć o otwierającym Natural Brown Prom Queen “Home Maker”, które uwodzi i wciąga. Tym razem Brittney sięgnęła po disco. Snuje opowieści o domowym ognisku, opiece i czułości. Temat domu przeplata się przez cały album, czy to w kontekście relacji międzyludzkich i tworzenia wspólnego miejsca, do którego się wraca, czy też jako symbol dzieciństwa. W utworze “Yellow Brick Road” Sudan udaje się w nostalgiczną podróż przez dobrze znane ulice, prawdopodobnie swojego rodzinnego Cincinnati, i zdradza sekret udanego związku — “it’s homemade”! Co ciekawe, książek pierwotnie miał nosić tytuł “Homesick”, bo powstał z tęsknoty do bliskich i domu podczas pandemii.  — Polazofia

Renaissance

Beyoncé

Parkwood

Już sama obserwacja czynnika ludzkiego skupionego wokół siódmego albumu Beyoncé to zajęcie nad wyraz interesujące. Wiele recenzji Renaissance zaczyna się od wyznań na temat niejednoznacznej relacji z muzyką artystki (utożsamiającej ten złowrogi, obłożony cynfolią pop) albo skrzętnie wystawianych diagnoz, tłumaczących nam kolejne megalomańskie zapędy potężnej divy czy ogólną kondycję ludzkości. Ciekawie konfrontuje się te opinie z dyskusjami na temat oddzielania artystów od ich twórczości czy tymi o post-ironicznym zaniku terminu guilty pleasure. Nowy album wokalistki ładnie zarysowuje istotę kontekstu, który tak wielu chciałoby z muzyki wyłączyć. A kontekst jest tu, wydawałoby się, najprostszy z możliwych. Oto dostaliśmy post-kryzysową płytę, celebrującą przyjemność, ale i oddającą hołd czarnym i queerowym filarom kultury klubowej (bez względu na to, czy chce się w tym widzieć koniunkturę, czy nie). Mamy tu też ogromny sztab producentów, bo w tworzeniu Renaissance wzięli udział m.in. Kelman Duran, Mike Dean, Honey Dijon, Skrillex, A.G. Cook, The-Dream, Raphael Saadiq, Syd, Leven Kali czy Hit-Boy. Od producenckich kwitów mogła rozboleć głowa; można się było obawiać, czy bass, deep house, afrobeat, hyperpop i inne klubowe odnogi mogą stać w jednym domu, i czy nie przyczynią się do stworzenia hydry (sample i wątki można podejrzeć choćby tu. Wykreowanie tego eleganckiego i wysublimowanego w swojej strukturze mikstejpu to niepodważalny element niespodzianki, którą jest ten album. Jeszcze nigdy Beyoncé nie brzmiała tak spójnie i konsekwentnie, a przede wszystkim (mimo klubowego wydźwięku płyty) subtelnie. Nie ma tu prześpiewanych refrenów, nie ma tu zresztą ani jednej prześpiewanej piosenki. Brak też manieryzmu ze ścieżki dźwiękowej do remake’u Króla Lwa. Renaissance to wykrystalizowany strumień muzyczny, płynący wartko i lekko zarazem, podobnie zresztą jak When I Get Home Solange. I choć czasem irytują mnie tak wszechobecne w muzyce porównania sportowe, to nie sposób nie przyznać, że pewna sportowa niepewność jest nieodłącznym elementem tej dziedziny. Renaissance, prócz ewidentnej spójnej wszechstronności muzycznej, jest i ewidentnym zaskoczeniem. A przecież też dla zaskoczenia muzyki słuchamy. Szczęśliwi ci, którzy będą postrzegać siódmy album Beyoncé w ramach zaskakującego odczuwania czystej, epikurejskiej radości życia. — Maja Danilenko

Soulbowl.pl: Najlepsze albumy 2021

Lubimy te projekty większe niż życie, które trwają niezależnie od wszystkiego i niezobowiązująco towarzyszą nam, gdy tylko mamy taką potrzebę. Legendy o stałości rzeczy, mity o międzypokoleniowości, sny, w które wszyscy chcemy wierzyć, o czymś większym niż my, co może, jeśli tylko zechcemy, stać się naszym udziałem. I chyba wyrażę stan umysłu wszystkich w naszej redakcji, pisząc, że myśmy się takiemu marzeniu dali ponieść i choć był to sen, który kochaliśmy śnić, mimo wspólnych wysiłków musiał jednak naturalnie znaleźć swój koniec. Tak samo jak naturalnie w marcu 2006 roku znalazł swój początek na Blogspocie założonym przez Siostrę.

Musimy szczerze przyznać — to nasze ostatnie podsumowanie roku na Soulbowl.pl. Choć przez te wszystkie lata to je lubiliśmy ponad wszystko. Może dlatego, że rozrzuceni korespondencyjnie po różnych miastach na moment mieliśmy poczucie, że stawaliśmy się faktyczną redakcją — wymienialiśmy opinie, jak gdybyśmy siedzieli w jednym pokoju. Inspirowaliśmy się nawzajem intensywniej niż w ciągu roku, gdy czas w korespondencyjnej redakcji płynął jakby inaczej. Będzie nam tego brakować, ale nie ma rady. Czas uczciwie powiedzieć to sobie i Wam, Drodzy Czytelnicy — dziękujemy za uwagę, zapraszamy na ostatki. Oto najlepsze albumy 2021 roku według Soulbowl.pl. Niech soul będzie z Wami!

25.

Black to the Future

Sons of Kemet

UMG / Impulse!

Na czwartym albumie Sons of Kemet Shabaka Hutchings i jego brassband ponownie wychodzą z punkowego nerwu, ale tym razem dużo zgrabniej balansują między tubalną rubasznością a radiowym przebojem. Na Black to the Future instrumenty dęte szczerzą zęby w rytmicznym pohukiwaniu orkiestry z Karaibów, a jednocześnie mocno sięgają spirytualizmu i humanizmu w ramach kolektywnej opowieści o afrykańskiej diasporze. Słychać to najlepiej w highlightach, jak rewelacyjny rwano-kołysankowy „Hustle”, z melorecytującym Kojey’em Radicalem i Lianne La Havas a chórkach, albo nostalgiczny „To Never Forget the Source”, który odsłania łagodność i duszę muzyków. Muzycznie to inkluzywna, kontrastowa płyta, ale afro-jazz nadal pozostaje osią brzmienia Sons of Kemet. Pewnie zawiedzeni byli ci, którzy oczekiwali Your Queen Is a Reptile Vol. 2, bo następstwo jest o wiele bardziej wyważone. Ale trzeba przyznać, że to połączenie wątków przebiegło na Black to the Future nadzwyczaj zgrabnie. — Maja Danilenko

Temporary Highs in the Violet Skies

Snoh Aalegra

Artium / Roc Nation

Vogue Polska nazwał ją królową smutku i porównał, raczej krzywdząco, do Lany del Rey. Snoh Aalegra ma do zaoferowania o wiele więcej, niż mdłe przyśpiewki Lany. Artystka długo utrzymywała się w gronie artystów niezależnych, aż w końcu, nie słuchając rady swojego guru Prince’a, zdecydowała się podpisać kontrakt z dużą wytwórnią, Roc Nation Jaya-Z. Odbiło się to na najnowszym krążku Temporary Highs in the Violent Skies, który okazał się nieco nierówny. Przeważają jednak plusy i to spore: produkcja (Tyler, the Creator i The Neptunes) czy dojrzale napisany materiał. Każda płyta Szwedki jest odzwierciedleniem jej życiowych doświadczeń. Nie inaczej jest w przypadku Temporary Highs…, na którym każda kompozycja jest kartką z życiowego notatnika Szwedki. A że doświadczyła rozczarowania w miłości, smutek, ale również nostalgia, wylewają się więc odważnie z każdego śpiewanego przez nią wersu. Jeśli dodać do tego wysublimowany look, który zagwarantował jej pójście w pokazie mody Muglera oraz porównania do Sade, otrzymamy elegancką i stylową płytę, która ukorzenia pozycję Aalegry w muzyce. Po przesłuchaniu albumu dochodzi się do wniosku, że artystka przeszła udaną transformację. Jej głos jest pewny, utwory są emocjonalne, a muzyczne wyczucie na wysokim poziomie. Jedynie okładka zrobiona chyba w… Paint’cie. — Forrel

If Words Were Flowers

Curtis Harding

Curtis Harding / Anti

2021 rok, a Curtis Harding jak gdyby nigdy nic wyskakuje na scenę w welurowym wdzianku i robi swoje. Można by próbować wcisnąć go na listę obok jego imiennika, Curtisa Mayfielda, czy paru innych ikon lat 70., choć na swoim kolejnym albumie spod szyldu Anti artysta ponownie udowadnia, że nie ma klapek na oczach i rozgląda się również w poszukiwaniu nowych inspiracji. Jest w tym wszystkim miejsce na zabawę, romantyczne wyznania oraz rewolucyjne zacięcie w postaci singla „Hopeful” z porywającym chórkiem i pinkfloydowską gitarową solówką, który z powodzeniem mógłby znaleźć się na soundtracku do Judasza i Czanego Mesjasza. If words were flowers / I’d give them all to you / They carry power / So proud and beautiful — śpiewa Harding w tytułowym utworze. W jego wykonaniu słowa rzeczywiście mają moc, a my z otwartymi rękami przyjmujemy całą ich wiązankę. — Katia

For My Mama and Anyone That Looked Like Her

McKinley Dixon

Spacebomb

Mimo pokładanych w niej nadziejach Noname nie wydała w tym roku płyty. Jej wakat nie pozostał jednak zupełnie niewypełniony, czy raczej, jej rodzaj wrażliwości — zarówno tej stylistyczno-brzmieniowej, jak i tej emocjonalno-społecznej — nie pozostał bez odpowiedzi. Choć tak naprawdę For My Mama and Anyone Who Look Like Her to rzecz, którą można by też porównać inaczej albo nie porównywać jej wcale, ale trudno, by to skojarzenie nie przeszło przez myśl, gdy wchodzi „Mama’s Home” oparte na wygrywanych na harfie motywach i delikatnym przepełnionym empatią refrenie. McKinley Dixon i jego artystyczna panhiphopowa mozaika wykracza jednak poza ten schemat, zaczepiając to o Blackalicious, to o Quelle Chrisa, to o Kendricka Lamara, ale tak naprawdę niedająca się opisać poprzez opis stylu innego artysty. To rzecz zupełnie swoista, biegnąca przez neo-soulowe, jazzowe, funkowe, rhythm&bluesowe płotki. Osobista przeprawa przez traumę i smutek, po rzeczywistą afirmację na kanwie miejskiej poezji. W każdym calu uosobienie ideału soulbowlowej płyty hiphopowej. — Kurtek

Klątwa LP

Tonfa

Aweloot-Saccforce

Tonfę zwykło się porównywać do Death Grips czy Synów. Kiedy słyszymy coś nowego, zawsze szukamy analogii, żeby choć trochę oswoić nieznane brzmienia. Szczególnie w tym przypadku, ponieważ twórczość tego duetu nie jest łatwa i wszelkie wskazówki mogą pomóc w zrozumieniu tego krążka. Przy pierwszym odsłuchu Klątwa przytłacza, szczególnie chaosem sampli — elektronika spod ręki Krenza mieszka się z saksofonem i klasycznym rapem. Ta różnorodność odzwierciedla inspiracje Normana i Kierata, jeden z nich dorastał na polskim hip-hopie, drugi od zawsze poszukiwał nowych brzmień za oceanem. Odwołań do rodzimej sceny jest sporo i chociaż Tonfę można okrzyknąć objawieniem eksperymentalnego hip-hopu, to premiera płyty 28 września zobowiązuje. Pochylenie się nad tekstami duetu może przynieść kolejne rozczarowanie albo zagwozdkę. Pomysł wyjaśniania każdej linijki skończy się nadinterpretacją, bo Norman i Kierat często operują luźnymi skojarzeniami i grami słownymi. Klątwie nie brakuje jednak głębi, melancholii i tajemnicy, którą odkrywa się z każdym odsłuchem. — Polazofia

Talk Memory

BadBadNotGood

XL Recordings / Innovative Leisure

Ostatnie lata przyniosły wiele zmian w obozie BadBadNotGood. Odejście jednego z założycieli zespołu, klawiszowca Matthew Tavaresa wymusiło ustalenie nowej wizji tego, jak wyglądać ma zespół bez niego. Kolejną przeszkodą okazała się pandemia. Poprzednie albumy powstawały bowiem głównie podczas improwizacji koncertowych, które następnie przenoszone były do studia. Proces odnajdywania się w nowej rzeczywistości trwał niemal dwa lata, po których grupa poczuła w końcu ekscytację związaną z tworzeniem nowych rzeczy. Wrócili na nich do swoich korzeni, czyli grania instrumentalnych utworów, w których siła napędowa jest łączenie równych gatunków, z duża przewaga jazzu. Na nowym krążku słychać bowiem wyraźne echa Davisa, Sandersa czy Sun Ra, na których wychowali się muzycy, jak również wpływy hip-hopu, czy progresywnego rocka. Ważnym elementem całości są też goście, wśród których pojawili się Karriem Riggins, Terrace Martin, Laraaji, Brandee Younger czy genialny brazylijski producent i muzyk Arthur Verocai, który zaaranżował sekcję smyczkową w aż pięciu kompozycjach. W ten sposób stworzyli dźwiękową odyseję, będącą wyrazem radości z muzyki i społeczności, w której mają szczęście uczestniczyć. — Efdote

Half God

Wiki

Wikset Enterprise

Wiki to nowojorczyk z krwi i kości, co słychać w zasadzie na każdym z jego projektów. Na Half God wynosi to jednak na nowy poziom, wcielając się w rolę narratora opisującego dorastanie na ulicach Wielkiego Jabłka. Raper pokazuje tu swoją wszechstronność – od luźnego ciągu myśli snutych na jednym z dachów po moralizujące storytellingi. Pochwalić trzeba też stronę produkcyjną – wszystkie beaty na albumie wyprodukował Navy Blue. To kolejna mocna strona płyty. Navy nie sili się na eksperymentowanie, zamiast tego sięga po sample, którymi z pewnością nie pogardziliby DJ Premier czy Pete Rock. Wszystko utrzymane jest w konwencji alchemistowych, minimalistycznych podkładów, a powycinane pętle stanowią dopełnienie tego nowojorskiego klimatu. Half God to mocny dowód na to, że klasyczny rap wciąż ma się dobrze. — Mateusz

Sprzedałem dupe

Zdechły Osa

Warner Music

W kawałku „Na niby” wrocławski underdog nawija: Żabson to ziomal, a Osa to pizda. I na tym właściwie recenzja mogłaby się skończyć. Sprzedałem dupe to płyta-paradoks, która targa nas przez ćpuński rynsztok i klatówy śmierdzące moczem, domestos hazem deluxe i trutką na szczury, po to, aby pokazać nam najświeższą rzecz, jaka wydarzyła się od dawna w piekiełku zwanym polskim hip-hopem. W jej bebechach tętnią echa inspiracji całym wachlarzem elektronicznych abiektów – czeluściowe, ospałe dropy, zbenzowane, neurotyczne emo trapy, paranoidalny witch-house na bad tripie i nafurany chrzanem drum’n’bass. To wszystko zaś w służbie największej fascynacji Osy, czyli punku. I to nie artystowskiego wariantu post, tylko jarocińskiego jabol punka na trzy akordy i darcie mordy dla brudnych dzieci Sida, dezerterów i muzgów z defektami, który nie tylko zapiercingowany jest w tym całym industrialno-hip-hopowym cielsku muzycznie, ale przede wszystkim duchowo. Spotkałem się z określeniem, że teksty na tej płycie swój debiut w formie pisanej mogły mieć dopiero w momencie transkrypcji na Geniusie i prawdopodobnie całkiem dużo w tym prawdy, ale taki jej urok. Punk’s not dead póki jest Zdechły. — Wojtek

Nine

Sault

Forever Living Originals

Tajemniczy kolektyw Sault sprostał oczekiwaniom i zburzył obawy o krótkoterminowość projektu. Podobnie jak w 2020 roku, tegoroczny album podszyty jest polityczno-socjologicznymi manifestem osadzonym w wielowarstwowym brzmieniu londyńskich ulic. Gęsto jest od ciężkich wersów, które potrafią zarówno rozpoczynać, jak i puentować wiele dyskusji na ważne tematy. Nine jest również kolejnym dowodem na ogromna wartość produkcji, które docenia się porządnie jedynie po wielorazowym wsłuchaniu się w ich treść. — K.Zięba

El madrileño

C. Tangana

Sony Music

C. Tangana porzuca tymczasowo korzenie rapowe na rzecz korzeni narodowościowych, podążając ścieżką nakreśloną przez Rosalíę, Gabriela Garzóna-Montano czy Kali Uchis. Najbliżej mu naturalnie do Rosalíi, ale rejony stylistyczne na El mal querer i El madrileño stoją wobec siebie w opozycji niczym noc i dzień. Owszem, znajdziemy u C. Tangany trapeton, jak w „Tú me dejaste de querer”, czy vocoderowe nucenie w „Párteme la cara”, ale tytułowy madrytczyk jest dużo bardziej analogowy niż cyfrowy. Nasz programowy pop rapowiec postawił na umiarkowane, ale jednak, ryzyko, wybierając do trzeciego albumu żywe instrumenty, żywotne struktury, i żywych ludzi. Utwory na tej płycie to laurka dla kultury hiszpańskojęzycznej wielu pokoleń; znajdziemy tu balladę z Omarem Apollo, ale i hiszpańską rumbę w towarzystwie Kiko Veneno czy bolero w duecie z Eliadesem Ochoą (nie mówiąc już o Gipsy Kings, którzy na El mdrileño wypadają wyjątkowo dobrze). C. Tangana sprytnie przystąpił do sprawdzianu trzeciej płyty. Podobno album jest marny lirycznie, ale jego świeżość i nieoczekiwana przebojowość nadrabiają wszystkie niedostatki z nawiązką. — Maja Danilenko

Kick ii-iiiii

Arca

Arca / XL Recordings

Gdyby jedynym kryterium naszego rankingu była monumentalność projektów, Arca nie miałaby sobie równych w tym roku. W grudniu tego roku artystka wypuściła aż 4 albumy (prawie 2 i pół godziny muzyki) stanowiące kolejne części serii „Kick”, której pierwszy (fenomenalny) rozdział mieliśmy szanse usłyszeć w zeszłym roku. Każda z płyt ma swój wsobny, osobliwy charakter, ale najlepiej sprawdzają się jako różne aspekty tego samego manifestu– interdyscyplinarne, totalne dzieło afirmujące cielesności i kreujące queerową, scyborgizowaną, transhumanistyczną wizję nowego człowieczeństwa wyzbytego jarzma binarnej płci. Część druga eksploatuje w dużej mierze reggaeton i wenezuelskie korzenie, które po raz pierwszy mieliśmy okazję usłyszeć na zeszłorocznym „Maquetrefe”. Symbolizuje ona korzenie tożsamościowe, ale też lekkość ducha, ludyczność i sensualność związane z blichtrem popu i tętniącego glamem celebryctwa (czego najjaskrawszym przykładem jest obecność Sii na krążku). Część trzecia to Arca post-industrialna, rozedrgana ciągłym gliczem, agresywna i, przede wszystkim, bezlitośnie, bezpruderyjnie napalona. Płyta ta brzmi jak coś pomiędzy ballroomem w duchu sadomaso i rytualną orgią, reprezentuje władczość popędów i wszechogarniający erotyzm, transhumanistyczne j’ouissance nad którym władzę totalną ma Doña i domina. Część czwarta to niemal soundcloudowy szkicownik, zbiór niezobowiązujących etiud ambientowych romansujących z witch house’m, reprezentujących proces oraz nostalgię. Finał serii natomiast serwuje chyba największe zaskoczenie dotychczas – post-minimalistyczną płytę z muzyką klasyczną, w której słychać rzetelne wystudiowanie kompozytorskiego tintinnabuli Arvo Pärta i kojącą, pomnikową stoickość Ryuichiego Sakamoto, który zresztą na płycie się udziela we własnej osobie. Symbol religii, boskości, harmonii i duchowości, zamknięcie dzieła życia. Tak krótka notatka nie odda wszystkich skrajnych emocji, które targają w trakcie słuchania, więc po prostu poświęćcie kilka godzin i doznajcie tego sami. Naprawdę, naprawdę warto. — Wojtek

Be Right Back

Jorja Smith

FAMM

Debiutancka płyta Smith, Lost & Found, otrzymała nominację do Grammy i BRIT Awards. Poprzeczka postawiona została zatem wysoko i aby nie stracić na jakości, pisanie odpowiedniej kontynuacji zajmuje sporo czasu. Jorja więc wyraźnie dała do zrozumienia fanom, że Be Right Back to bardziej EP niż pełnoprawny album. Stąd też zresztą sam tytuł. Wydawnictwo wypełnia lukę w brytyjskim R&B, ale bardziej pełni funkcję zapychacza aniżeli odświeżenia. Część utworów brzmi jak dema lub niedokończone projekty, choć pierwsze kilka numerów to całkiem sensowny seans. „Addicted” to silny drum’n’bassowy utwór z przyjemnym loopem syntezatora, który śmiało można by singlować, a kończący tracklistę „Weekend” to z kolei nastrojowa i mroczna próba Smith w wyższych rejestrach wokalnych, jednocześnie będąca najbardziej innowacyjną pozycją na wydawnictwie. Jeśli to ma nam zapowiadać co może nadejść przy drugiej płycie, czekamy — Kuba Żądło

Mood Valiant

Hiatus Kaiyote

Brainfeeder

Trzeci krążek nietypowego zespołu jakim jest Hiatus Kaiyote okazał się tym najlepszym. Australijska grupa szerszej publiczności znana przede wszystkim z singla “Nakamarra” wykonanego wspólnie z Q-Tipem, na poprzednich wydawnictwach sprawiała wrażenie nieco rozjechanej z charakterystycznym, mocnym głosem wokalistki Nai Palm. Na Mood Valiant w końcu stanowią spójny, pełny szalonych pomysłów zespół piekielnie zdolnych muzyków. Międzygatunkowy blend soulu, funku, r&b i jazzu z charakterystycznym, psychodelicznym sznytem zespołu w końcu złapał harmonię z niesamowitym warsztatem Nai Palm. Jej wokal stanowi dodatkowy instrument, zwłaszcza w pierwszej połowie płyty, gdzie szalone nawałnice dźwięków potęgowane są przez zwielokrotnione wokalizy, tworząc cale spektrum melodii. Jednocześnie stanowi przeciwwagę i uspokojenie w drugiej połowie płyty gdy tempo istotnie zwalnia. Unikatowe brzmienie albumu zdecydowanie zasługuje na umieszczenie go w tegorocznym rankingu. — Richie Nixon

Play With the Changes

Rochelle Jordan

Young Art

Rochelle Jordan przeszła niezłą transformację od nastrojowego R&B do odważnych dźwięków elektroniki. Stało się to za sprawą przeprowadzki z Kanady do Stanów Zjednoczonych, załapania odpowiednich kontaktów i wejścia w szeregi nowej wytwórni DJ-ki Tokimonsty, Art Records. Na Play With the Changes usłyszymy minimalistyczną produkcję, falsetowy wokal artystki i pokłady energetycznej muzyki. Jednak słuchając albumu, nie poczujemy atmosfery parkietu z typowej dyskoteki. Jest to raczej wizyta w przepełnionym smutkiem techno-garage’owym klubie nocnym, gdzie kolorowe lasery rozcinają łzy smutku. Jordan, pokonuje jednak nostalgię i pokazuje siłę kobiety, która nie przystaje na złe traktowanie. W jej wokalu słychać pewność siebie, słychać życiową ewolucję. Fani jej poprzedniego brzmienia soft R&B będą zaskoczeni alternatywną mieszanką połamanego EDM-u i klimatycznego soulu, która z powodzeniem mogłaby wybrzmieć również na ścieżkach dźwiękowych pokazów mody emitowanych w Fashion TV, ale najważniejsze jest to, że za tą różnorodnością kryje się własna historia opowiedziana wyłącznie na własnych warunkach. — Forrel

Shelley FKA DRAM

Shelley FKA DRAM

Empire / Atlantic

DRAM, czy może Shelley, zdawał się co prawda w ostatnich latach bardziej zajęty żonglowaniem pseudonimami artystycznymi i wyciskaniem na Instagramie, ale okazało się, że znalazł też miejsce na muzykę. Następca hybrydowego rap-soulowego debiutu skręca w tym mniej popularnym z możliwych kierunków i bierze się za neo-soul zupełnie na poważnie. Nie jest to może stylistyczny U-turn na miarę Tylera, the Creatora, ale z pewnością nie brakuje Shelley’mu w tej odsłonie fantazji i charakteru. Gdy Tyler zamienia jedną maskę na drugą, DRAM kroczy bardziej prostolinijną drogą do autentycznej autoekspresji — oczywiście nie bez artystycznych pretensji. Jego neo-soul jest natchniony, ale nieco zdekonstruowany, rozstrojony post-trapową rytmiką i pijanymi przeciągnięciami w kolejnych refrenach. Jest w tym wszystkim urok i szczerość, którą trudną poważyć, a nie brakuje i klasycznych melodii, poczynając od ujmującego progresywnym aranżem pierwszego singla „The Lay Down” z gościnnym udziałem H.E.R., przez łączącego melodyczno-produkcyjne tradycje lat 90. i 00. „Cooking With Grease”, po gospelowy refren z rock’n’rollowym zacięciem w „Remedies”. Shelley, DRAM, D.R.A.M., nieistotne. Typ nadal to ma. — Kurtek

Haram

Armand Hammer

Backwoodz Studioz

Choć Armand Hammer i The Alchemist to nie tak odległe zakątki rapowej sceny, to w dniu premiery wspólnego krążka połączenie wydawało się dość zaskakujące. Billy Woods i Elucid przyzwyczaili nas raczej do ciężkiego ulicznego klimatu. Al natomiast wysyła ostatnio bity na prawo i lewo znacząco rozwijając swoje producenckie portfolio. Połączenie okazało się strzałem w dziesiątkę. Duża w tym zasługa beatmakera z Kaliforni, który wywiązał ze swojego zadania perfekcyjnie i chyba każdy się zgodzi, że sukces Haram to w dużej mierze jego zasługa. To zupełnie inny Alchemist niż ten, którego można kojarzyć m.in. z kolaboracji z chłopakami z Griseldy. Producent ma tu zdecydowanie więcej swobody – w efekcie otrzymujemy cały przekrój bitów, od surowych i mrocznych, po te lżejsze i bardziej psychodeliczne. W to wszystko doskonale wpisuje się nowojorski duet. Raperzy snują swoje ponure opowieści, pełne abstrakcyjnych wersów, a jednocześnie mocne i dobitne. To ten rodzaj połączenia, o które nikt nie prosił, ale każdy potrzebował. — Mateusz

Hustle as Usual

Belmondawg

Asfalt

“Captcha, czy jestem człowiekiem nadal?”. Dla Młodego G Hustle as Usual to rozliczenie się z przeszłością i próba odcięcia się od skandali, które w ostatnich latach definiowały jego karierę. Po aferach finansowych w Mobbyn czy słynnych zdjęciach, które wyciekły do mediów, fani myśleli, że to koniec jego działalności muzycznej. Epka pokazuje, jak świetnym jest tekściarzem i że jak chce, to może. Pełno tu wyszukanych follow-upów –– obok odniesień do utworów Starego Miasta pojawiają się nawiązania do Don Kichota czy Tracy Chapman. Belmondo otwiera się i wprost opowiada o problemach, myślach samobójczych czy kłótniach z kolegami z branży. Hustle as Usual to zdecydowanie jego najbardziej przemyślany i dopracowany materiał. Za warstwę muzyczną odpowiada EXPO 2000, który wcześniej stworzył bit do luźnego singla “Kto by pomyślał”. Na płycie gościnnie pojawił się sam Dizkret, który dołożył linijki do numeru “Followup”, chyba najbardziej trueschoolowego utworu z całej epki. Hustle as Usual pokazuje możliwości i kreatywność Młodego G, obyśmy doczekali kolejnych materiałów od Gdynianina na takim poziomie. — Polazofia

Promises

Floating Points x Pharoah Sanders

Luaka Bop

Album Promises jest niczym dialog, który definiować można na kilka różnych sposobów. Spotykają się tu bowiem trzy gatunki muzyczne, a mianowicie uduchowiony jazz, ambientowa muzyka elektroniczne oraz podniosła klasyka. Kolejne zestawienie odbywa się na poziomie pokoleniowym. Mamy tu bowiem 35-letniego, brytyjskiego producenta, który nawiązał wyjątkową przyjaźń i zrozumienie z 81-letnią dziś legenda jazzu i razem, przy asyście członków Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej stworzyli dzieło wyjątkowe i ponadczasowe, które dla słuchaczy może być nieziemskim doświadczeniem, przypominającym nieco sen. Krążek składa się z jednej długiej kompozycji, przez której niemal całość słyszymy krótki, siedmiodźwiękowy motyw odegrany na klawesynie, powtarzający się niczym mantra. Fragment ten spaja kompozycję, ale najważniejsze dzieje się wokół. Każde wejście Sandersa (zarówno te na saksofonie, jak i wokalne), czy pojawiająca się szczególnie wyraźnie w drugiej części kompozycji, mocna i wnosząca nieco dramaturgii sekcja smyczkowa Londyńskiej Orkiestry Symfoniczne wprawia nas w stan zadumy, medytacji oraz przywołuje poczucie obcowania z czymś więcej niż tylko muzyką. Wielka rzecz. — Efdote

That Secret Sauce

Jerome Thomas

Rhythm Section International

W ciągu ostatnich lat do znudzenia składamy wiązanki pochlebstw pod adresem nowofalowej sceny muzycznej na Wyspach. Niemożliwym jednak jest przerwanie passy, skoro na światło dzienne wychodzą tego typu produkcje. Dwudziestokilkominutową epkę Jerome’a Thomasa docenią wielbiciele organicznego neo soulu, którym wyostrzają się zmysły na pogłoski o premierowych ruchach D’Angelo („That”), Maxwella („Secret”) czy Bilala („Sauce”). Główny sprawca zamieszania przyznaje, że większość jego utworów jest rodzajem pamiętnika skierowanego do ludzi, z którymi chciałby podzielić się swoim pragnieniami, jednak nie ma tego odwagi zrobić bezpośrednio w bliskich relacjach. Świetnie, że konfesjonałem dla twoich namiętności jest studio nagraniowe. Dzięki, Jerome! — K.Zięba

By the Time I Get to Phoenix

Injury Reserve

Injury Reserve

Stepa J. Groggs, jeden z członków Injury Reserve, zmarł niespodziewanie, gdy grupa pracowała nad drugim studyjnym albumem. Z perspektywy słuchaczy trudno było wyobrazić sobie, jak materiał będzie wyglądał bez niego zwłaszcza, że wydane single wskazywały na zupełnie nowy kierunek. By the Time I Get to Phoenix to właściwie album post hip-hopowy. Jego tytuł nawiązuje do utworu, który znalazł się na również wyłamującym się gatunkom, soulowym klasyku Isaaca Hayesa, Hot Buttered Soul. Swoją drogą pierwszy z singli, „Superman That”, powstał dlatego, że Injury Reserve postanowili zremiksować wspomnianą piosenkę. By the Time I Get to Phoenix jest przepełniony ciężkimi emocjami, żalem, smutkiem, gniewem. Składające się na niego 11 utworów zlewają się w całość, przenikają. Dajcie sobie czas: jego odsłuch warto traktować jak doświadczenie. — Klementyna

Call Me If You Get Lost

Tyler, the Creator

Columbia

Tyler, the Creator na swój szósty album zaprosił DJ-a Dramę, którego seria kultowych mixtape’ów Gangsta Grillz mocno wpłynęła na całą kulturę. Pełni on na nim rolę gospodarza. W ten sposób T złożył hołd swoim wczesnym inspiracjom, a Call Me If You Get Lost – trochę jak Donda Kanyego Westa – zawiera w sobie to, co na poprzednich płytach Okonmy częściowo już słyszeliśmy. Zresztą lider Odd Future jako Sir Baudelaire wzorowany na francuskim poecie wyklętym przygląda się swojemu życiu i niepozbawionej kontrowersji karierze, oraz próbuje odnaleźć się w miłosnych relacjach. Można doszukiwać się tu najróżniejszych wpływów — od najntisowego rapu, przez R&B, po dub. Wszystko to w mixtape’owej formie i w albumowym formacie. — Klementyna

Pray for Haiti

Mach-Hommy

Griselda

Mach-Hommy to jedna z najciekawszych i najbardziej oryginalnych postaci amerykańskiej rapsceny. Ukrywający swoją twarz za bandaną i sprzedający swoje płyty za niebotyczne sumy nowojorczyk, dumny ze swojego haitańskiego pochodzenia, wydał w tym roku drugi już album w Griseldzie w ciągu sześciu lat. Pray for Haiti to też najlepszy materiał w jego dotychczasowej karierze, bo też najbardziej dopracowany. Bity zawieszone są gdzieś między abstrakcyjnym hip-hopem a klasyką wschodniego wybrzeża, słuchacze lubiący wracać do oszczędnych w brzmieniu nagrań Roca Marciano odnajdą się tu doskonale. Hipnotyzujący głos i stylówka sprawiająca wrażenie rapu jakby od niechcenia, do tego charakterystyczny, lekko Mos Defowy zaśpiew i przemycanie od czasu do czasu haitańskiego (kreolskiego) języka do nawijki. Brzmi to doskonale i sprawia, że Pray for Haiti jest bez wątpienia jedną z najlepszych hip-hopowych płyt mijającego roku. — Dill

An Evening With Silk Sonic

Silk Sonic

Aftermath / Atlantic

Z pewnym dyskomfortem przyjęliśmy uniwersalność wspólnego krążka Bruno Marsa i Andersona .Paaka. Okazało się, że filadelfijski soul i funk to nadal uniwersalny język muzyczny, którym można z powodzeniem podbić świat. Nasze spotifajowo-instagramowe bańki połączyły się na krótką chwilę, dzięki tej płycie w coś na kształt wspólnego doświadczenia. Bo to z jednej strony świetnie napisany i wyprodukowany z dbałością o aranżacyjne niuanse album, a z drugiej zapis wieczoru pełnego dobrej zabawy z co najmniej kilkoma ponadczasowymi radiowymi kilerami, na czele z singlowymi „Leave the Door Open”, „Skate” i „Smokin Out the Window”. To może straszny banał, ale to muzyka, która mówi sama za siebie i która przede wszystkim miała niebagatelną szansę, by sama przedstawić się słuchaczom. Można co prawda polemizować, czy siła jej oddziaływania byłaby tak duża, gdyby nie nazwisko Marsa, ale nie da się sprowadzić jej energii, charyzmy, talentu, czaru i flow do celebryckiego szumu. Niezależnie od tego z jakiej strony zbliżymy się do Silk Sonic, górę zawsze musi wziąć muzyka. — Kurtek

Smiling With No Teeth

Genesis Owusu

House Anxiety / Ourness

Nie usłyszycie w tym roku świeższej, kreatywniejszej i bardziej wpasowującej się we współczesny zeitgeist intertekstualnego chaosu płyty soulowej niż Smiling With No Teeth. Owusu to transgatunkowiec, latorośle epoki internetu, które wyrywa ten gatunek z sentymentalnego skostnienia i wiecznego upcyclingu korzennych patentów, proponując muzykę rześką, bezpardonową i cholernie nośną. Żeni on gatunkowe prawidła z rozwiązaniami zaczerpniętymi z synth punku, łotrzykami hip-hopowej awangardy spod znaku Death Grips czy Jpegmafii i smukłą, sypialnianą dyskotekowością muzyki indie, mimo to jednak całość nie brzmi jak algorytmiczne studium gustu muzycznego Anthony’ego Fantano. Wręcz przeciwnie, największą zaletą krążka jest to, że jest to muzyka na wskroś autorska, tryskająca z każdego tracku zaraźliwą charyzmą artysty, którego ekscentryczna, komiksowa niemal osobowość wydaje się wydarta rodem z gorillazowego uniwersum. Genesis Owusu to gwiazda, na jaką to scena zasługiwała, a jej blask trudno było w tym roku ignorować. — Wojtek

Sometimes I Might Be Introvert

Little Simz

Age 101

Od wrześniowej premiery czwarty w dorobku album Little Simz zdążył już pewnie zdobyć tylu sceptyków, co zwolenników w pierwszych, zazwyczaj entuzjastycznych recenzjach. Ale w kontekście naszego dość nostalgicznego podsumowania (żeby wymienić choćby Silk Sonic, Rochelle Jordan czy C. Tanganę; a to przecież nie wszyscy tak jawnie odwołujący się do przeszłości), to nikt w tym roku nie opowiedział nam lepiej historii o retromanii i ludzkiej wrażliwości. Rozumiem osoby przytłoczone monumentalnym wydźwiękiem tego albumu, rozumiem osoby, które widzą w Sometimes I Might Be Introvert nic więcej, jak dobrze wyprodukowaną wydmuszkę. Trudno jednak nie przyznać, że filmowa bezkompromisowość płótna marki Inflo łączy się bez pudła ze staromodnoą wrażliwością Simbi, tworząc może nieco przegadaną, ale w gruncie rzeczy spójną i przyjemną całość. Mam poczucie, że kluczem do odczytywania takich monumentów jest docenienie szczegółów, dla każdego pewnie innych; dla mnie to bitowe „Protect My Energy”, pełnokrwiście soulowe sample Smokey Robinsona i Taliba Kweli w „Two Worlds Apart” i „Standing Ovation”, odwołania do starego Kanyego (choćby w „Rollin Stone”) i do starej-młodej Simz („Speed”), afrobeatowe wycieczki, ale i archandroidowe interludia, w których Simz odważnie uderza w prostolinijne tony. Myślę, że zabieg namnożenia wątków był tu celowy i dobrze podkreślił ambicje tak producenta, jak i wykonawczyni. Sometimes I Might Be Introvert to zdecydowanie najgłośniejsza w tym roku (może i bezwstydna) celebracja głęboko osadzonej tożsamościowo wrażliwości. Ma prawo jawić się bezpiecznym comfort foodem, który wyznaczy nam linię Bożego Narodzenia i osadzi w wygodnym, pluszowym siedzisku. Ale to nie Kanye West i sampel na Dondzie, to Little Simz jest w tym roku najbliżej dziedzictwa Lauryn Hill, jak to tylko możliwe. I ja, mimo wielu różnych emocji, które ten album we mnie wywołuje, czuję że dokładnie takiej superbohaterki potrzebowaliśmy. — Maja Danilenko

Soulbowl.pl: Najlepsze utwory 2021

Chwilę nas nie było, przyznajemy, ale nie mogliśmy pozwolić, żeby ci z was, którzy rozpoczęli z nami mijający rok, musieli go bez nas kończyć. Zmobilizowaliśmy siły i stworzyliśmy klasyczne Soulbowlowe podsumowanie roku, jak zwykle wypełnione wszystkim tym, co nam w duszy grało na przestrzeni minionych 12 miesięcy. A trzeba przyznać, że po nieco wycofanym pandemicznym 2020, mimo że sytuacja światowego zdrowia publicznego nie zmieniła się diametralnie, w 2021 roku zdołaliśmy wydawniczo wrócić na właściwy tor. Sprawdźcie nasze typy na najlepsze utwory 2021 roku poniżej.

25.

„Bad at All”

Coco O.

Coco O. Productions

Czerpanie ze smooth soulowego dorobku lat 80. to u schyłku 2021 już w soulu i R&B nic niezwykłego. Ale Coco O. wyróżnia się na tym tle od pozostałych adeptek dziedziny i na „Bad at All” chwyta za serce w dość przewrotny, dziaderski wręcz sposób. Poniekąd to te niby niepozorne, ale w gruncie rzeczy łatwe do wychwycenia drobiazgi — na pierwszym planie mamy nastrój rodem z dramatu z lat 80., który zapewniają pogłosowe klawisze i gitara, wywodzące się z tej samej quiet stormowej rodziny, co „Wicked Game” Chrisa Isaaka. Ale nastrój byłby zupełnie przezroczysty, gdyby nie snujska i sensualna, a przy tym niezupełnie linearna narracja, dopełniona dźwiękowym plot twistem w refrenie, który bierze nas z zaskoczenia i wyjątkowo nie szybuje konsekwentnie rzewnym płaczem w górę. I kiedy smooth soul na „Bad at All” całkiem przecież programowo spotyka sophisti, niespodziewanie wybija się nadprogramową nieprzewidywalnością. Coco O. bardzo swobodnie pływa w tej dźwiękowej materii i nie trzeba wiele, żeby popłynąć razem z nią. — Maja Danilenko

24.

„Dancing Elephants”

Rochelle Jordan

Young Art

Najbardziej wyrazisty singiel z tegorocznej płyty kanadyjskiej wokalistki. Stworzone z Machinedrumem „Dancing Elephants” wywołała uśmiech na twarzach fanów Disclosure z okresu premiery albumu Settle. House’owa specyfika utworu w czasach szarpanej dostępności nocnych klubów może obudzić w was tęsknotę za parkietem. Taki też jest główny atut tego numeru. Tańczcie jak najczęściej, nawet w towarzystwie słoni. — K.Zięba

23.

„Brown Shoulders”

McKinley Dixon ft. Ms. Jaylin Brown

Spacebomb

Jeżeli we wszechogarniającym soulowe poletko tegorocznym albumie Silk Sonic brakowało wam trochę surowizny, a na wskroś szarmancki, gustowny aksamit garnituru zastąpilibyście ignoranckim hip-hopowym hoodie z garścią rapowego złota najwyższej próby, to mam dla was niezłą propozycję. McKinley Dixon wychodzi z podobnego świata inspiracji i sentymentów, co wspomniany duet i tak jak oni targa za sobą asamblaż cholernie zdolnych muzyków, ale w kawałkach takich jak „Brown Shoulders” wydobywa z nich ten sznyt spontaniczności i ulicznego, organicznego brzmienia, które Mars i Paak zastąpili dźwiękową elegancją. Balansuje bez zachwiania równowagi między soulową miękkością i lirycznością, a akrobatyką barsów, ani na moment nie gubiąc szczerości, masy charyzmy i, przede wszystkim, szczerej frajdy, która pcha ten introwertyczny banger w stronę żywiołowego jam session. — Wojtek

22.

„CAPTCHA”

Belmondawg

Asfalt

Belmondawg, Belmondziarz, Bojkot, Młody G, Młody Sarmata czy Tyta – Belmondo to na pewno jedna z barwniejszych postaci na polskiej scenie, niekoniecznie w tym pozytywnym sensie. Wydawało się, że na zawsze pozostanie tajemniczą legendą podziemia i filarem rozpadającej się raz na jakiś czas grupy MOBBYN. Na H.A.U. EP Belmondo stara się rozliczyć z przeszłością. “CAPTCHA” to postawienie grubej kreski, odcięcie się od skandali, bo to one definiowały i utrudniały jego karierę przez ostatnie lata. Kłótnie o pieniądze w MOBBYN, problemy z narkotykami czy słynny skandal z Rafalalą – o Belmondo słyszeliśmy głównie w takim kontekście. “CAPTCHA” pokazuje, że raper chce naprawić dawne błędy i “odbić się od dna”. Młody G udowadnia też, że potrafi pisać błyskotliwe linijki z zaskakującymi nawiązaniami do kultury, które przeciętny słuchacz będzie musiał wygooglować. — Polazofia

21.

„Thought About You”

Joel Culpepper

Pepper

Na pewno już to gdzieś słyszeliście. Funkujący bas w dialogu ze słodko-ostrymi klawiszami, organami Hammonda, filmowymi smyczkami i pełnym przejęcia falsetem. Jakby tego było mało, już na samym wstępie atakuje nas werbalizacja chyba najstarszego emoji świata w postaci repetytywnego staccato „I heart you”. Joel Culpepper na „Thought About You” bardziej przepisał całą zawartość Purple Rain, niż napisał ją na nowo, ale obok tego amalgamatu podskórnej surowości z rejonów Genesisa Owusu i jawnie purpurowego funku zaklętego w bezpretensjonalnej pościelówce z sitarowym finałem trudno przejść obojętnie. Nie umiem jednoznacznie stwierdzić, czyja to zasługa w wypadku „Thought About You”, że lubimy takie piosenki, które już słyszeliśmy. Być może chodzi wyłącznie o to prostolinijne, ułożone wzdłuż linijki wyznanie z intra i jego zwariowaną dobudówkę – koniec końców zaskakująco świeże i rozczulające. — Maja Danilenko

20.

„Honey”

Raheem DeVaughn & Apollo Brown

Mello Music Group

Choć tegoroczna głośna kolaboracja samozwańczego króla pościelowego R&B Raheema DeVaughna i jednego z czołowych alt-hip-hopowych producentów Apollo Browna nie spełniła pokładanej w niej oczekiwań — oto kolejna półprzezroczysta płyta DeVaughna, nieco może solidniejsza produkcyjnie, na Lovesick znalazło się też kilka zupełnie esencjonalnych numerów. Jednym z nich jest „Honey” — minimalistyczne, post-quietstormowe R&B prowadzone na ambientowym, niemal drumlessowym bicie. Napięcie tworzą tutaj drobiazgi produkcyjne i wielościeżkowo prowadzony natchniony wokal DeVaughna. Jest jak w najlepszych momentach z dyskografii Ushera i najsubtelniejszych produkcjach The-Dreama. — Kurtek

19.

„Say Yes”

VanJess ft. Tokimonsta

Keep Cool / RCA

TOKiMONSTA wspólnie z siostrzanym duetem VanJess wyniosły klasyk Floetry na inny (niekoniecznie wyższy) poziom. Slow jamowe pościelowe „Say Yes” zostało przedstawione w klubowej, dance’owej odsłonie. Oryginał odnosił się do głębokiego przesłania otwartości i miłości, co w czasie pandemii zyskało na aktualności i zostało wykorzystane przez artystki. Nowa odsłona singla potwierdza innowacyjność Toki i jej zdolność adaptowania się do różnych rytmów, a dla Jessiki i Ivany zaproszenie do współpracy przez producentkę, jest ukłonem w stronę ich talentu i braku lęku przed eksperymentowaniem. Ich kolaboracja została doceniona przez nasza redakcję i „Say Yes” znalazło się w naszym zestawieniu. — Forrel

18.

„Peaches”

Justin Bieber ft. Daniel Caesar & Giveon

RBMG / Def Jam / Sony

Dla mnie ten rok upłynął pod nazwiskiem Justina Biebera. Świetny album, doskonała kampania marketingowa, interesujące i różnorodne wykony live większości numerów z płyty, materiał dokumentalny powstały we współpracy z Amazon Prime Video, a do tego niesamowite show jako headliner na festiwalu Made in America, które było pierwszym dużym występem Biebera od czasów przedpandemicznych. W zasadzie każdy numer z albumu Justice to przebój, ale to właśnie “Peaches”, zgodnie zresztą z przewidywaniami, osiągnęło największy sukces komercyjny na świecie. To klasyczny utwór R&B o miłości, dzięki któremu Giveon miał okazję pokazać się szerszej publiczności. Od momentu wydania Justin wykonał go na żywo aż 20 razy, choć nie rozpoczął jeszcze swojej trasy koncertowej. Delikatne flow “Peaches”, którego łagodność definiowana jest przez bas, klawisze i gitarę z pewnością nie tylko nas przeprowadziła przez ciepłe pory kończącego się roku z uśmiechem na twarzy. — Kuba Żądło

17.

„Pick Up Your Feelings”

Jazmine Sullivan

RCA

IHI! UHU! Ktoś tu wjeżdża z buta i w trzy minuty robi konkretne porządki. Nie od dziś wiadomo, że Jazmine Sullivan to kawał wokalu, ale dopiero na „Pick Up Your Feelings” dowiozła jakość, którą bez strachu można określić kanoniczną. Nie ma takiej siły, która pokonałaby mocno osadzony w ziemi, pędzący z prędkością rollercoastera przez całą skalę dźwięków głos Sullivan. Kierująca tym wagonikiem emocji to cedzi przez zęby, to urywa w pół zdania, żeby ostatecznie wybuchnąć pełnią konstruktywnej złości w refrenie. Odpowiednio surowy i oszczędny basowo-bitowy akompaniament na 6/8 idealnie kontrastuje z tymi barwnymi wokalizami i z charakterną dynamiką, która ewokuje czas rzeczywisty i znajduje słuchacza w samym oku cyklonu. Dostaliśmy dzięki temu rasowe, gardłujące z trzewi R&B, którego się nie spodziewaliśmy; ale na pewno nie wzgardzimy. „Pick Up Your Feelings” przenosi wokalne góry (i doły) na takie poziomy, że naprawdę nie ma już co zbierać — Maja Danilenko

16.

„If I Could”

Charlotte Day Wilson

Stone Woman

Swoją muzyką Charlotte Day Wilson przyzwyczaiła nas do pewnej nostalgii. Heartbreaks, set backs, break ups, make ups… Niech rękę podniesie ten, kto choć raz nie płakał z Charlotte! Kanadyjka ponownie uraczyła nas w tym roku magicznym utworem, który traktować można zarówno jako kolejny niesamowity love song, ale też dość spirytualnie, religijnie (Oh-oh, I’d bathe you / Wash you of the sins that plague you / Rid you of the burdens and you’d be free once more). Czy traktować to tak, czy inaczej, tekst napisany we współpracy z Merną Bishouty odnosi się do społeczności LGBT. Wraz z Wilson opowiadają o wsparciu; zmyciu z siebie obaw, lęku oraz cierpienia spowodowanego brakiem wyrozumiałości i stygmatyzacji społeczeństwa związanej z orientacją. Dla mnie też jest to taki utwór, dzięki któremu wiele lat temu zakochałam się w muzyce; opowiadający prawdziwą historię, z którą w ten czy inny sposób możemy się utożsamić my wszyscy. A przy kojącym głosie Charlotte, dającym poczucie bezpieczeństwa (na pewno też to czujecie!), niezależnie od kontekstu, w jakim słuchamy „If I Could”, z pewnością poczujemy tę wolność. — Dżesi

15.

„Sauce”

Jerome Thomas

Rhythm Section International

Największą wadą tego singla jest nieodparta pokusa opisywania go, używając jedynie górnolotnych skojarzeń. Błędem jednak byłoby nie zasygnalizować, że „Sauce” brzmi jakby stała za nim hybryda D’Angelo i Marvina Gaye’a. Pełny emocji i pasji vibe. Mocny kandydat na miejsce w gronie najlepszych utworów neo-soulowych ostatnich lat. Wysoka nota jak na debiutanta? Oceńcie sami, warto. — K.Zięba

14.

„Take My Breath”

The Weeknd

XO / Republic

Przemiana z trendsettera mrocznego R&B do hipergwiazdy popu w wykonaniu Abla Tesfaye jest jedną z ciekawszych ewolucji ostatniej dekady. Od rozrzewnionych narkotykowych ballad z pierwszych trzech mikstejpów po absolutną dominację szczytów list przebojów ubiegłorocznym “Blinding Lights”, Kanadyjczyk z niewątpliwym upodobaniem do osobliwych fryzur, konsekwentnie przemyca wybitnie swoje wypracowane brzmienie. Nigdy nie ukrywany zachwyt nad latami 80., ponownie stanowi inspirację dla sierpniowego singla “Take My Breath”. Syntezatorowy, hipnotyzujący riff otwierający singiel brzmi niczym natchniony Donną Summers i jej “I Feel Love”, a fenomenalna disco-popowa melodia prowadzi nas prosto do wybuchających refrenów, w którym Weeknd porywa z miejsca swoim falsetem. Mimo, że ten pulsujący w rytmie disco utwór nie dominował list przebojów tak bardzo jak ubiegłoroczny hit, The Weeknd ponownie udowadnia, że mainstreamowy pop może brzmieć ciekawie. — Richie Nixon

13.

„Get Sun”

Hiatus Kayiote ft. Arthur Verocai

Brainfeeder

Utwory, które komponuje i aranżuje Arthur Verocai mają w sobie coś filmowego. Takie wrażenie sprawiał tegoroczny album BADBADNOTGOOD, Talk Memory, nad którym brazylijski muzyk również pracował, i taki jest właśnie singiel „Get Sun”. Piosenka zapowiadała trzeci i pierwszy od sześciu lat album Hiatus Kaiyote, psychodeliczno-soulowy Mood Valiant. Trwająca ponad pięć minut kompozycja jest jak podróż – rozwija się i wznosi ku górze za każdym razem, gdy Nai Palm wyśpiewuje jej kolejne słowa. Zresztą dzieje się w nim dużo. Są syntezatory, dodatkowe wokale, a nawet ptaki. Słuchajcie tego utworu, oglądając szalony, kosmiczny teledysk w stylu DIY stworzony przez Greya Ghosta. That’s A way to get sun when your heart’s not open. — Klementyna

12.

„Neon Peach”

Snoh Aalegra ft. Tyler, the Creator

Artium / Roc Nation

Snoh Aalegra dała nam w tym roku kilka powodów, by znaleźć się w topce najlepszych utworów z ostatnich 12 miesięcy. Ostatecznie redakcyjny wybór padł na „Neon Peach” – jeden z dwóch numerów z Temporary Highs in the Violet Skies stworzonych do spółki z Tylerem, the Creatorem. To niezwykle ciepła i przyjemna produkcja łącząca w sobie współczesne r&b z oldschoolowym, funkowym brzmieniem syntezatorów. Między artystami czuć chemię – subtelny głos Aalegry zachwyca w refrenie, a Tyler postanowił dorzucić od siebie aż dwie zwrotki. Fun fact: jak stwierdziła szwedzka piosenkarka w jednym z wywiadów, „Neon Peach” to tytuł beatu, który podczas sesji nagraniowej przygotował Tyler. Ta nazwa tak przypadła obojgu do gustu, że mimo braku związku z tekstem, postanowili ją zachować. Warto wspomnieć także o obfitującym w ładne obrazki klipie – podczas słuchania i oglądania dobry nastrój gwarantowany. — Mateusz

11.

„Good Days”

SZA

Top Dawg Entertainment / RCA

Gdy w połowie grudnia ubiegłego roku zamknęliśmy ranking najlepszych utworów, by następnie skupić się na sporządzeniu osobistych rachunków zysków i strat oraz nieśmiałym snuciu planów na nową dekadę, wiadomości płynące ze świata nie napawały optymizmem. Wówczas niespodziewane pokrzepienie serc nadeszło w postaci „Good Days” SZy, która przy akompaniamencie gitary wyraża myśl, że po burzy zawsze wychodzi słońce. Ćwierkanie ptaków, biblijne nawiązania, a przede wszystkim anielskie chórki Jacoba Colliera, Brytyjczyka docenionego przez nas wcześniej za „He Won’t Hold You” w duecie z Rapsody, dopełniają niebiańskiej atmosfery. Fani alternatywnego R&B wpadli na pomysł remiksu z udziałem Franka Oceana i choć na entuzjastycznej odpowiedzi wokalistki się skończyło, wciąż wierzymy, że pewnego dnia artyści połączą siły i spełnią nasze muzyczne marzenia. — Katia

10.

„Addicted”

Jorja Smith

FAMM

Wiosną brytyjska wokalistka udobruchała nas spontaniczną EP-ką Be Right Back, obiecując, że gdy tylko poczuje się gotowa i nieograniczona restrykcjami, powróci z drugim długogrającym krążkiem skrojonym z myślą o trasie koncertowej. Utwór będący przepustką do czołowej dziesiątki naszego zestawienia tematycznie koresponduje z jej debiutanckim albumem Lost&Found, na którym łzy po rozstaniu mieszały się z rozczarowaniem, jednak ma on w sobie więcej lekkości i rockowej energii spod znaku Radiohead uwalnianej w trakcie refrenu. „Addicted” to dowód na to, że Jorja Smith jako kobieta i artystka zna swoją wartość, a my uznajemy ją za nieszkodliwe uzależnienie. — Katia

9.

„Centrefold”

Genesis Owusu

House Anxiety / Ourness

Genesis Owusu swoim śmiałym długogrającym debiutem Smiling With No Teeth totalnie nas w redakacji rozbroił. Także ze względu na mnogość jego inspiracji i sprawność, w jaki potrafił całą tę szalenie eklektyczną mozaikę poskładać w koherentną i przebojową płytę. W skali mikro jego proces najlepiej oddaje „Centrefold” — chyba pierwszy tak znakomicie poskręcany glitch-soulowy numer, jaki słyszałem. Lepiszczem jest tu naturalnie funk i dlatego te wyśpiewane od tyłu refrenowe puzzle udaje mu się tak zręcznie złożyć z syntezatorowo pulsującym opartym na głębokim basie bitem, rapowym dziedzictwem Gila Scotta-Herona w melorecytowanej zwrotce i oczywiście soulową obudową całości. Jeśli ten numer nie jest obłędny, to nie wiem, co jest! — Kurtek

8.

„Unlock It”

Abra ft. Playboi Carti

Polo Grounds / RCA

Niezwykły bit, chwytliwy motyw, przenikający ucho wokal oraz mieszanka trapu i synthpopu lat osiemdziesiątych, idealnie opisują kawałek „Unlock It”, który odblokowuje następny poziom w karierze Abry. Wcześniej artystka pływała w sentymentalnej i nostalgicznej wodzie, by teraz, z pomocą Playboia Cartiego, z powodzeniem unosić się na futurystycznej i klubowej wzburzonej fali. Stworzony przy współudziale Boys Noize i wyprodukowany przez Grin Machine utwór, pokazuje niezwykłą chemię, która połączyła całą trójkę, a Abrę pchnęła w eksperymentalną elektronikę. Ta odwaga muzyczna i świeży pomysł pozwoliły uplasować się singlowi w pierwszej dziesiątce naszego zestawienia najlepszych piosenek 2021 roku. — Forrel

7.

„Jackie”

Yves Tumor

Warp

W zeszłym roku nasz ranking jednoznacznie zdominowało Yves Tumor, jako jedyne wbijające się w pierwszą dziesiątkę aż dwoma utworami. Jako wyznawcy supremacji zeszłorocznego krążka nie mogliśmy zatem odpuścić sobie w tym roku uhonorowania „Jackie”. Te same poliki, które na Heaven to a Tortured Mind spływały brokatową, melodramatyczną łzą, tutaj płoną od namiętności. „Jackie” to kawałek mglisty, gęsty i seksowny, który rozrywa okowy hypnagogicznego popu obłokami miękkiego, shoegazowego noise’u i glamrockowym blichtrem. Frontmańska charyzma Tumor pulsuje w ekstatycznym refrenie z przebojowym potencjałem dorównującym zeszłorocznemu „Gospel for a New Century”, a my, mimo deklaracji, że I ain’t sleeping//Refuse to eat a thing czujemy się nasyceni jak należy. — Wojtek

6.

„Wasting Time”

Brent Faiyaz ft. Drake & The Neptunes

Lost Kids / Sony

Choć Brent Faiyaz w tym roku albumu nie wydał, to już samymi singlami zadbał o to, by jego ksywa przewijała się w końcoworocznych podsumowaniach i zestawieniach najlepszych piosenek. Dużo zamieszania narobiło „Gravity” z Tylerem, the Creatorem, ale prawdziwą bombą okazało się właśnie „Wasting Time”. Doborowe towarzystwo w postaci Drake’a i The Neptunes nie zraziło gospodarza – to właśnie jego gwiazda świeci tutaj najjaśniej. Artysta wręcz płynie przez kolejne części utworu, a nakładające się na siebie ścieżki wokali w refrenie przyprawiają o ciarki. Temu wszystkiemu towarzyszy minimalistyczna produkcja spod ręki Pharrella Williamsa – delikatne brzmienie przełamywane jest co chwilę przez przebijający się dźwięk 808-ki. Flashbacki z czasów In My Mind i Take Care gwarantowane. Tak się robi R&B! — Mateusz

5.

„Kiss Me More”

Doja Cat ft. SZA

Kemosabe / RCA

Doja Cat może zaliczyć 2021 do wyjątkowo udanych. Ostatecznie udowodniła, że nie jest jedynie memiczną piosenkarką z Tik Toka, a utalentowaną supergwiazdą popu, która przez cały rok utrzymywała się w czołówkach list przebojów. Pierwszym kamieniem milowym w tym roku było dogranie się remiksu “34+35” Ariany Grande, czym pokazała, że na stałe zagościła w mainstreamie. “Kiss Me More” ukazało się w kwietniu i było zapowiedzią nowego wydawnictwa, Planet Her. To kolejny efekt współpracy z kontrowersyjnym Dr. Lukiem, który wciąż toczy batalię sądową z Keshą o zniesławienie. Singiel brzmieniowo przypomina “Say So”, które również wyszło spod ręki Dr. Luke’a. “Kiss Me More” to lekki, taneczny numer, który łączy w sobie disco, pop i rap. Gościnny wokal SZy dodatkowo wzbogacił singiel o elementy R&B. Zdecydowanie jeden z najbardziej chwytliwych refrenów 2021 należy do tych dwóch pań! — Polazofia

4.

„Jaggernaut”

Tyler, the Creator ft. Lil Uzi Vert & Pharrell Williams

Columbia

Jeśli na szóstym albumie, Call Me If You Get Lost, Tyler, the Creator postanowił odwołać się do swoich największych muzycznych inspiracji, można było spodziewać się na nim Pharrella Williamsa, połówki The Neptunes. Raper dorastał na jego muzyce, a autorskie żywe, popowo rapowe brzmienie duetu z Virginii mocno wpłynęło na rozwijającego się artystycznie w ostatnich latach lidera Odd Future. „Juggernaut” to kawałek, który obok „Lumberjack” i „Wusyaname” z YoungBoyem Never Broke Again, ma największy singlowy potencjał. Jest dynamiczny; jego powykręcany, kilkukrotnie zmieniający się bit, przywodzi na myśl energię Cherry Bomb, a swoją zwrotkę dołożył jeszcze przecież Lil Uzi Vert. — Klementyna

3.

„A Song About Fishing”

Genesis Owusu

House Anxiety / Ourness

Ja rybactwa zasadniczo nie pochwalam, ale temu Australijczykowi jestem w stanie wybaczyć. Tym bardziej, że przecież nie o ryby tu chodzi, a o uczuciowe bezrybie i samotność ubraną w strój rzewnego, sentymentalnego soulu. Genesisa Owusu w recenzji jego debiutanckiego albumu określiłem, jako dziecko internetowego postmodernizmu żeniące Death Grips, Gorillaz i Prince’a nie ocierające się nawet na moment o stylistyczny dysonans w tym rozgardiaszu estetyk. Na „A Song About Fishing” porzuca on jednak na moment eklektyzm na rzecz pokazania erudycyjności artystycznej wypowiedzi w języku tradycyjnego, korzennego soulu. I na to sidło miękkiej, sensualnej nostalgii bardzo trudno się nie złapać. Fun fact: na naszej wstępnej liście do tego rankingu Owusu zdetronizował konkurencję pojawiając się aż z 7 kawałkami, więc to, że wybór pada akurat na ten, mówi chyba całkiem dużo. — Wojtek

2.

„Introvert”

Little Simz

Age 101

Na pierwszym singlu zapowiadającym wyśmienity krążek Sometimes I Might Be Introvert, Little Simz sięgnęła w głąb siebie, aby znaleźć pokój, pośród całego chaosu, który dzieje się obecnie na świecie, nawet pomimo tego, że w środku niej cały czas toczy się wojna i słychać okrzyki bojowe. Przez cały numer dzieli się z nami swoimi przemyśleniami na temat wiary, niesprawiedliwości społecznej, korupcji politycznej, zmagań z sukcesem orz uprzedzeniami, z jakimi boryka się czarna kobieta w czasach kryzysu na świecie. Efektem jest przebudzenie i swoiste nawoływanie do wojny ze złem, które jeszcze bardziej napędza bardzo podniosła i filmowa warstwa muzyczna stworzona przez Inflo, którą równoważy dosyć delikatny refren. Całości dopełnia wspaniały teledysk, w którym nagrania z ulicznych zamieszek i protestów, mieszają się z ujęciami tancerzy oraz migawkami dzieł sztuki z londyńskiego Muzeum Historii Naturalnej. — Efdote

1.

„Leave the Door Open”

Silk Sonic

Aftermath / Atlantic

Kolana nam wszystkim zmiękły, gdy Bruno Mars i Anderson .Paak na początku marca zaprezentowali pierwszy wspólny singiel jako Silk Sonic. I nie tylko nam, bo utwór błyskawicznie stał się ogólnoświatowym przebojem, torując drogę wydanej pół roku później płycie do serc i iPadów rozmaitych publiczności. Aż niektórzy ceniący sobie oryginalność własnych gustów słuchacze poczuli się w tej niecodziennej sytuacji niepewnie, bo jak to jest, że nagle sam zapętlam numer, który chwilę temu grano w radiu? „Leave the Door Open”, dzięki mięciuteńkiej jak kaszmirowy płaszcz post-quietstormowej otoczce ufundowanej na klasycznym soulu z Filadelfii, pieczołowitej produkcji Marsa i D’Mile’a oraz wokalnej wirtuozerii obu frontmentów, nie musiało wyważać żadnych drzwi, bo te wkrótce po premierze otwarły się same. Dzięki temu, w czasie społecznego i kulturowego dystansu między ludźmi z różnych baniek, estetycznego rozdrobienia na Spotify, Apple Music, Youtube i Tidalu, Silk Sonic udało się być może stworzyć namiastkę jakiegoś wspólnego muzycznego doświadczenia. — Kurtek

10 najlepszych występów Colors

All colors, no genres – taka myśl przyświecała założycielom słynnego dziś kanału na YouTube o nazwie ColorsxStudios (5,62 milionów subskrybentów), kiedy to w 2016 roku do swojej berlińskiej siedziby zaprosili pierwszego gościa, folkowego artystę z Australii. Od tego czasu w jej minimalistycznej przestrzeni zawitało kilkaset artystów z różnych stron świata, by mając do dyspozycji tylko mikrofon dać kilkuminutowy popis swoich wokalnych umiejętności. Zdając sobie sprawę, że wysłuchanie ich wszystkich stanowi nie lada wyzwanie (regularnie aktualizowana playlista liczy już kilkaset pozycji), podsuwamy Wam dziesięć najlepszych występów, z których każdy urzekł nas na swój własny sposób. Jednocześnie zachęcamy do dalszej eksploracji.

10.

Rush

Jeshi

Chociaż wykonany tu numer nosi tytuł „Rush”, to oparte na samplu z repertuaru zespołu Submotion Orchestra nagranie, jest totalnie wolnym jamem, na którym swój niebanalny talent pokazał na żywo Jeshi, czyli jedna z największych nadziei brytyjskiego hip-hopu. Aż ciężko uwierzyć, że chłopak ten jeszcze jakiś czas temu nagrywał w domowych warunkach, używając mikrofonu od konsoli Nintendo Wii, by dziś współpracować, chociażby z takimi postaciami, jak Mura Masa. Wystarczy jednak zobaczyć pełne pasji nagranie z serii Colors, by dostrzec, że jego świetna stylówa zawieszona gdzieś pomiędzy reprezentującym barwy Ninja Tune — Delsem, oraz równie zdolnym Loylem Carnerem jeszcze sporo namiesza, nie tylko na rodzimej, londyńskiej scenie. — efdote

9.

I Laugh When I’m With Friends But Sad When I’m Alone

070 Shake

Shake wypłynęła na szersze wody dzięki Kanye, ale coś szybko szum ten ucichł. Co prawda Balbuena wydała w zeszłym roku długogrający solowy album, ale poza singlem „Guilty Conscience” przeszedł on raczej bez echa. To nie zmienia faktu, że w 2018 roku pochodząca z New Jersey wokalistka była na językach wszystkich. A tuż za nią cały kolektyw 070. Ówczesny singiel „I Laugh When I’m With Friends But I’m Sad When I’m Alone”, pochodzący z materiału Glitter, doczekał się wykonu w Colors. To smutny numer, który opowiada o problemach Shake z lat nastoletnich, problemach życia codziennego, z którymi starała się sobie radzić. Do tego niestabilna i miewająca ubytki kondycja psychiczna, ostatecznie doprowadzająca do depresji. To problem nie tylko Shake, ale wielu innych młodych ludzi i tym też chciała się podzielić ze światem. — Kuba

8.

Bordeaux

BRKN

Drobny kontrast w naszym zdominowanym angielszczyzną wszelakich odcieni rankingu wprowadza BRKN — niemiecki romantyk lecący w Colorsach na fali trapowego donżuaństwa. Raper wykonując „Bordeaux” przez długi czas swojego występu próbuje mamić nas, zgrabnie balansując gdzieś na granicy niepoprawnego playboya pod burgundową marynarką, romantyka oprowadzającego nas po najbardziej przaśnych, kiczowatych i wyświechtanych kliszach walentynkowej pościelówy i gwiazdą rocka lecącą na pełnej stadionowej. Pod koniec jednak porzuca zupełnie estetyczną pruderię i wjeżdża na pełnej w full „Careless Whisper” mode i esencjonalną dla takiej pozowanej romantyczności solówkę na saksofonie. Ta urocza, kiczowata sensualność wyciąga z niemieckiego języka cały jego erotyczny, uwodzicielski charakter i, damn, tym zalotom trudno dać się oprzeć. — Wojtek

7.

Three Hour Drive

Alicia Keys, SiR

Zdarza się i tak, że w studiu Colors lądują światowe gwiazdy o długim stażu pracy. Jakkolwiek trudno w to uwierzyć, promieniejąca Alicia Keys już od 20 lat gości na najważniejszych muzycznych scenach, zawsze w towarzystwie swojego ulubionego instrumentu. W tej kameralnej przestrzeni pojawiła się nie tylko z czerwonym pianem Rhodesa, ale i z wokalistą SiR-em, który z nieznanych powodów zastąpił współautora i współwykonawcę albumowej wersji utworu, Samphę. Z całym uwielbieniem dla oryginału, nie mamy nic przeciwko takim niespodziankom. Podczas tego czterominutowego występu czas płynie wolniej, a nasza wyobraźnia sięga daleko poza ściany pomieszczenia — gdzieś na bezkresną drogę, kiedy to niebo przybiera pastelowe odcienie. Duetowi wystarczyła niezwykle prosta choreografia, by odzwierciedlić słowa o poszukiwaniu bratniej duszy i potrzebie jej bliskości. Zważywszy na doświadczenia, z których zrodziły się dźwięki „Three Hour Drive”, można śmiało stwierdzić, że tkwi w nich życiodajna moc, ale to już historia opowiedziana w jednym z odcinków programu Song Exploder… — Katia

6.

Ice Water

Loyle Carner

Brytyjczycy chyba czują się w Colors Show naprawdę dobrze, bo zdominowali nasz ranking. Loyle to kolejny przedstawiciel Londynu, który zapisał się jednym z bardziej pozytywnych, a zarazem spokojnych występów. „Ice Water” pochodzi z jego ostatniego albumu studyjnego Not Waving, But Drowing. Numer wyróżnia się ciepłym, soulowym samplem, który kontrastuje ze stonowanym głosem Londyńczyka. Poza niekwestionowanym talentem, osobiście urzekło mnie coś innego — rzadko spotykana wśród raperów szczerość oraz zaraźliwy uśmiech! — Polazofia

5.

Woman

Joel Culpepper

Ten numer pachnie satyną mdłych perfum i masłem kakaowym wtartym w ciało. Culpepper, ze swoją absurdalnie precyzyjną kontrolą balansu między klasyczną, soulową zadrą, a cudownie sensualnym, filigranowym falsetem, nadaję się jak nikt inny do reanimowania ducha vintage’owego soulu, uprawiającego (nomen omen) bezczelny flirt z bluesową tradycją. Przyjemnie zadziorny groove cały vibe utworu sytuuje w klimacie wieczornych zalotów, dzięki czemu zarówno wokalna charyzma artysty, jak i jego kocie ruchy w trakcie występu dostają wystarczająco przestrzeni, by czuć, że spod tych przyciemnionych okularów puszczane są do nas oczka o powalającej (a przynajmniej rozmiękającej kolana) sile rażenia. — Wojtek

4.

Until Morning

James Vickery

Miniaturka tego wykonania z sympatycznym Brytyjczykiem w czerwonym crewnecku totalnie nie zwiastuje tego co za moment się stanie. Już od pierwszych sekund zostajemy momentalnie otuleni ciepłym, nieco rozmarzonym wokalem, który przykrywa nas niczym gruby koc. Tło stanowi delikatne R&B z subtelną gitarą, a już po minucie James uchyla rąbka swoich wokalnych umiejętności, żeby niedługo potem zaatakować nas z pełną siłą swojego nieziemsko przyjemnego głosu. Czyżbyśmy mieli do czynienia z brytyjskim D’Angelo? Niesamowicie sensualne i wypchane co do sekundy emocjami wykonanie to coś, za co kochamy kanał Colors, a takie niespodzianki jak James Vickery ostrzą tylko apetyt na kolejne nieodkryte talenty. — Nixon

3.

Peng Black Girls Remix

ENNY, Jorja Smith

Chociaż Enny jest dopiero na początku swojej muzycznej drogi, zdążyła zapisać się w historii Colors Show. Zaprezentowała jeden z jej pierwszych oficjalnie wydanych numerów — „Peng Black Girls”. W oryginale na featuringu towarzyszyła jej nigeryjska piosenkarka, Amia Brave, ale do kolorowego boksu zaprosiła samą Jorję Smith, z którą wykonała remix utworu. Co ciekawe, to Jorja odkryła talent Enny i wydaje jej muzykę pod własnym labelem FAMM. Raperkę na pewno warto obserwować, jej występ przywodzi na myśl show Mahalii czy Iamddb, którym Colors pomogło w rozwoju kariery. — Polazofia

2.

Fake Names

Freddie Gibbs

Bezbłędna przewózka prosto z Gary, Indiana w wykonaniu na żywo nie zawodzi ani przez moment. Pełne ekspresji nagranie nie pozostawia wątpliwości, że Freddie jest jedną z najważniejszych postaci współczesnego gangsta rapu. Na misternie wyprodukowanym przez Madliba kawałku razem z Freddiem mierzymy się z brutalną rzeczywistością narkotykowego półswiatka, żeby tuż za beat switchem wspólnie rozkoszować się owocami tego trybu życia. Bandana na szczęście sprostała kosmicznym oczekiwaniom wobec legendarnej już Piniaty, a nam nie pozostaje nic innego jak delektować się kolejnym jej wykonaniem. ESGN for life! — Nixon

1.

Cut Me

Moses Sumney

Czy to małe biurko NPR czy Scena Trójki na OFF Festivalu — Moses Sumney na żywo to zawsze wyjątkowe przeżycie. Do swoich występów live artysta podchodzi jak na dobrego rzemieślnika przystało, czyli z głową, a co za tym idzie — z pełną świadomością tego, że występ dla publiczności nie polega na rzetelnym odśpiewaniu materiału z płyty. Nie inaczej jest w przypadku „Cut Me” nagranego w studiu Colors, co słychać już od zapętlonego intra. A dalej? Typowy Moses: w towarzystwie nieco zmodyfikowanej aranżacji, zachwycający w lekkości i wirtuozerii, z jakimi operuje własnym głosem, tworząc przy okazji zupełnie nową piosenkę. Niemożliwość skali wokalu artysty (który przecież nie samym falsetem żyje) jawi się tu w pełnej okazałości. Ma się wrażenie, że to nie jeden, a kilku Mosesów; aż chciałoby się zapytać: „jak oni śpiewają?”. I ja nie wiem, ale mogłabym tego słuchać w nieskończoność. — Maja

15 najlepszych epek 2020

Rok 2020 potwierdza, że format epki w erze streamingu wciąż ma się świetnie. Okazuje się, że są już nie tylko trampoliną dla nowych głosów i twarzy, ale coraz częściej stają się prawowitą formą wyrazu. Tym samym nasze zestawienie chyba bardziej niż w poprzednich latach oddaje ten dualizm — rozpoznawalni artyści mieszają się tu w utalentowanymi debiutantami. Oto 15 najlepszych epek 2020 roku według Soulbowl.pl.

Fleeting, Inconsequential

Amaka Queenette

Amaka Queenette / Tomboy

Jestem zwolennikiem zestawień, które odkrywają przed czytelnikami nowych artystów. Zwłaszcza, jeśli chodzi o ranking epek, będących nierzadko rozgrzewkami i wizytówkami debiutantów. Wierzę, że podobnie jest w przypadku Amaki Queenette – dwudziestoletniej pielęgniarki z Toronto o nigeryjskich korzeniach. Amaka ma za sobą epkę wydaną w 2018 roku, która przeszła jednak bez większego echa. Zeszłoroczne Fleeting, Inconsequential jest materiałem skromnym – liczącym zaledwie dwa utwory, jednak świetnie rokującym. Zainspirowana albumem Endless Franka Oceana, podarowała nam próbkę wysokiej jakości downtempowego i melancholijnego neo soulu. Kibicujemy i prosimy o więcej! — K.Zięba

Which Way Is Forward?

Obongjayar

Obongjayar / September Recordings

Which Way Is Forward? to materiał niepozorny, ale świeży. Obongjayar stworzył na nim spójną soulową kosmogonię, osadzoną w psychodelii, afrobeatowej dziarskości i trip hopowej duchocie. Całość jest jednak wygładzona tak bardzo, że piosenki na epce pozostają piosenkami z jednego stada, i żadna z nich nie przejawia niesubordynacji wobec upbeatowego charakteru, który Which Way Is Forward przejawia w warstwie emocjonalnej. I choć może dziś nie jest to wielkim wyczynem, to jednak warto dodać, że Obongjayar wyprodukował ten z gruntu kolektywny materiał niemal w całości samodzielnie. Jeżeli niespiesznie celebrować i zaklinać, to właśnie przy takiej oprawie. — Maja

Flight Tower

Dirty Projectors

Domino

Jeżeli wybrać którąś z przepastnego 5-epkowego projektu (kto wie, może nawet i z całego katalogu) Dirty Projectors to bezsprzecznie tę. Odsłona zespołu w postaci Felicii Douglass (każda z epek to inny wokal prowadzący) na Flight Tower objawia się nam w lukrowanej polewie, ale z niewątpliwie soulowym rodowodem (co nie jest w epkowym projekcie zasadą konsekwentną). Mamy jednak wciąż do czynienia z Dirty Projectors, więc jest to soul wariacki; beaty tnie się tu równie chętnie, co wokale, a doo wop jest syntetyzowany. Całościowo to ledwo dziesięć minut, ale po brzegi, i bez zbędnego przynudzania, wypełnione muzycznymi połamańcami w płaszczu z R&B. — Maja

Lulu

Conway the Machine & The Alchemist

ALC / Empire

Rekiny rapu z Griselda Records, powodowane stale niezaspokojonym głodem tworzenia, co rusz zaskakują nowym projektem i pożerają konkurencję w muzycznych rankingach. Lulu, czyli 7-trackowa EP-ka Conwaya the Machine’a – najstarszego przedstawiciela nowojorskiego tria, oraz jego zaprzyjaźnionego producenta The Alchemista, jakościowo nie ustępuje ich zeszłorocznym longplayom ani na krok. Trzyma w napięciu niczym Szczęki Spielberga i zarazem przekonuje autentycznością jak film gangsterski Płatne w całości, z którego pochodzą samplowane dialogi. Z resztą jego fabuła doskonale rezonuje z przestępczą przeszłością Conwaya. Let’s toast to my enemies, no, let’s toast to my injuries/Turned my negative to positive, I don’t need no sympathy – nawija na orkiestrowym bicie raper i robi użytek z nieodwracalnych śladów swojego dotychczasowego życia. Po doznaniu porażenia twarzy w wyniku postrzału wypracował oryginalne flow, a ciążący bagaż doświadczeń przekuł we wciągający zbiór opowieści prosto z ulic niebezpiecznego Buffalo utrzymany w mrocznym, boom bapowym klimacie. — Katia

Crater Speak

Slauson Malone

Grand Closing

Jeżeli na A Quiet Farewell, 2016-2018, fantastycznym zeszłorocznym krążku Slausona Malone mieliśmy możliwość wniknięcia w jego intymny dziennik-szkicownik zapełniony po brzegi zabazgranymi marginesami, Vergangenheitsbewältigung (Crater Speak) to już pełnoprawne rozwinięcie tych pomysłów. Hypnagogiczne zaśniedzenie i hip-hopowa piaszczystość całej neo-soulowej formuły zostają zastąpione avant-folkowym ascetyzmem, ale nie zabiera to nic z neurotycznej, introwertycznej natury znanej z poprzedniego krążka. Wręcz przeciwnie, w tych filigranowych dźwiękach czuć tak ogromną ilość empatii wobec muzycznego tworzywa, że obcowanie z tą muzyka zamyka nas w małej, emocjonalnej enklawie i każe blisko rozczytywać każdy mały pasaż. Gdy zaś pojawiają się bardziej bezpośrednie, nostalgiczne nawiązania do poprzedniej płyty, np. organiczny reeanactment dźwiękowego pasażu z „The Wake”, można w tym zupełnie bezpowrotnie przepaść. — Wojtek

The Shave Experiment

Q

Boy Meets Euphoria / Columbia / Sony Music

Ojciec Q, muzyk Steven „Lenky” Marsden, przeczuwając, że jego syn został stworzony do rzeczy wielkich, specjalnie wybrał mu oryginalne, jednoliterowe imię. Jednocześnie zadbał o to, by chłopiec znał repertuar lat 70. i 80., na czele z utworami Michaela Jacksona i Earth, Wind & Fire, na pamięć. Dziś Q, jako dobrze rokujący artysta, postanowił przenieść dźwięki towarzyszące mu w dzieciństwie na samodzielnie wyprodukowaną EP-kę, The Shave Experiment, która jest zdecydowanie bardziej energetyzująca niż zeszłoroczny album Forest Green inaugurujący jego współpracę z wytwórnią Columbia Records. To udany eksperyment gatunkowy ujmujący chłopięcym urokiem i przy okazji udowadniający, że wstawki spowolnionego głosu w zestawieniu z falsetem właściwym Q sprawdzają się równie dobrze, co w rapowych kawałkach Asapa Rocky’ego. Pozycja obowiązkowa dla zapętlających „Redbone” Childisha Gambino. — Katia

Southpaw

Ivysol

Les Fleurs

Jeśli połączyć soulowe ciepełko Noname z kreatywną bezkompromisowością Tkay Maidzy, otrzymany rezultat będzie cokolwiek pokrewny brzmieniu i wyrazowi ostatniej epki Ivy Sole Southpaw. Pochodząca z Charlotte, ale rezydująca z Filadelfii raperka nie jest bynajmniej debiutantką — na koncie ma dwa longplaye i dwie epki wydane między 2016 a 2018 rokiem, ale wciąż czeka na swój przełom. Porównując Southpaw z jej wcześniejszym materiałem, z jednej strony z pewnością nie można odmówić jej konsekwencji, z drugiej słychać jak na dłoni ewolucję brzmienia i treści. Sole cytuje Jamesa Baldwina, z lekkością w konwencji miejskiej poezji podejmuje tematy nierówności społecznych i tożsamości rasowej. Jest w jej opartym na neo-soulowych samplach brzmieniu coś bardzo przytulnego, ale jednocześnie raperka nie boi się wychodzić z tej konwencji i pokazać się w bardziej srogiej odsłonie, jak robi to w tytułowym „Southpaw” — tu też najbliżej jej do wspomnianej Tkay Maidzy. Miłośnicy produkcji Chrisa Keysa, Phoelixa i Cama O’biego powinni być usatysfkacjonowani. — Kurtek

When It’s All Said and Done

Giveon

Epic / Not So Fast

Giveon dał się poznać szerszej publiczności za sprawą swojego debiutanckiego wydawnictwa Take Time. Do tego doszedł jeszcze featuring na albumie Drake’a Dark Lane Demo Tapes i potem wszystko się już potoczyło w dobrym kierunku. Jego najnowsze EP When It’s All Said and Done jest subtelniejsze brzmieniowo od poprzednika, co również podkreśla gościnny udział zmysłowej Shoh Aalegry. Jego emocjonalny baryton opowiada konkretną historię od początku do końca. Pomimo że całość brzmi dość przeciętnie w porównaniu do Take Time, nie polecam przechodzić obok tej epki obojętnie. Brzmi ona chillująco, jest bardzo prawdziwa i można poczuć pasję i ból głównego bohatera, ma się lekki niedosyt po jej przesłuchaniu, a sam artysta ma potencjał, który mam nadzieję wykorzysta. Jeśli chcecie znaleźć pomost między muzyką new school i old school, When It’s All Said and Done jest dla was. — Forrel

Solaris

Shay Lia

Shay Lia / AWAL Recordings

Shay Lia staje się dojrzalszą artystką z każdym kolejnym brzmieniem. Od podopiecznej Kaytranady, przez estetyczne dźwięki soulu i R&B, wokalistka odważyła się sięgnąć po nieco bardziej komercyjne i taneczne rytmy. Wyszła ze swojej strefy komfortowego R&B i zaprezentowała pełne pozytywnych wibracji EP Solaris. Mini album wypełniony jest słonecznymi tropikalnymi kompozycjami w rytmie afrobeat, czy dyskoteki rodem z Lagosu. Nie zabrakło nawet sample’a z hitowego numeru duńskiej grupy muzycznej Junior Senior „Move Your Feet”, wykorzystanego w otwierającym „Irrational”. Dzięki haitańskim i nigeryjskim producentom Solaris dostarcza radości, pewności siebie i ciepła. Wszystko po to, aby każdy mógł zatańczyć i oderwać się nieco od rzeczywistości. A ciepła i zajęcia umysłu czymś pozytywnym na pewno w zeszłym roku nam brakowało. — Forrel

Before

James Blake

UMG / Republic / Polydor

Ostatni album Blake’a, Assume Form, był w jego twórczości przełomowy. James w końcu poczuł się lepiej psychicznie, a to w dużej mierze dzięki jego partnerce. W zeszłym roku artysta znowu sprawił, że my również mogliśmy się uśmiechnąć. Najpierw świetny i wzruszający singiel „You Too Precious”, później oniryczny „Are You Even Real?”, aż w końcu dwie epki – Before oraz Covers. Ta pierwsza, której okładka odzwierciedla domowe zacisze, to powrót na parkiet, do klubowych brzmień z początku kariery Brytyjczyka. Mimo tego jednak, znalazło się tu miejsce na uczucia i wyznania (I must be in pain ’cause I’ve never needed anyone before). — Klementyna

Ring the Alarm

1988

Latarnia

To był udany rok dla 1988. Dotąd, szerszej publiczności kojarzył się przede wszystkim z duetem Syny, ale ostatnie dwanaście miesięcy pokazało, jak wszechstronnym jest muzykiem. Pochodzący ze szczecina producent ma na swoim koncie współprace z Rosalie., Pezetem czy Jetlagz. Rozgłos i pozytywne recenzje krytyków zyskało W/88, czyli wspólny materiał w Włodim. 1988 skupił się również na rozwoju solowej działalności — wydał Ring The Alarm. Charakterystyczny „zadymiony”, ciężki klimat przeplata się z inspiracjami z Wielkiej Brytanii. Międzygatunkowość i mocny bas, te dwa elementy najlepiej określają Ring The Alarm. Co ciekawe, tytuł nawiązuje do jednego z warszawskich koncertów 1988, kiedy dym ze sceny dwukrotnie uruchomił alarm przeciwpożarowy. Gorący materiał! — Polazofia

Alias

Shygirl

Because Music

Shygirl to jedna z artystek, która po prostu musiała znaleźć się na soundtracku do Cyberpunka. Nawet jeśli nie za bardzo siedzicie w klimatach gamingowych, to pewnie kojarzycie futurystyczną fabułę gry i ogólny apokaliptyczny zamysł. Shygirl pasuje tam jak ulał — od kilku lat zaskakuje nas futurystycznym brzmieniem nazywanym club-rapem i charakterystycznym wizerunkiem. Jej najnowsza epka ALIAS to z jednej strony rap, czerpiący garściami z brytyjskiego grime’u, z drugiej strony klubowe brzmienia, nieraz niebezpiecznie ocierające się o kicz (jak chociażby w utworze „Siren”). Shygirl nie stroni od agresji i wulgaryzmów, ale do takich bitach to po prostu pasuje. W całej tej cukierkowej, czasem kiczowatej i niestosownej otoczce jest jednak pewna nutka mroku i niepokoju, zwłaszcza w warstwie tekstowej. Polecamy sprawdzić! — Polazofia

Lowkey Superstar

Kari Faux

Change Minds

Lowkey Superstar powstał w Londynie, gdzie Kari Faux nawiązała współpracę z Danio, brytyjskim producentem. Projekt jest bardzo pogodny. Raperka sprawnie płynie po bicie, serwując nam 8 wyjątkowo rytmicznych kompozycji, które w większości spokojnie poradziłyby sobie również jako single. Jak powiedziała, czuje się jak kwitnący motyl, który wyrywa się na wolność. Ostatni materiał Faux, Cry 4 Help, był mroczny – Kari otworzyła i skonfrontowała ze swoimi lękami. Lowkey Superstar to zatem nowy rozdział w jej życiu. — Klementyna

Last Year Was Weird, Vol. 2

Tkay Maidza

4AD

Jeżeli w późnym postmodernizmie możemy jeszcze w ogóle używać takiej kategorii jak eklektyzm, to Tkay Midza z Zimbabwe jest uosobieniem tej taktyki. Last Year Was Weird, Vol. 2 to trochę wizytówka, a trochę flex, pokaz rapowych przelotów po podkładach z przeróżnych bajek, umiejętnie zlepionych szumiącym gdzieś w tle R’n’B i rozbuchaną charyzmą raperki. Bujamy się od soulowego chilloutu („Don’t Call Again” czy wspaniale afirmacyjne „My Flowers”) po gęste, trapistyczno-industrialne miecho („Grasshopper” na modłę Princess Nokia czy gęsto siekające „Awake” z JPEGMAFIĄ), gdzieś w międzyczasie sięgając po house-rap wysokiej próby („24K”) czy fantastycznie stylowy, vintage’owy missyelliotyzm (gęsto banglające „Shook”). Inspiracje można z resztą mnożyć, ale, choć transmisja między takimi „Grasshopper” i „You Sad” brzmi niemal komicznie, wspólnym mianownikiem pozostaje bezpardonowa charakterność i nośność numerów. Z takim zapleczem bangeropisarstwa do headlinerów już naprawdę niedaleko. — Wojtek

They Call Me Disco

Ric Wilson & Terrace Martin

Free Disco / Empire

Terrace Martin zaszalał w 2020 roku. Nie licząc dwóch krążków Dinner Party, wydał w przeciągu minionych 12 miesięcy aż siedem projektów średniego metrażu plasujących się zwykle gdzieś pomiędzy maxi singlami a minialbumami. Jeden z nich to wydana w maju epka zatytułowana They Call Me Disco, a nagrana w parze z pochodzącym z Chicago wokalistą i raperem Rikiem Wilsonem. Tytuł nie kłamie! Wilson pod czujnym okiem producenckim Martina rzeczywiście jest emanacją dyskotekowego szaleństwa — panowie kreatywnie wpisujali tu nowe i klasyczne R&B, hip-hop, funk i neo-soul w nowodyskotekowe ramy. To 17 minut spędzone w epicentrum bujającego, miejscami onirycznego i psychodelicznego, innym razem słodkiego i ekspresyjnego, ale zawsze niezobowiązującego meta-R&B. Jeśli potrzebujecie pochillować po trudnym roku, koniecznie wrzućcie They Call Me Disco. — Kurtek

30 najlepszych albumów 2020

Nie było lekko w 2020 roku — ani artystom, którzy co prawda zyskali więcej przestrzeni twórczej, ale nierzadko zostali pozbawieni stałego dochodu, po tym jak zamknięto sale koncertowe, kluby i odwołano festiwale. Ani słuchaczom, choć w teorii zyskali więcej przestrzeni, by muzykę odbierać, zamknięci w czterech ścianach słuchali jej statystycznie mniej, gdy wyciągnięto ich poza nawias codziennego miejskiego gwaru, podróży bliższych i dalszych. Mimo wszystko zdaje się, że parszywy rok 2020 zaoferował nam muzycznie więcej niż jego odrobinę postny poprzednik. Nie nastąpiła co prawda żadna powszechna stylistyczna rewolta, ale kilku fascynujących artystów wspięło się na wyżyny twórcze, a postępująca społeczno-polityczna niestabilność, queerowa rewolucja i rosnące nierówności sprawiły, że soul znów stał się polityczny. Przed Wami 30 najlepszych albumów 2020 roku wg Soulbowl.pl.

30.

Discipline of Sun Ra

EABS

EABS / Astigmatic

Mimo, że ten rok był wyjątkowo nieowocny w podróże, sekstetowi z Wrocławia udało się wysłać nas wszystkich w kosmos. Discipline of Sun Ra to genialna dekonstrukcja nieprzebranego katalogu dźwięków jednego z najbardziej awangardowych amerykańskich muzyków jazzowych Sun Ra. Zaledwie w ciągu 40 minut udało się misternie zapakować potężny przekrój sonicznych brzmień, od mrocznych free-jazzowych improwizacji, przez międzygalaktyczne ballady, przecięcia z bardziej hip-hopowymi rytmami po taneczny funk przyszłości. A to wszystko w zaskakująco spójnej i o dziwo, przystępnej formie. — Richie Nixon

Burden of Proof

Benny the Butcher

Griselda / Empire

Sukcesy projektów Tana Talk 3 i The Plugs I Met sprawiły, że Benny The Butcher zyskał ogromną sympatię nie tylko zwolenników Griselda Records, ale także ogółu fanów, zainteresowanych powrotem do łask lirycznego nurtu w hip-hopie. Naturalną koleją rzeczy było wydanie albumu, który skapitalizuje ten potencjał i sprawi, że ⅓ składu z Buffalo przebije się do mainstreamu. Burden of Proof osiągnęło ten cel głównie dzięki produkcji spod ręki zapomnianego w ostatnich latach Hit-Boya, a także gościnnym występom Rick Rossa, Lil Wayne’a czy Big Seana. Chociaż płycie można sporo zarzucić, w tym brak charakterystycznego dla Griseldy brudnego klimatu, czy chwilami dość nieaktualne brzmienie, nie można jej odmówić spójnej wizji i tego, co najważniejsze: doskonałego tekściarstwa i flow gospodarza. Benny z typową dla siebie pewnością siebie snuje mafijne fantazje, w niektórych utworach brzmiąc niemal jak młody Jay-Z. Każda minuta Burden of Proof jest pełna punchline’ów i zapadających w pamięć linijek, a wszystko to ujęte jest w ramach spójnej stylistycznej wizji i bardzo sensownym pod względem długości formacie. Nie jest to krążek wybitny ani nawet najlepszy w dyskografii Rzeźnika, ale wciąż dostarcza sporo emocji, potwierdzając, że autor doskonale adaptuje się do każdych muzycznych klimatów. — Adrian

Limboland

Dornik

Dornik Music

Dornik zabiera słuchaczy do inspirowanej latami osiemdziesiątymi krainy zawieszonej między elektronicznym soulem a R&B. Na Limbolad próżno szukać odnośników lub części wspólnych z debiutu. To nie jest oczywiście wada. Wręcz zaleta, bo drugi krążek Brytyjczyka jest o niebo lepszy od pierwszego. Pościelówy zastąpione zostały aktualnymi tematami, z którymi mierzy się dzisiejsze społeczeństwo. Album jest eksploracją osobistego, politycznego i społecznego oczyszczenia, w którym obecnie znajduje się świat, jak i sam Dornik. Artysta otrząsnął się z zawieszenia, w którym utknął przez ostatnie lata i stworzył płytę, która stała się jego ucieczką od przerażających zdarzeń. Stworzył ją przede wszystkim dla innych, aby również mogli znaleźć ukojenie w muzyce. Nie prześpijcie tej płyty i wyrwijcie się z przygnębiającego letargu. — Forrel

Dotyk

Renata Lewandowska

Polskie Radio / The Very Polish Cut-Outs / Astigmatic

Historia rodem z „Sugar Mana” sprawiła, że w roku 2020, po niemal 40 latach muzycznego niebytu, dostajemy album jednej z najwybitniejszych wokalistek ery polskiego big beatu. Dotyk Renaty Lewandowskiej nie jest jednak tylko zaśniedziałym reliktem innej rzeczywistości z wartościami co najwyżej skanseniarskimi, to kawał fantastycznej roboty piosenkopisarskiej w stylówce ery dzieci-kwiatów. Pojawiające się w latach świetności takiej muzyki porównania artystki do Janis Joplin czy Arethy Franklin, choć brzmią bardzo brawurowo, w kontakcie z jej solowymi nagraniami przestają trochę dziwić. Funkowe „Lato tego roku” wjeżdża na refrenie w przyjemnie psychodelizujące klimaty letniego klimatu wraz z Alibabkowymi chórkami, sensualne „Dotykiem chcę dziś poznać wszystko” to pościelowy soul najwyższej klasy, zaś szwędacza, przestylowa „Magia szos” przywodzi na myśl hippisowskie tradycje życiowej tułaczki w duchu beztroskiego rzucania się wir frywolnego dryfowania. Gdy do tego wjeżdżają puentujące płytę wątki ekologiczne („Olbrzymi twój cień”) i feministyczne („Kropelka egoizmu”) to kolana miękną. Dotyk brzmi w 2020 roku świeżo, przebojowo i nie czuć w nim kszty anachronizmu. Współczesna hipsteriada powinna się uczyć vintage dripu od stylówki Reni Lewandowskiej. — Wojtek

The Greatest Misses

Baby Meelo

Polish Juke

Baby Meelo to jeden z artystów związanych z wytwórnią Polish Juke, która podjęła się karkołomnego zadania przepisania na polski język estetyczny dziedzictwa brzmień chicagowskiego ghetta. Producent zatytułował swój czwarty już w dorobku krążek The Greatest Misses, co jest gestem wyjątkowo przewrotnym, gdy przejrzymy zawartość samego wydawnictwa. To manifest doskonałego wyczucia urbanistycznego folku, zarówno spod znaku polskiej, szarej katoestetyki, jak i żywiołowego, nieprzewidywalnego miejskiego pulsu Chicago. Fuzji horyzontów udaje się dokonać bez potrzeby rozcieńczania amerykańskiej intensywności na rzecz lokalnych warunków, za to bardzo dobrze wprasowane zostają w to elementy polskiej tożsamości. I ostatecznie jest w tych wrocławskich brzmieniach coś z klimatu słonecznego ghetta! [♫ Bandcamp] — Wojtek

If You Feel

Xavier Omär

RCA / Sony Music

Xavier Omär z każdym kolejnym albumem rozwija się lirycznie i muzycznie. Jego teksty są dojrzalsze, a umiejętność łączenia dźwięków jeszcze sprawniejsza. Na nowej płycie If You Fell płynnie zestawił ze sobą neo-soul, pop i hip-hop, tworząc nowe, ciekawe brzmienie. Jego produkcję i charakterystyczny wokal dopełnili zaproszeni goście Jae Stephens, Masego, Quinn Barlow i Mareba. Całość jest nastrojowa, łagodna, zmysłowa i dopracowana. If You Fell nie jest projektem, który wyróżnia się spośród innych płyt. Jednak nie tego spodziewa się Omär. Eksperymentalne R&B nie przebije się do mainstreamu, obroni się samo i dotrze do wybranego słuchacza, który w całości doceni dzieło i dokładnie wsłucha się w pulsujące nuty. — Forrel

Everlasting

Sons of the James

Fresh Selects

Jeśli nazwa Sons of the James nic wam nie mówi, nic nie szkodzi. Panowie — singer/songwriter Rob Milton i producent/muzyk DJ Harrison — dopiero od kilku miesięcy wydają muzykę pod tym szyldem. Zainspirowani gospel i brzmieniem klasycznych soulowych produkcji kolektywu Soulquarians z przełomu milenialnego, postanowili wziąć sprawy w swoje ręce i stworzyć wspólny krążek jako Sons of the James. To duchologiczna wyprawa do jądra neo-soulowej wrażliwości i stylistyki, czerpiąca całymi garściami z kultowych krążków D’Angelo, Bilala, Raphaela Saadiqa czy Eryki Badu, ale przełamana artystycznym dysonansem spod znaku Georgii Anne Muldrow, która zresztą pojawia się gościnnie w jednym z utworów. W rozpoczynającym krążek „I Want More” powtarzana ekstatycznie tytułowa fraza to z jednej strony nieodłączna część transu towarzyszącemu wywoływaniu soulowych zjaw, z drugiej strony zaklęcie magiczne, na dnie którego spoczywa szczere życzenie kontynuowania po wsze czasy neo-soulowego dziedzictwa Soulquarians — w dużej mierze spełnione zresztą na Everlasting. — Kurtek

Rose in the Dark

Cleo Sol

Forever Living Originals

Zacznijmy od tego, że artystyczne nazwisko Cleo — Sol — oznacza słońce. Słuchając jej debiutanckiego albumu odnosi się wrażenie, że wybór ten absolutnie nie był przypadkowy, bowiem jej aksamitny głos rozjaśnia całą płytę. Płytę, której wyjęte prosto z duszy teksty bazują na odnalezieniu wewnętrznego spokoju, jasności; zachowaniu balansu, rozprawieniu się z przeszłością („Rose in the Dark”), ufaniu sobie i wyciszeniu swojego ego („Why Don’t You”), ale też na miłości i przyjaźni. Wydana w marcu płyta była wspaniałym sprzymierzeńcem pierwszych chwil lockdownu, choć słuchana w grudniu jest nadal tak samo kojąca; to taka nieco szybka, mała zajawka z terapii, której każdy z nas potrzebuje, choć nie wszyscy chcą się przyznać. Całe to piękno dostaliśmy na neo-soulowych produkcjach jej ulubionego producenta, Inflo (z którym tworzy obowiązkowy do sprawdzenia projekt Sault), w których usłyszymy też muzyczne inspiracje Nikolic, jak jazz, Motown czy reagge. Skoro dostaliśmy taki debiut, to wyobraźcie sobie następcę! — Dżesi

Jazz Is Dead 002

Roy Ayers, Adrian Younge & Ali Shaheed Muhammad

Jazz Is Dead

Ileż to razy proklamowano już w historii muzyki śmierć jazzu! Ale chyba nikt nie zrobił tego z tak rozkoszną przewrotnością jak Adrian Younge i Ali Shaheed Muhammad, którzy z początkiem roku pod szyldem Jazz Is Dead powołali do życia oficynę i serię wydawniczą zarazem. Do współpracy zaprosili dawnych mistrzów — legendarnego wibrafonistę Roya Ayersa, natchnionego organistę Douga Carna, tuza samba-soulu Marcosa Valle, jazz-funkową grupę Azymuth, a także funkującego saksofonistę Garego Bartza, bliskiego współpracownika Gila Scotta-Herona — Briana Jacksona oraz klasyka bossa novy João Donato. Wydana w marcu pierwsza część serii to niezwykły showcase ośmiu odsłon cyklu (z ostatnią zrealizowaną jako The Midnight Hour — wspólny projekt Younge’a i Muhammada), a kolejne cztery albumy zdążyły zmaterializować się na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy. Hajlajtem całego projektu jest zwłaszcza Jazz Is Dead 002 nagrane odpowiednio z wspomnianym Royem Ayersem — muzycy w doskonałej synergii uchwycili tu ducha autentycznej soulowo-jazzowej fuzji bez stylistycznych uproszczeń, a osiem premierowych kompozycji stworzonych przeza artysów wspólnie na potrzeby krążka tchnęło nowe życie zarówno w przebogaty dorobek muzyczny Ayersa, jak i soul/jazz 2020 roku. — Kurtek

Dinner Party

Dinner Party

Sounds of Crenshaw / Empire

Nie było chyba jeszcze tak dojmującej i totalnej afirmacji dziedzictwa legendarnego kolektywu kreatywnego Soulquarians jak ta maciupka płytunia. Dinner Party tj. Terrace Martin, Robert Glasper, 9th Wonder i enigmatycznie wszechobecny-ale-niewpisany-w-oficjalny-skład-zespołu Kamasi Washington, czyli świta Thundercata, która zrobiła jazzowy album Kendricka Lamara, przetwarza nieśmiertelne brzmienie nieodżałowanego Roya Hargrove’a i jego The RH Factor (którzy z kolei dwadzieścia lat temu zrobili jazzowo-hiphopowy album D’Angelo) przez doświadczenia muzyczne własnego pokolenia. Panowie zaprosili na pokład Phoelixa (za dnia producenta, który wymyślił soulowy sound Noname, nocą niestrudzonego, choć niedocenionego uduchowionego pieśniarza), żeby odtworzyć tę samą świętą synergię, która sprawiła, że VooDoo jest jedyne i niedoścignione. I choć wygładzono krawędzie, stawiając raczej na sypialnianą kameralność, sztandarowe połączenie hiphopowego bitu z jazzową trąbką i klawiszowym riffem to główny filar obu wydawnictw. — Kurtek

Kick I

Arca

XL

Najnowszy album wenezuelskiej producentki i wokalistki to jedno z tych dzieł, które trudno jest analizować, mając na uwadze wyłącznie warstwę muzyczną. Wpisuje się bowiem w kontekst totalnego, transgresywnego performance’u, który artystka podejmuje na przestrzeni własnej tożsamości. Będąc sama osobą określającą się jako niebinarna, transpłciowa kobieta, stara się w poetyce późnego postmodernizmu i jego futurystycznej chaotycznej pulpie odnaleźć drogę do zniesienia językiem transhumanizmu konceptu nie tylko płci, ale człowieczeństwa w ogóle. Cała warstwa muzyczna płyty podyktowana jest właśnie tym pozadźwiękowym konceptem. Najbardziej bezpośrednio doświadczamy tego w cynicznym, perkusjo-centrycznym, industrialnym manifeście „Nonbinary”, który płytę otwiera. W swojej pewności siebie i surowości brzmienia Arca zdaje się próbować werżnąć dźwięk niczym akrylowy tips pod skórę słuchacza, a wraz z nim dać do zrozumienia, że od teraz dotychczasowa percepcja genderowej normatywności kończy się i zaczynamy grę na zasadach, które ustalać będzie ona. Ciała kolejnych utworów nadpobudliwie pulsują i dobrze dogadują się zarówno z chrzęszczoco-szeleszczącym wachlarzem postindustrialnej ekspresji, jak i z ekstatycznym, rozmarzonym paradygmatem nadwrażliwego oniryzmu. — Wojtek

What Kinda Music

Tom Misch & Yussef Dayes

Beyond the Groove / Blue Note / Caroline

Na przestrzenni ostatnich lat wielokrotnie skupialiśmy uwagę na poczynaniach środowiska nowej generacji muzyków z Londynu, którzy z powodzeniem swatali jazz z muzyką miejską. Oczekiwania wobec kolaboracji Toma Mischa (kojarzonego z nowobitową sceną rnb) oraz jazzowego perkusisty Yusefa Dayesa, mieliśmy zatem całkiem spore. Tytułowy singiel zwiastował nieoczywiste rozwiązania, których ostatecznie nie zabrakło na całym albumie – obfitym w syntetyczno-soulowe, hiphopowe i jazzowe dźwięki. Najmocniejszymi punktami programu są single (metaforyczny „Tidal Wave” oraz uatrakcyjniony przez Freddiego Gibbsa „Nightrider”) oraz fragmenty, w których dominuje Yussef („Kyiv” czy „Storm Before The Calm”). Album prawdopodobnie nie zapisze się na stałe do kanonu innowacyjnego jazzu, jednak z całą pewnością przyczyni się do poszerzenia świadomości muzycznej sporej części słuchaczy. — K.Zięba

Innocent Country 2

Quelle Chris & Chris Keys

Mello Music

Innocent Country 2 jest wspaniałe. Słodko-gorzka, pełna empatii i ciepła płyta, która jednak nie próbuje widza zawinąć w folie bąbelkową i śmiało uderza w poważniejsze tony. Teksty pełne są afrocentyrcznego humanizmu, zrozumienia i przedziwnego ukojenia dla zszarganych ostatnimi wydarzeniami dusz. Chris Keys nigdzie nie spieszy się, dając nam się poszwędać po soulowych melizmatach, pasażach rhodesów i cierpliwie prowadzonych, soulowych zwolnieniach, dając przy tym nam przestrzeń do przemyślenia krążka, ochłonięcia, pouciekania w swoje własne przemyślenia. Drga przy tym strunami wrażliwości, których nie czułem przy muzyce od dawna, powodując niewytłumaczalne wzruszenie. Nawet Quelle Chris odpuszcza ironizującą pozę zgryźliwego, cynicznego zgrywusa na rzecz kojącej, jazzrapowej elegancji. To taki okład na duszę, który, choć tak naprawdę uderza w samo centrum problemów, przy okazji pozwala na uwierzenie, ten jeden, jedyny raz w tym roku, że może jeszcze będzie pięknie. — Wojtek

2017-2019

Against All Logic

Other People

2017-2019 jest chaotyczne, miejscami brutalne w brzmieniu i fragmentaryczne. Against All Logic, czyli kolejne wcielenie producenta Nicolasa Jaara, tylko udowadnia, że zdecydowanie nie lubi on nudy. Pracował z FKą twigs przy ubiegłorocznym albumie Magdalene, działa w zespole Darkside i tworzy soundtracki filmowe. Against All Logic to projekt, któremu brzmieniem najbliżej do materiałów wydanych jako Jaar. Z jednej strony dostajemy sporą dawkę inspiracji minimal techno, ale wolniejsze tempo utworów wykraczają poza standardy elektroniki. Z drugiej strony można wyłapać elementy muzyki soulowej czy bluesowej, zazwyczaj poprzez brutalnie pocięte sample. 2017-2019 to esencja blue-wave’u, czyli stylu, którym swoją muzykę określa sam Nicolas Jaar. Zdecydowanie wyróżniają się dwa numery — „Fantasy” ze świetnym samplem z utworu „Baby Boy” Beyonce oraz nostalgiczne „Penny”. — Polazofia

A Written Testimony

Jay Electronica

Roc Nation

Tak jak Izraelici musieli czekać na ważną wiadomość od Mojżesza, tak my musieliśmy czekać na debiutancki album Jaya Elektroniki. Prace nad A Written Testimony zajęły mu dokładnie 40 dni i 40 nocy, a projekt ukazał się 13 lat po obiecującym mixtapie Act I: Eternal Sunshine (The Pledge), który miał zapoczątkować trylogię. A Written Testiomony jest mistyczny. Nie tylko dlatego, że jest świadectwem wiary Jaya E, który należy do Narodu Islamu, ale także ze względu na przepełnioną soulem, nowoczesną, nieco psychodeliczną i dekadencką atmosferę. Gdy słucha się A Written Testimony, trudno nie odnieść wrażenia, że ma się do czynienia z materiałem wyjątkowym oraz dopracowanym na poziomie wykonawczym, lirycznym i producenckim. — Klementyna

After Hours

The Weeknd

The Weeknd XO / Republic / UMG

W 1985 roku na wielkim ekranie pojawiło się Po godzinach Martina Scorsese. 35 lat później The Weeknd wydał album o identycznym tytule i równie onirycznej atmosferze, na którym skutecznie przywołał synthpopowego ducha tamtych czasów. Jego After Hours płynnie balansuje między narkotyczną wizją a szkolną potańcówką rodem z amerykańskich filmów, w czym duża zasługa producentów – wśród nich piekielnie zdolny Metro Boomin (patrz 10. miejsce w naszym rankingu). Na płycie nie usłyszymy za to żadnego gościnnego wokalu, co pozwala traktować ją jako spowiedź artysty. Abel na wzór bohaterów romantycznych anielskim głosem wyznaje swoje grzechy i zmaga się z samotnością po utracie ukochanej kobiety. Przy okazji obnaża też mroczne oblicze Los Angeles. Niczym reżyser dba o każdy szczegół swojego dzieła – od dźwięków policyjnych syren po migoczące światła. Dodajmy do tego konsekwentny wizerunek sceniczny i spektakularne występy na żywo, a pominięcie go w tegorocznych nominacjach do Grammy staje się co najmniej zastanawiające. Ale kto by się przejmował nagrodami, skoro nawet mistrz Scorsese ma na swoim koncie zaledwie jednego Oscara. — Katia

Spirit World Field Guide

Aesop Rock

Rhymesayers Entertainment

Podróże kształcą i inspirują do tworzenia dużych rzeczy, to wiadomo nie od dziś. Przekonał się o tym doskonale Aseop Rock, który po raz pierwszy wyruszył w parę miejsc na świecie, nie grając tam koncertów, tylko czerpiąc jak najwięcej z odwiedzonych lokacji. Kambodża, Tajlandia, a przede wszystkim Peru natchnęły go do stworzenia albumu, będącego właściwie audio przewodnikiem po alternatywnym świecie duchów. Znajdziecie w nim wszystkie porady, triki i anegdoty potrzebne do przetrwania w tym ani dobrym, ani złym miejscu, a wszystko to w rytm znakomitych, doskonale zaaranżowanych produkcji samego artysty, wspomaganego gdzieniegdzie przez zaproszonych muzyków. Jako raper Aesop jak zwykle sprawdza się wyśmienicie, a każdy, kto miał z nim, choć trochę do czynienia, wie jakim warsztatem technicznym dysponuje. Problemem dla niektórych mogą być jak zwykle nieoczywiste teksty, a odnalezienie wszystkich ukrytych tu metafor i znaczeń zajmie z pewnością sporo czasu, ale warto zanurzyć się w ten przedziwny świat, który pomimo tego, że w głównej mierze traktuje o śmierci i tym, co może czekać nas po niej, jest na swój mroczny i pokręcony sposób celebracją życia. — Efdote

Visions of Bodies Being Burned

Clipping

Sub Pop

Visions of Bodies Being Burned Clipping to podobnie jak na poprzednich krążkach grupy nadal mroczny, odnoszący się do horrorcore’u album, ale mniej chaotyczny, może nawet mniej spektakularny, za to coraz mocniej skręcający w stronę muzyki improwizowanej. Choć Clipping tym razem nie dostarczają wyłącznie soundtracku idealnego na Halloween — ich najnowszy album potrafi naprawdę przerazić. Klimat zawarty na Visions of Bodies Being Burned jest gęsty, klaustrofobiczny, złowrogi. Tyle, że demony nie pojawiają się tuż przed nami, a ciągle obserwują nas z ukrycia. Atmosferę budują tu drobne elementy — zgrzyty, trzaski, szumy — przepuszczone przez noise’owe walce i umiejętnie dokręcane tempo. Storytelling nie jest już tak abstrakcyjny, jak czasem bywało, za to mocno nawiązuje do rzeczywistości, co wypada zdecydowanie na plus, bowiem udowadnia, że panowie nie tylko z popkultury potrafią czerpać pełnymi garściami. Clipping znów zaskoczyło, rozszerzając przez lata wypracowywaną konwencję. To już nie tylko trio kojarzące się z kinem grozy, a szalenie kreatywni awangardowi twórcy, którzy wnoszą sporo świeżości do samego hip-hopu. — Emilia

Lianne La Havas

Lianne La Havas

Warner

Pięć lat trzeba było czekać na trzeci krążek Lianne La Havas, która w tym czasie przeżywała swoje życie i goiła rany. Po rozstaniu pozbierała to, co zostało, i zamieniła w wyjątkowy koncept album, który nie tylko zachwyca doborem melodii i gatunkową otwartością, ale przede wszystkim tekstami — esencją tego wydawnictwa składającą się na ważną, uniwersalną lekcję. Nie dziwi więc, że tytuł płyty to po prostu Lianne La Havas. To nie pierwszy raz, kiedy Lianne zagłębia się w uczuciowe zawiłości relacji międzyludzkich, ale tym razem w jej głosie poza delikatnością i wrażliwością, do której już nas zdążyła przyzwyczaić, słuchać coś jeszcze — pewność, że tym razem bardzo dobrze wie, jak to może zaboleć i jak powinno wyglądać odzyskiwanie siebie. Lianne La Havas stworzyła wielowarstwowy, piękny i mądry album, dopracowany do nieprzytłaczającej perfekcji. Muzyczne zakamarki pełne poruszających detali, jak chociażby niedośpiewany, wręcz poddany wers w „Bittersweet”, nadają wydawnictwu szczególnego charakteru. — Brzózka

2000And4Eva

Bree Runway

EMI / Universal

Wszystkie raperki młodego pokolenia chcą być jak Missy Elliott, ale nie wszystkie emanują tak diaboliczną charyzmą jak Bree Runway. W skromnych 20 minutach mikstejpu 2000and4eva skryła się prawdziwa bomba energetyczna i wielki kocioł swagu. Na mikstejpie kotłują się też różne barwne pomysły, bo Bree Runway realizuje dziedzictwo raperek przełomu stuleci tak znakomicie, jak tylko się da — czerpiąc garściami z hip-hopu, R&B i popu (różnych epok). Dodajmy do tego garść gościń, z szanowną Missy Elliott na czele, i mamy bardzo różnorodny, ale niezmiennie przebojowy zestaw bangerów aranżowanych na bogato, obok którego trudno przejść obojętnie. Crazy, wacky ideas na miarę tych czasów. — Maja

Savage Mode II

21 Savage & Metro Boomin

Slaughter Boomin / Epic / Boominati Worldwide / Republic

Nie ma wątpliwości, że 21 Savage i Metro Boomin to obecnie jeden z najmocniejszych duetów raper-producent. Kontynuacja ich kultowego projektu Savage Mode z 2016 roku aspiruje do miana nowego południowego klasyka. Filmowa atmosfera, za którą odpowiedzialna jest narracja, ku zaskoczeniu poprowadzona przez Morgana Freemana, od razu sprawia wrażenie, że mamy do czynienia z czymś więcej, niż tylko kolejnym trapowym albumem. Wydawać by się mogło, zważając na ekscentryczną okładkę, że Savage Mode II przerysowuje wydawnictwa z początków gatunku. Oprawą graficzną zajęła się jednak legendarna firma Pen and Pixel, która jest odpowiedzialna za estetykę southern hip-hopowych albumów z lat 90. i wczesnych 00., a na płycie odnaleźć można zresztą sporo nawiązań do tamtych czasów. Choć największy shout out otrzymał reprezentujący Nowy Jork 50 Cent, 21 i Metro przywołują przede wszystkim ośrodki południowej sceny — jest Atlanta i OutKast, a także związany z nimi Big Rube, który napisał kwestie Freemana; jest Houston i podkłady jak u DJ-a Screw, i w końcu Memphis – gangsterski, mroczny vibe Three 6 Mafii przełamany grubo pokrojonymi, soulowymi samplami. — Klementyna

Circles

Mac Miller

Warner

Według wstępnych założeń Circles miało stanowić uzupełnienie wydanego na kilka miesięcy przed śmiercią Mac Millera Swimming. Zamiast tego stało się zwieńczeniem i podsumowaniem trwającej blisko dekadę kariery rapera z Pittsburgha. Całość zebrał i ukończył Jon Brion, producent, który brał czynny udział w procesie rejestrowania nagrań na oba krążki. Efekt to prawdopodobnie najdojrzalszy materiał w dyskografii Maca. Od strony muzycznej dostajemy masę bogatych i różnorodnych aranżacji wychodzących daleko poza rapową stylistykę. Sam Mac całkowicie odkleja od siebie również łatkę rapera i przez cały album prowadzi nas, wyśpiewując kolejne numery charakterystycznym, leniwym głosem. Całość pozostaje jednak słodko-gorzka – te wszystkie przyjemne i miłe dla uszu melodie skrywają bardzo osobiste wyznania oraz teksty pełne samotności i bólu. Smutne pożegnanie w formie świetnego albumu. — Mateusz

Forever, Ya Girl

Keiyaa

Chakeiya Richmond / Forever Recordings

KeiyaA dorastała w Chicago wśród dźwięków muzyki gospelowej, jazzu czy soulu. Przeprowadzka do Nowego Jorku zmieniła nieco jej muzyczne inspiracje, postawiła na eksperyment. Hip-hop płynnie łączy z R&B i soulem, a eksperymentalne podejście do brzmienia z filozoficzną naturą swoich tekstów. W twórczości skupia się na dogłębnej analizie własnych emocji, budowaniu społeczności i roli czarnych artystów w przemyśle muzycznym. Wśród idolek na równi wymienia Nicki Minaj, Ninę Simone czy poetkę Ntozake Shangę. Forever, Ya Girl to przejmująca opowieść o dojrzałości emocjonalnej, wybaczaniu oraz rozliczaniu się z demonami przeszłości. Chociaż KaiyaA udowadnia, że jest pełnoprawną artystką i nie potrzebuje porównań do starszych koleżanek, to chwilami przywodzi na myśl Solange i jej „When I Get Home”. Łączy je nie tylko warstwa tekstowa, ale i minimalizm warstwy muzycznej. — Polazofia

W/88

Włodi & 1988

Włodi / Def Jam

W/88 to pierwszy projekt reprezentanta legendarnej Molesty wydany przez Def Jam. Transfer Włodiego do nowego polskiego oddziału wytwórni był, jak można było zresztą przypuszczać, bardzo dobrą decyzją dla obu stron. Ta płyta to najlepszy materiał, który jak dotąd ukazał się pod jej szyldem. To jednak nie tylko zasługa rapera, ale także połówki Synów, czyli 1988, który całościowo odpowiada za produkcję krążka. Klimat W/88 jest bowiem minimalistyczny i wyjątkowo kwaśny — najlepszy, w jakim w nowych starych czasach jak Asics OG ojciec założyciel może nawijać o sobie i paleniu. — Klementyna

Alfredo

Freddie Gibbs & The Alchemist

ESGN / ALC / Empire

Jakoś tak się złożyło, że płyty nagrane w duecie z jednym producentem Freddiemu Gibbsowi wychodzą lepiej niż własne solówki. Za potwierdzenie tych słów niech posłuży fakt, że obydwa projekty z Madlibem są uznawane za współczesne klasyki i w sumie nie ma się czemu dziwić, bo to piekielnie dobre albumy. Alfredo, wspólny projekt z The Alchemistem, to kontynuacja tamtej tradycji. Freddie Gibbs znów przenosi nas w świat biznesu narkotykowego, tego co w nim najciekawsze, ale nie zapomina też o gorzkich stronach. Przedstawia blaski i cienie życia narkotykowego barona, człowieka, który ma pod sobą całą ekipę pracujących dla niego ludzi, szacunek, posłuch i bogactwo. Gibbs nie gloryfikuje jednak takiego życia. Przedstawia różne aspekty, robiąc to za każdym razem w bardzo obrazowy sposób. Warstwa muzyczna krążka to małe arcydzieło, które stanowi kontynuację tego, co znamy z projektów tworzonych wspólnie z Madlibem. The Alchemist potwierdza, że jest obecnie jednym z najlepszych producentów w grze. Tutaj kontynuuje styl, który rozpoczął się u niego mniej więcej w 2010 roku, przy okazji wypuszczenia wspólnej płyty z Oh No jako Gangrene. Wydaje się, że to właśnie w tym duecie produkcyjnie Al nieco się rozluźnił. Nagle wszystko zaczęło być prostsze, a co za tym idzie, lepsze. — Dill

RTJ4

Run the Jewels

Jewel Runners / BMG

Chłopaki z Run the Jewels wrócili z nowym albumem po nieco dłuższej, bo aż czteroletniej przerwie. Momentu na wydanie płyty nie mogli sobie wybrać lepszego – przed jeszcze wtedy nadchodzącymi wyborami w Stanach, kiedy panowały mocno anty-trumpowe nastroje i po głośnym zabójstwie George’a Floyda przez jednego z policjantów. RTJ4 jest de facto odbiciem tego wszystkiego z czym zmaga się współczesna Ameryka – nierówności społecznych, rasizmu, po prostu ogólnego niezadowolenia i sprzeciwu związanego z sytuacją społeczno-polityczną. Killer Mike i EL-P są czymś w rodzaju głosu tego buntu. To słychać zarówno w tekstach, jak i w energetycznej muzyce, mocno nawiązującej także do dorobku Bomb Squadu. Krążek jest z pewnością kolejną doskonałą pozycją w dyskografii duetu, umacniającą go na scenie. Kiedy już wszyscy myśleli, że po trzech wydawnictwach formuła zaczynała się wyczerpywać, oni pokazali, że wciąż wiedzą jak to się robi. Świetnie zarapowana, równie świetnie wyprodukowana rzecz. Warta uwagi także ze względu na czas, w którym wyszła. — Dill

Græ

Moses Sumney

Jagjaguwar

Jeszcze w lutym podział jednego albumu na dwie odseparowane wydawniczo części można było nazwać przekornym, na upartego nawet eksperymentalnym; dziś, niczym samospełniająca się przepowiednia, świetnie wpasowuje się w nastroje społeczne. Sam autor sugeruje zresztą, że złożoność materiału i waga przesłania o wielowymiarowej tożsamości wymaga równie kompleksowego, skupionego procesu odbiorczego. Aranżacje na Græ są wprawdzie dużo bardziej bezczelne od kameralnej ambient-artowej oprawy z debiutu Aromanticism, ale narracja oparta na antynomiach to przecież jeden z emblematów Sumneya, który upodobał sobie dialogowanie wśród takich par jak słaby-silny czy ascetyczny-wystawny. W tych zestawieniach tkwi zresztą jego wyjątkowość; wzmiankowana szarość (czy niejednolitość) nie powinna być jakimś szczególnym zaskoczeniem. Nie dziwią skojarzenia z Thomem Yorkiem czy Benjaminem Clementinem. Sumneya wyróżnia od obu nie tylko większe skupienie na wątkach tożsamościowych, ale też pewnego rodzaju enigmatyczność. Pięknie składa się to na kolejną antynomię, bo przy koloraturze narodzonej niewątpliwie w innym uniwersum (aż trudno uwierzyć, że wypracowanej samodzielnie!) i otoczce nierealistycznej persony wokalista tworzy intymne kompozycje, doskonale wiedząc, kiedy rozproszyć wokalno-instrumentalną łagodność lawiną dźwięków. Gdybyśmy rozdawali podziemne wersje nagród Grammy, Moses Sumney dostałby pewnie taką dla ambasadora performatywnego autentyzmu i kreatywności. — Maja

What’s Your Pleasure?

Jessie Ware

PMR / Virgin EMI / Universal

Choć Jessie Ware zawsze była jakościowa — od jej błyskotliwego, odrobinę zbyt racjonalnie wyważonego debiutu Devotion sprzed ośmiu lat piosenkarka nigdy nie schodziła poniżej pewnego standardu — wkrótce zatonęła w szufladce post-Sade, coraz bardziej rozwadniając swoje brzmienie. Tymczasem migoczące na horyzoncie już w 2018 roku What’s Your Pleasure? zdawało się zwiastować ekscytującą i potrzebną woltę stylistyczną. Wraz z początkiem tego roku przebojowym „Spotlight” piosenkarka mocno weszła na terytorium smutnej, a przynajmniej refleksyjnej dyskoteki do tej pory okupowanego niepodzielnie przez Robyn, a kilka miesięcy później zrealizowała niezwerbalizowaną obietnicę Istotą Pleasure, pośrednio zresztą inspirującą te duchologiczne produkcyjne zabiegi, jest miejsce naturalnego styku house’u z soulem. Nie zimne future-garaże i UK bassy z początku kariery Ware, ale grzejące house’owe piecyki to okowa tych dwunastu (mniej lub bardziej, ale jednak) pulsujących bitów. Transfer od power ballady czy sophistipopowego midtempo przyszedł Ware tak naturalnie, ponieważ nigdy tak naprawdę nie porzuciła swojego emocjonalnego „ja”. What’s Your Pleasure? to kreacja na poziomie stylizacji, nie tożsamości czy emanacji. Ware wciąż brzmi eterycznie i aksamitnie, wciąż, kiedy trzeba wciela się w posągową diwę, a innym razem obnaża się emocjonalnie i uczuciowo. Rdzeń tej płyty jest niezmiennie jednako soulowy, a i wrażliwość Ware nie uległa na potrzeby krążka żadnej robotycznej kastracji, choć część muzycznych środków zastosowanych na krążku mogłaby takie przetworzenie, swoistą elektropopifikację muzyki Ware sugerować. Tymczasem przewodnikami okazują się tu boogie, smooth soul, freestyle, disco i synth funk. To kreatywnie zaadaptowany do współczesności pełen wachlarz odcieni spuścizny tanecznego R&B lat 80. — Kurtek

Heaven to a Tortured Mind

Yves Tumor

Warp

Pełna radykalnych przemian droga artystycznych ewolucji tego muzycznego kameleona na Heaven to a Tortured Mind wydaje się osiągać formę totalną i ostateczną, łącząc w sobie najważniejsze wątki jego dotychczasowego manifestu. Mamy queerową kruchość spod znaku łez w brokacie, enigmatyczny oniryzm odwołujący do Munozowskich sennych utopii oraz afirmację niebinarności w klimacie rozbuchanego glamowego blichtru. No i mamy piosenki. Naprawdę dobre piosenki. Krążek jest jaskrawo ekstatyczny, barokowo przesadzony (choć bardziej na modłę cynizującej diwy niż patetycznego napuszenia) i buchający słodyczą glamowego blichtru. Najcudowniejsze jest jednak to, że ta, niemal pastiszowa przesada afektywnie działa bezbłędnie. Odsłania nas samych i podatność na sztuczki rock’n’rollowego cwaniactwa, na które, wpatrzeni z dziecinną naiwnością, chcemy dawać się nabierać. I nie ma w tym absolutnie nic złego, toż to właśnie magia muzyki. I tak Yves Tumor wraca ostatecznie do punktu wielopoziomowego niedookreślenia, w zawieszeniu między nostalgią słodkiego kiczu minionej ery rockowej świetności a futuryzmem i wyśnioną utopią bezgenderowej miłości. Z tego zawieszenia w dychotomiach potrafią zrodzić się przepiękne manifesty, a dodatkowe uzbrojenie po zęby w zabójcze przeboje stwarza pole do zmasowanego queerowania mainstreamowego horyzontu. — Wojtek

Untitled (Black Is) / Untitled (Rise)

Sault

Forever Living Originals

Wydarzenia roku 2020 rozpoczynające się morderstwem George’a Floyda odbiły się na kartach czarnej muzyki jako moment radykalnego powrotu do formuł zaangażowanych protest songów, tradycji oporu i afirmowania czarnego dziedzictwa. Jeżeli za kilkanaście lat mielibyśmy komuś pokazać manifest dokumentujący zeitgeist tej ery, byłoby to dwupłytowe arcydzieło Sault. Untitled (Black Is) i Untitled (Rise) w dobie obalania pomników jawią się jako nowy monument, wynoszący na piedestał dekady doświadczenia osób czarnoskórych. (Black Is) wywleka na wierzch w emocjonalnym ekshibicjonizmie cały bagaż społecznego ucisku i piętna, z jakim od wieków mierzy się afroamerykańska społeczność. Z mantryczną pasją powtarza podszyte duchem spirytualizmu afirmatywne frazy ku pokrzepieniu serc, przypominając waleczność i determinację osób walczących z rasizmem i ubiera to w formuły psychodelicznego, surowego, gęstego neosoulu poprzetykanego odpryskami przesterów i organicznej, pulsującej jazzowej poezji. Tam natomiast, gdzie na Black Is pojawiają się emocjonalne trzewia, tam Rise uderza bezpośrednimi, pragmatycznymi strzałami tanecznych, żywiołowych protest songów. Rise śmiało wrzuca nas w ducha obalających Babilon, ulicznych potańcówek i w tej afirmacji frywolności, spontaniczności i wspólnotowej energii doszukuje się klucza wyzwolenia i ścieżki buntu. Jest jak gest przypomnienia, że walka trwa od zawsze, a duch protestu krąży w żyłach afroamerykańskiej społeczności i nigdy nie wygaśnie. W muzycznej tkance obok neo-soulu tętni żywo afrobeatowa motoryka, która staje się paliwem bezpardonowej emancypacji, chociaż nie oznacza to zupełnego porzucenia refleksyjnego, nieco melancholijnego charakteru. Gatunkowy eklektyzm obu krążków zbiera w sobie wiele tradycji manifestacyjnego grania, składając jednocześnie hołd tradycjom czarnej kultury, jak i aktualizując je do współczesnej, chaotycznej, brutalnej rzeczywistości. Obie płyty, choć chwilami bardzo różne, składają hołd ludziom walczącym o wolność, którzy pozostają bezimienni, anonimowi, nienazwani — zupełnie jak te albumy. — Wojtek

30 najlepszych utworów 2020

Już niemal, prawie, tuż tuż — rok 2020 dobiegnie końca i, miejmy nadzieję, prędzej czy później wszyscy odetchniemy z ulgą. To było trudnych 12 miesięcy, ale pomimo masowo odwoływanych tras koncertowych i festiwali, pomimo pandemicznej cyfrowej promocji, nasi ukochani artyści dowieźli nam masę fantastycznej muzyki, która zostanie z nami na dużo dłużej niż pandemia covid-19. Na przystawkę w corocznym cyklu podsumowań prezentujemy wam listę 30 najlepszych utworów 2020 roku wg Soulbowl.pl.

30.

„Tidal Wave”

Tom Misch & Yussef Dayes

Beyond the Groove / Blue Note / Caroline

To pełen metafor utwór dla tych, którzy kryzysu ludzkości upatrują w oszalałym konsumpcjonizmie i nieszanowaniu ziemi, po której chodzimy. Wydany na tegorocznym albumie Toma Misha i Yussefa Dayesa stanowi jeden z najciekawszych momentów na What Kinda Music. Umiejętnie odebrany wydobywa wrażliwość, uzmysławia jak muzyka może kierunkować emocje i wpływa na jakość naszego światopoglądu. Jest przy okazji świetnym przykładem na to, jak wielką rolę w ostatecznym brzmieniu tej kolaboracji odegrał Yussef Dayes. Całość uszlachetnia świetny, animowany klip w reżyserii Jacka Browna. — K.Zięba

29.

„Spotlight”

Jessie Ware

PMR / Virgin EMI / Universal

Migoczące na horyzoncie już w 2018 roku What’s Your Pleasure Jessie Ware zdawało się zwiastować ekscytującą i potrzebną woltę stylistyczną. Wydane wówczas garage-house’owe „Overtime” zrealizowane wraz z Jamesem Fordem nie kreśliło jej jeszcze jednoznacznie, ale pokazywało potencjał i zarysowywało perspektywę. Dzieło przypieczętował lutowy singiel „Spotlight” — przysłowiowa jaskółka zwiastująca wiosnę, czyli w tym przypadku faktyczny nowy początek kariery Jessie Ware. To nie tylko jeden z najbardziej przebojowych refrenów w karierze piosenkarki, ale też znakomity klucz do odsłuchu jej tegorocznej płyty syntezujący w sobie pewną tęsknotę, melancholię nawet zastygłą na moment w finezyjnej posągowej pozie (to poniekąd właśnie za tę wymagającą wszelkiej równowagi kreację pokochaliśmy Ware przed laty) z neo-dyskotekowym zacięciem wprowadzającym słuchacza w świat nowych brzmień Jessie Ware. Tym samym piosenkarka mocno weszła na terytorium smutnej, a przynajmniej refleksyjnej dyskoteki do tej pory okupowanego niepodzielnie przez Robyn (i, niech im będzie, Hercules & The Love Affair). „Spotlight” jak w soczewce skupia w sobie dwa światy, które prawowicie w nowej wizji muzyki Ware współistnieją ze sobą na równych prawach — retro i futuro. — Kurtek

28.

„UFO”

EABS

EABS / Astigmatic

Jazzowy hit, który z miejsca porywa nas w spirytualistyczną podróż po wszechświecie. Jakkolwiek niemożliwie nie brzmi, dla formacji z Wrocławia nie ma rzeczy niemożliwych. Z łatwością przyszło im okiełznanie legendarnego Sun Ra, unikatowego, jazzowego szamana, który między basem, hymnową sekcją dętą i sonicznymi snytezatorami w tle, głosi nam prawdy o istocie życia i śmiertelności. A to tylko wstęp do szalonych, wielopoziomowych improwizacji, które niemalże zmiatają w kolejne wymiary lada moment. Fantastyczna interpretacja twórczości amerykańskiego jazzmana. — Richie Nixon

27.

„One Way Flight”

Benny the Butcher ft. Freddie Gibbs

Griselda / Empire

Nowy album Benny’ego Rzeźnika jest bogaty w świetne kawałki i właściwie ciężko znaleźć w nim cokolwiek, do czego można by się przyczepić. Wszystkie numery mają w sobie to coś, ale „One Way Flight” wyróżnia się szczególnie. Ten track jest de facto esencją płyty, zarówno tekstowo, jak i brzmieniowo. Świetnie odzwierciedla obecną sytuację w karierze rapera, związaną z ogromnym sukcesem odniesionym przez Griseldę w mainstreamie. Butcher nawija, że idzie do przodu mimo wszystkich spotykających go przeciwności losu, jednak jest świadomy tego, że zachłyśnięcie się sukcesem może sprawić, że spadnie ze szczytu, na którym się znalazł. Freddie Gibbs dopełnia całości mocnym refrenem i zwrotką. Niby już to wszystko słyszeliśmy, ale robi wrażenie, bo Benny jak nikt potrafi pokazać, że jest do bólu autentyczny w tym, co mówi. Muzyka też świetnie koresponduje z tekstem. Hit-Boy, w tym kawałku, jak i w ogóle na całej płycie, dostarczył dynamiczną warstwę dźwiękową, która przydałyby się Nasowi na usypiającym King’s Disease. Soulowy sampel doskonale oddaje emocje zawarte w tekście, a legendarny breakbeat z „Impeach The President” grupy The Honey Drippers, służący za bębny, który już słyszeliśmy milion razy w kawałkach hip-hopowych, w tym wydaniu sprawia, że odkrywamy go na nowo, co pozwala jeszcze raz się nim zajarać. — Dill

26.

„Take Care of You”

Charlotte Day Wilson ft. Syd

Stone Woman

Z Charlotte Day Wilson jest trochę tak, że czego by nie nagrała, wszystko jest złotem. No, w każdym razie dla mnie — to jakie ta kobieta budzi we mnie emocje swoim głosem, tekstami i muzyczną prostotą na różnych płaszczyznach , zawsze wywołuje u mnie podziw. Często do niej wracam gdy potrzebuję nieco się potaplać w romantycznych zakamarkach, więc gdy usłyszałam „Take Care of You”, świat się zatrzymał. Utwór ten powstał z potrzeby opowiedzenia miłosnej historii między kobietami, jednak jego głębokie emocje ubrane w niewyszukane słowa znajdą odbiorców niezależnie od orientacji (która nigdy nie powinna mieć wpływu na cokolwiek). To w połączeniu z przybrudzoną (lo-fi) produkcją, długo tkwiącą w głowie linią basu, gładkim głosem Syd i spitchowanym wokalem Charlotte w refrenie (który robi tu ogromną robotę), i voilà! Mamy w głośnikach jedną z najpiękniejszych piosenek o miłości — i ponownie bez zbędnych zabiegów. — Dżesi

25.

„3 Hour Drive”

Alicia Keys ft. Sampha

RCA / Sony

3 Hour Drive — Nie wiem czy wolę wersję albumową z Samphą czy wykonanie dla kanału Colors, gdzie męskim głosem był SiR. Jedno jest pewne — ten utwór to jeden z najważniejszych hajlajtów albumu Alicia. Nie jest to typowy love song. Nagranie tej piosenki miało miejsce w Londynie, gdzie Alicia udała się po narodzinach drugiego dziecka. Podczas sesji nagraniowej do Keys i Jimmy’ego Napesa dołączył Sampha, któremu niedługo wcześniej zmarła mama. Po stworzeniu melodii i napisaniu części tekstu utwór przeobraził się w „medytację dotyczącą kolistą naturą życia, radości i żalu występujących przy pojawianiu się i odejściu ukochanych osób tworząc łuk egzystencji”. — Kuba Żądło

24.

„Wildfires”

Sault

Forever Living Originals

Sault przez długi czas byli bardzo enigmatyczni — żadnych teledysków, sesji promocyjnych czy nazwisk, tylko muzyka wydawana bez zapowiedzi. Dopiero w tym roku udało się ustalić, że producentem projektu jest Inflo, głównym głosem Cleo Sol, a do zespołu należą też Kadeem Clarke oraz Melisa Young. Cała twórczość Sault skupia się na protest songach — bazujące na funku i r&b nagrania traktują o walce czarnoskórych o swoje prawa, i choć teksty są bardzo konkretne w swym przekazie, nie są jednak agresywne. Jednym z najważniejszych utworów Untitled (Black Is) jest „Wildfires”, powstały po zamordowaniu George’a Floyda i protestach Black Lives Matter odbywających się na ogromną skalę po tej okrutnej zbrodni. Ludzie domagają się prawdy i równego traktowania, będąc zmuszani do nieustannej walki o swoje podstawowe prawa — o tym właśnie, co dość paradoksalne, kojącym głosem śpiewa Cleo Sol. Warto uważnie przysłuchać się tekstom nie tylko ze względu na możliwość lepszego zrozumienia sytuacji Afroamerykanów oraz innych dyskryminowanych grup, ale też jako fantastyczny przykład, że o trudnych sprawach, mimo przewlekłego lęku, da się mówić w sposób pokojowy. Materiał Sault, niezwykle ważny w obecnych czasach, osobiście poruszył mnie na wielu płaszczyznach, a jednak — mimo niełatwej tematyki — nie zdołał przybić, za co w dużej mierze odpowiadają produkcje Inflo oraz, bądź co bądź, celebracja siły. Jedność, równość, rewolucja. Te hasła ostatnio nawet nam stają się coraz bliższe. — Dżesi

23.

„Comme des Garçons (Like the Boys)”

Rina Sawayama

Dirty Hit

„Comme Des Garçons (Like the Boys)” to popowy banger, z house’owym smaczkiem i elementami futurystycznego R&B. W warstwie tekstowej Rina nawiązuje do maskulinistycznego świata, do społecznie akceptowalnego i jedynego właściwego zachowywania się „jak chłopacy”. Serwuje przy tym wokalne hooki, bawiąc się i sprawnie omijając męską dominację. Pokazuje również kobiecą siłę, dystans do siebie i uwalniającą oryginalność, nie zważając na wszechobecne chłopięce ego. Murowany klubowy hit, z przemyconą aktualną warstwą liryczną. — Forrel

22.

„Conveyor”

Moses Sumney

Jagjaguwar

Na nowości od Sumneya czekaliśmy z niecierpliwością od czasów świetnego Aromanticism. Nie zawiedliśmy się, bo grae udowadnia, że Moses to niezwykły artysta, chociaż wciąż szuka dla siebie właściwego miejsca i języka przekazu. „Conveyor” jest pełne niepokoju, chaosu, niespodziewanych wzlotów. Brzmi jak utwór, który spokojnie mógłby być soundtrackiem jakiegoś dramatu filmowego czy musicalu. Początkowy, niemalże batalistyczny motyw, zostaje przełamany kojącym wokalem Sumneya, na takich nieoczekiwanych przełamaniach i dziwnych połączeniach opiera się cała kompozycja. Artysta opowiada o trudnym losie jednostki w społeczeństwie i zastanawia się nad korzyściami „pójścia pod prąd”. Wyszło pięknie. — Polazofia

21.

„Do You Wanna?”

Dornik ft. Gavin Turek

Dornik Music Limited

Utwór „Do You Wanna?”, nagrany wspólnie z Gavin Turek, z elementami synthu, bębnami, gitarą i ciekawym basem, opowiada o flircie między dwojgiem ludzi. Nie jest to niewinny flirt. Zwiastuje on coś większego, coś, co może przerodzić się w wielkie uczucie. Kawałek idealnie wpasowuje się w dominujący w 2020 roku klimat lat osiemdziesiątych. Muzyczny duet stworzył unikatowy vibe, dystyngowany na własny sposób styl funky, dzięki czemu, słuchając „Do You Wanna?” czuć swoistą harmonię i chemię między dwojgiem utalentowanych muzyków. — Forrel

20.

„Gravity”

Roy Ayers ft. Adrian Younge & Ali Shaheed Muhammad

Jazz Is Dead

Jazz Is Dead! — proklamowali ironicznie w tym roku Adrian Younge i Ali Shaheed Muhammad na ich jak najbardziej jazzowej płytowej serii wydawniczej. Przekorny wydźwięk tej wypisanej na każdej z okładek ogromną czcionką frazy podkreśla zwłaszcza odsłuch ich kolaboracji z legendarnym wibrafonistą Royem Ayersem — rozkoszna uczta dla miłośników uduchowionego jazzu, której emanacją jest „Gravity” — klasyczna jazzowa piosenka napisana tu i teraz przez Younge’a, Muhammada i Ayersa — efektownie zaśpiewana przez pięć soulowych wokalistek stopionych w jeden głos: Loren Oden, Joy Gilliam, Saudię Yasmein, Elgin Clark i Anitrę Castleberry. Jazzowa perkusja, enigmatyczny puls wibrafonu i cokolwiek tajemnicze wokale przenoszą nas gdzieś do Nowego Orleanu końca lat 60., do szczytu psychodelicznej rewolucji, na skraj jazzowego fusion, w zmierzch epoki wokalnego jazzu. Wszystko to ma sens w kontekście drogi, którą jazz przebył od tamtego czasu. — Kurtek

19.

„Peppers and Onions”

Tierra Whack

Interscope

Tierra Whack wróciła do gry. W jednym z trzech tegorocznych singli „Peppers and Onions” zaserwowała nam więcej tego, co w niej najlepsze, czyli plimplająco-blimblającej laidbackowo-mumblecore’owej trap-popowej słodyczy, po raz kolejny w przenikliwie introspektywnym wydaniu. Kiedy inni raperzy napinają mięśnie i szczotkują sneakersy, Whack śmiało przyznaje, że nie jest wzorem do naśladowania, ale nie dlatego, że jest „bad, bad, real real bad”, ale zupełnie przyziemnie jest „only human” i „sometimes happy, sometimes nervous” — nuci melodyjnie w refrenie. Jest w tym szczerość, urok i odwaga w przekraczaniu granic w gatunku, który mimo coraz wyżej położonych artystycznych szczytów wciąż ma do wykonania sporą pracę, jeśli chodzi o akceptację nienormatywności. Siłą „Peppers” jest zresztą właśnie ten niesamowicie chwytliwy hook — chyba najbardziej w dotychczasowym dorobku Whack — nie opierajcie się, pomruczcie sobie pod nosem, dajcie sobie — bo jak śpiewało w innym tegorocznym singlu Lake Street Dive — „it’s hard to be a human, it’s even harder to be not”. — Kurtek

18.

„The Ghost of Soulja Slim”

Jay Electronica

Roc Nation

„Ghost of Soulja Slim” można uznać właściwie za pierwszy utwór na A Written Testimony. Rozpoczęty fragmentem przemówienia Louisa Farrakhana, przywódcy Narodu Islamu, jest świetnym wprowadzeniem do wyjątkowego, mistycznego albumu – nieco patetycznym, nieco nawiązującym do klasyki, a jednak wyjątkowo współczesnym. Natychmiast jednak całą uwagę koncentruje na sobie… Jay-Z, który niezwykle dobrze radzi sobie w tym klimacie. — Klementyna

17.

„Bittersweet”

Lianne La Havas

Warner

Bittersweet na nowym krążku Lianne La Havas ma miejsce wyjątkowe, bo pojawia się aż dwa razy – w dłuższej wersji na początku tracklisty i na jej końcu w wersji krótszej. To wolny, emocjonalny numer o nieudanym związku, który trzeba zakończyć. Utwór muzycznie oparty o sampel z „Medley: Ike’s Rap Part III / Your Love Is So Doggone Good” Isaaaca Hayesa na początku sączy się wolno by potem nabrać energii za sprawą elektryzującego głosu głównej bohaterki, a także świetnego aranżu. Lianne w refrenie śpiewa „Bittersweet summer rain/I’m born again/All my broken pieces/Bittersweet summer rain/I’m born again”. Robi to pełna emocji, jakby chciała dosadnie powiedzieć, że to już koniec i nie ma sensu dalej ciągnąć tej znajomości. Czas na odrodzenie, a co za tym idzie, nowy rozdział w życiu. Bardzo mocny i chwytający za serce utwór. — Dill

16.

„Freeze Tag”

Dinner Party ft. Phoelix

Sounds of Crenshaw / Empire

Dinner Party tj. Terrace Martin, Robert Glasper, 9th Wonder i enigmatycznie wszechobecny-ale-niewpisany-w-oficjalny-skład-zespołu Kamasi Washington zrobili nam w czerwcu nie lada smaka na ich niespodziewany w gruncie rzeczy tegoroczny wspólny krążek. A to dzięki laidbackowemu singlowi „Freeze Tag”, którego hipnotyczny hiphopowy sampel dryfuje w stronę przebojowego neo-soulu zespolony z natchnionym wokalem Phoelixa. I gdyby tylko pokierować nim nieco tylko inaczej, śmiało uplasowałby się gdzieś pomiędzy produkcjami Madliba lub w ostateczności Saalama Remiego. Tak synkretycznego i zespolonego w jeden żywy muzyczny organizm połączenia hip hopu, neo-soulu i jazzu nie było od czasu złotej ery Soulquarians. — Kurtek

15.

„Fantasy”

Against All Logic

Other People

Against All Logic to kolejne wcielenie Nicolasa Jaara, który zdecydowanie nie lubi nudy. Pracował z FKą twigs przy ubiegłorocznym albumie Magdalene, działa w zespole Darkside i tworzy soundtracki filmowe. Against All Logic to projekt, któremu brzmieniem najbliżej do materiałem wydanych jako Jaar. Numer „Fantasy” jest zdecydowanym highlightem albumu 2017-2019, przede wszystkim ze względu świetnie wykorzystany sampel z „Baby Boya” Beyonce i Seana Paula. Against All Logic z jednej strony inspiruje się minimal techno, ale wolniejsze tempo utworów wykraczają poza standardy elektroniki. Z drugiej strony można wyłapać elementy muzyki soulowej czy bluesowej, zazwyczaj poprzez brutalnie pocięte sample. „Fantasy” to esencja blue-wave’u, czyli stylu, którym swoją muzykę określa sam Nicolas Jaar. — Polazofia

14.

„Good News”

Mac Miller

Warner

„Good News” był pierwszym oficjalnym numerem, jaki ukazał się od śmieci Maca w 2018 roku. To utwór o bardzo emocjonalnym charakterze – nie tylko z uwagi na oszczędną i refleksyjną kompozycję Jona Briona. Do tego dochodzą również wersy rapera, które w kontekście jego śmierci poruszają jeszcze bardziej. Tekst koresponduje z tym, co mieliśmy okazję słyszeć na Swimming — Mac opowiada o próbie radzenia sobie z samym sobą i byciu odpowiedzialnym za własne szczęście. Całość wieńczy przejmujące: There’s a whole lot more for me waitin’ on the other side / I’m always wonderin’ if it feel like summer. — Mateusz

13.

„W domach z betonu”

Pro8l3m

RHW

Skoro nawet najwięksi twardziele przyznają, że uronili przy tym utworze niejedną łezkę, to coś musi być na rzeczy. „W domach z betonu” PRO8L3M-u uderza szczerością i burzy międzypokoleniowe mury. Zastosowana narracja z perspektywy pięcioletniego chłopca, który nie do końca świadomie przygląda się walce swojej matki z nowotworem, brzmi bardzo wiarygodnie (obok wersów o wypadających włosach – zachwyty nad resorakami i naklejkami z gum Turbo). Zgodnie z konceptem albumu Art Brut 2, singiel ten oparto na samplu dawnego polskiego przeboju. Wykorzystane „W domach z betonu nie ma wolnej miłości” Martyny i Andrzeja Jakubowiczów ukazało się akurat w roku 1983, kiedy to Oskar i Steez przyszli na świat. Jakby wzruszeń było mało, całość została zwieńczona ich zdjęciami z dzieciństwa. — Katia

12.

„Bubbletea”

Quebonafide

QueQuality

Gdy Quebo na początku roku zaczął pojawiać się w mediach społecznościowych i tradycyjnych jako zdziwaczały nerd-introwertyk, większość ludzi była zszokowana. No bo jak to, Quebonafide spokojny i bez tatuaży?! Ostatecznie okazało się, że to tylko grana postać i charakteryzacja, a cała akcja to działanie marketingowe związane z nadchodzącą wówczas płytą. Wśród wielu dobrych numerów znalazł się tam synonim nostalgii, „Bubbletea”. Wyprodukowana przez Duita piosenka to zdecydowanie jeden z najjaśniejszych punktów tego roku w polskiej muzyce rozrywkowej. Nie był to oficjalny singiel, a wszystkie komercyjne radiostacje grały go na najwyższej rotacji, co właściwie pieczętuje sukces tego numeru. Rok 2020 ogólnie rzecz biorąc był okropny, a „Bubbletea” zdominowało tę cieplejszą połowę roku zapewne dlatego, że pozwala odlecieć myślami w pożądanym przez nas kierunku, a już na pewno do pozytywnych chwil z przeszłości. — Kuba Żądło

11.

„Her Light”

Cleo Sol

Forever Living Originals

Rose in the Dark jest płytą, która zapewne nieświadomie, ale za to idealnie wstrzeliła się w swój czas. Obcowanie z tym albumem jest wręcz wyśmienitym sposobem na uspokojenie nerwów i odreagowanie stresu, jaki dawkuje nam systematycznie rok 2020, a nagranie zatytułowane „Her Light” będące finałem tego wspaniałego wydawnictwa, daje nam dodatkowo tak potrzebną nadzieję na lepsze dni. Muzycznie mamy tu do czynienia ze stylowym połączeniem jazzu z lat 70 z klasycznym, neosoulowym sznytem, za które odpowiedzialny jest Inflo. Wyraźne akordy fortepianu, oraz optymistycznie brzmiący flet, tworzą vintage’owy klimat, będący bazą dla pięknego tekstu mówiącego o zmianach, intuicji i szczerości, a niby prosty i banalny wers “without night the sun couldn’t show you her light” wyśpiewany z dużą dawką ciepła przez niesamowicie zdolną reprezentantkę Londynu, podniesie wielu Was na duchu i z pewnością pozwoli przetrwać trudniejsze chwile. — Efdote

10.

„What’s Your Pleasure?”

Jessie Ware

PMR / Virgin EMI / Universal

Gdyby taki singiel wyszedł 40 lat temu, byłby dziś na czele wszystkich rankingów złotej ery disco, obok Donny Summer, Diany Ross czy Cheryl Lynn. Wciąż niedowierzam, że najbardziej zmysłowy numer w dotychczasowej dyskografii Jessie, którą większość zdołała zaszufladkować w zupełnie innych kategoriach, to energetyczny majstersztyk nurkujący w latach osiemdziesiątych. „What’s Your Pleasure?” emanuje erotyzmem bez grama wulgarności. To spora sztuka, zwłaszcza, że seksualność, pożądanie i hedonizm w muzyce sprowadzane są obecnie często do prymitywnych i tanich skojarzeń. — K.Zięba

9.

„Scottie Beam”

Freddie Gibbs & Alchemist

ESGN / ALC / Empire

Freddie Gibbs zrobił to znowu! W ubiegłorocznych podsumowaniach święcił triumfy dzięki Bandanie z Madlibem. W tym roku zdecydował się na współpracę z inną producencką legendą – The Alchemistem. Na „Scottie Beam” Al podrzuca lekki, minimalistyczny i samplowany beat. Główną rolę odgrywa tu partia piania, która świetnie kontrastuje z szorstkimi i agresywnymi wokalami gospodarza. Gibbs pokazuje natomiast, że do gangsterskiej nawijki potrafi wpleść także komentarz do aktualnych wydarzeń. W refrenie parafrazuje słowa Gila Scotta-Herona i rapuje Yeah, the revolution is the genocide / Look, your execution will be televised. Do tego dochodzi jeszcze zwrotka Ricka Rossa, który składa hołd Gigi i Kobe’iemu Bryantowi. — Mateusz

8.

„He Won’t Hold You”

Jacob Collier ft. Rapsody

Hajanga / Interscope / Decca / Universal

Jacob Collier na wyżynach muzycznej dojrzałości i antyprogramowego minimalizmu (a przynajmniej pozornie). „He Won’t Hold You” jest niczym pierwsze opady śniegu: subtelny i urzekający. Charakterystyczny Collierowski maksymalizm nie przeszkodził w stworzeniu powściągliwego, ale wrażliwego, neo-gospelowego dzieła. Utwór zaczyna wyciszony wielogłos a cappella, w który z największą subtelnością wkraczają kaskadowe klawisze, przeszkadzajki, a później strumienie harfy, połączone z chóralną mgiełką. To bez wątpienia jeden z najlepszych i najmniej pretensjonalnych utworów w dorobku Jacoba Colliera. Nastroju dopełnia Rapsody z featuringową rolą życia; w osadzonym spoken word niosąc równie osadzone przesłanie na trudne czasy. Pięknie trzyma. — Maja Danilenko

7.

„Polskie tango”

Taco Hemingway

Taco Corp

Od ponad roku polscy raperzy częściej podejmują się tematów politycznych i robią to coraz bardziej bezkompromisowo. Taco Hemingway sytuacji w kraju poświęcił zresztą cały Jarmark, pierwszy z tegorocznych albumów, a najmocniej wybrzmiało na nim właśnie „Polskie tango”. Singiel wyprodukowany przez samego Lanka to także pierwszy kawałek, w którym raper zdecydował się na cięższe, agresywniejsze brzmienie – adekwatne do treści. Ale to nie tak, że Taco Polski nie kocha. Kocha. Poza tym, że w utworze wyraża żal i bezsilność, rozpoznaje przyczyny słabej kondycji państwa w jego przeszłości. — Klementyna

6.

„Enlacing”

Clipping

Sub Pop

Choć Halloween już dawno za nami, to „Enlacing” za każdym razem, bez względu na datę w kalendarzu, przenosi nas prosto na mroczną imprezę w klubowych podziemiach. Daveed Diggs, który nie daje sobie przykleić łatki aktora z głośnego musicalu Hamilton, wraz z kolegami z eksperymentalnego zespołu hip-hopowego Clipping stworzył niepokojący, przesiąknięty pesymizmem spektakl dźwięków oparty na samplu z ambientowo-drone’owego numeru Infinite Body. O ile mnożącym się w nieskończoność sequelom filmów grozy trudno jest przyciągnąć uwagę odbiorców, o tyle „Enlacing” jako piętnasty, przedostatni utwór na horrorcore’owym albumie Visions of Bodies Being Burned wgniata w fotel. — Katia

5.

„Kerosene!”

Yves Tumor

Warp

Kerosene! to programowy wzorzec dla odbiorców, których prywatnie szufladkuję jako wychowanych na wszystkim (choć można ich też zaszufladkować akademicko: jako metamodernistów, respektujących tak patos, jak ironię). W powierzchownym odruchu chciałoby się nawet zakwestionować jego istnienie w naszym rankingu; z tą całą mroczną, rzężącą strukturą w post-punkowym wdzianku, płynnie przechodzącą w obłędny fajerwerk gitary, ukradziony ze skądinąd dziadowskiego, ale hardego progu „Weep in Silence” Uriah Heep. Wystarczy jednak, że na scenie pojawią się dramatyczne wokale Yvesa Tumora i Diany Gordon (czy ktoś pamięta jeszcze D’Mile’owski kolaż z wpływów Timbalanda i The-Dreama w „Surveillance”? To dopiero metamorfoza!), i jesteśmy w domu. W domu, w którym aż kipi. Chociaż nie tylko od nadmiaru duszy. Prince, Sheena Easton i Madonna lubią to. — Maja Danilenko

4.

„Ooh La La”

Run the Jewels ft. Greg Nice & DJ Premier

Jewel Runners / BMG

Klasyczny wers ze zwrotki Grega Nice’a z duetu Nice & Smooth, dogranej do wydanego w 1992 roku singla „DWYCK” grupy Gang Starr, stał się podstawą do jednego z najbardziej chwytliwych refrenów tego roku. Ale to z pewnością niejedyna zaleta nagrania promującego krążek RTJ4. Kolejną z nich jest bardzo minimalistyczna, ale niezwykle bujająca produkcja stworzona w składzie: El-P, Wilder Zoby oraz Little Shalimar. Najważniejsze są tu kąśliwe i surowe niczym tatar i ostrygi wersy wspomnianego już El-P oraz uśmiechającego się niczym Joker Killer Mike’a, wyrzucane z siebie z mocą pocisków z Kałasznikowa. Rozprawiają się nimi z kapitalizmem, materialnym podejściem do życia czy skorumpowaną władzą, przy okazji oddając hołd kilku raperom ze złotej ery i zostawiając nieco miejsca na jak zwykle perfekcyjne cuty od samego Dj Premiera. Nie sposób nie wspomnieć też o rewelacyjnym klipie, jeszcze bardziej podbijającym przesłanie nagrania, w którym przedstawiona jest utopijna wizja momentu końca walki klas, a celebrujący tę chwilę ludzie, z uśmiechem na ustach palą niewskazujące już wtedy na wartość drugiego człowieka pieniądze. — Efdote

3.

„Rich Nigga Shit”

21 Savage ft. Young Thug

Slaughter Boomin / Epic / Boominati Worldwide / Republic

Każdy, kto obserwował jak od dłuższego czasu Instagram 21 Savage’a staje się przestrzenią afirmowania tradycji okropnie przaśnego, kiczowatego R’n’B z lat 90 i wczesnych 00, miał chyba gdzieś w duszy nadzieję na pojawienie się tracku w tej estetyce. Numer, który zaserwował „sensualny gangus” przerósł chyba jednak oczekiwania wszystkich, bo to coś więcej niż mrugnięcie okiem do zamierzchłej estetyki. To absolutnie legitny, pościelowy banger okraszony przestylowymi zagrywkami skrzypiec i ejtoejtowymi rimshotami i cowbellami prosto z kultowego drumpada Rolanda. Najważniejsze jednak jest to, że zachowany zostaje ten fascynujący, kiczowaty sznyt bez którego takie granie straciłoby duszę. Nie zajeżdża to tanim pastiszem, o który przecież bardzo łatwo w takiej estetyce, całość za to kipi aż ze szczerej zajawki na takie granie, zupełnie jakby 21 realizował swoje dziecięce marzenia o wstąpieniu do Silk. W powietrzu czuć tanie perfumy i to wspaniałe uczucie, kiedy aż wstyd nam przyznać jak bardzo ten kampowy światek nas porusza, a kiedy Young Thug przejmuje numer ze swoją tradycyjną, fascynującą akrobatyką wokalną totalnie już się można w tym rozpłynąć. For the love of cheap thrills! — Wojtek

2.

„Blinding Lights”

The Weeknd

The Weeknd XO / Republic / UMG

Choć w ostatnich latach coraz częściej radio gra jedno, słuchacze na własną rękę w sieci słuchają czegoś innego, a jeszcze coś innego chwalą krytycy, w dalszym ciągu zdarzają się takie płyty czy utwory, gdy te trzy wymiary się spotykają. „Blinding Lights” The Weeknd to, jak się okazało, bardziej niż synthpopowy wehikuł czasu do serca lat 80-tych, utwór który zdefiniował komercyjnie brzmienie roku 2020. To też trudny do odparcia argument do kolejnej (jałowej dyskusji) z malkontentami, dla których dobry wielkoformatowy pop skończył się lata temu. Ale przede wszystkim to fantastyczna piosenka — zaaranżowana na duchologiczny syntezatorowy rif na pędzącym motorycznie oldschoolowym bicie, ale z ponadczasową przebojową melodyką angażującą słuchacza od budujących napięcie zwrotek po refren przywodzący na myśl nieśmiertelne „Take On Me” a-ha. I owszem, częściowo sukces „Lights” napędziła ta sama fala nostalgii, która uczyniła wielkim hitem Stranger Things, ale ostatecznie niezależnie od otoczki wygrywa tutaj przede wszystkim pierwszorzędny pop. Chciałbym wierzyć, że to znamienne zwycięstwo klasycznej melodyki nad opartym głównie na rytmice trapowym podejściem do popu (machamy ci, Ariano!). W 2020 jak mało kiedy bowiem potrzebujemy więcej wyrazistych radiowych melodii, które są w stanie wnieść nowy koloryt w pogrążony w pandemicznym marazmie świat. — Kurtek

1.

„Gospel for a New Century”

Yves Tumor

Warp

Jeżeli rok 2020 coś nam udowodnił, to że nic tak dobrze jak muzyka nie ratuje nas z tego opresyjnego, zgniłego u samych trzewi świata. W dobie wszechogarniającego neurotyzmu i beznamiętności Yves Tumor stworzyło rzecz najpotrzebniejszą- przestrzeń wszelakich eksapizmów. „Gospel for the New Century” to rozbuchana, melodramatyczna pieśń złamanego serca, płaczący żywymi łzami w brokacie romans mieszający w sobie bezpruderyjny, androgyniczny glam, okultystyczną ekstazę i emocjonalny ekshibicjonizm, a to wszystko zostaje nam proroczo zesłane w dobie izolacji i zupełnego wyłączenia cielesnego doświadczania namiętności. Ewangelia Nowego Wieku jest jak baśniowe kino, na które naiwnie chcemy się nabierać, to rzeczywistość pompatycznych wyznań miłości, namiętnego, pociągającego jak narkotyk seksu i rozstań kochanków, przy których każda łza świeci szlachetnie w blasku świec. To rzeczywistość tak odległa od naszej, że rzucamy się w ten wir słodkiego, queerowego hedonizmu, onirycznej sensualności i psychotropowej mgły, nie pytając o wyśpiewywaną wielkimi, krągłymi frazesami historię żarliwych relacji. Gdy zaś już Yves Tumor podbija nasze serce, bezpardonowo rozrywa je potężnym, stadionowym refrenem wspartym dysonansowymi, potężnymi dęciakami. Vivat śnienie i eskapizm, z tej queerowej utopii moglibyśmy nie wychodzić. — Wojtek

Jazzbowl ’20: Jazzowe podsumowanie roku

W tym roku co prawda jazzowe podsumowanie roku zaskoczył grudzień, ale udało nam się szczęśliwie doprowadzić tegoroczny Jazzbowl do końca. Niezmiennie pomimo tego, że nie mamy jazzu w nazwie strony, temat ten pozostaje nam bardzo bliski. Rok 2020, pomimo pandemii, okazał się dla jazzu owocny. Dlatego wybraliśmy dla was 25 najciekawszych jazzowych tegorocznych premier płytowych, spośród których większość opisaliśmy poniżej, a całość umieściliśmy na plejliście na dole artykułu. Jak zwykle selekcja jest eklektyczna i ukazuje różne twarze tegorocznego jazzu.

Jazz Is Dead

Adrian Younge + Ali Shaheed Muhammad

Jazz Is Dead

Ileż to razy proklamowano już w historii muzyki śmierć jazzu! Ale chyba nikt nie zrobił tego z tak rozkoszną przewrotnością jak Adrian Younge i Ali Shaheed Muhammad, którzy z początkiem roku pod szyldem Jazz Is Dead powołali do życia oficynę i serię wydawniczą zarazem. Do współpracy zaprosili dawnych mistrzów — legendarnego wibrafonistę Roya Ayersa, natchnionego organistę Douga Carna, tuza samba-soulu Marcosa Valle, jazz-funkową grupę Azymuth, a także funkującego saksofonistę Garego Bartza, bliskiego współpracownika Gila Scotta-Herona — Briana Jacksona oraz klasyka bossa novy João Donato. Wydana w marcu pierwsza część serii to niezwykły showcase ośmiu odsłon cyklu (z ostatnią zrealizowaną jako The Midnight Hour — wspólny projekt Younge’a i Muhammada), a kolejne cztery albumy zdążyły zmaterializować się na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy. Hajlajty obejmują zwłaszcza Jazz Is Dead 002 i Jazz Is Dead 005 nagrane odpowiednio z Ayersem i Carnem — w obu odsłonach muzycy w doskonałej synergii uchwycili ducha autentycznej soulowo-jazzowej fuzji bez stylistycznych uproszczeń. — Kurtek

Live

Angel Bat Dawid & Tha Brothahood

International Anthem

Nigdy nie miałam zaufania do wydawnictw koncertowych; no bo jak się odnieść do takiego wydarzenia, przeżywając je w zaciszu ciasnego em? Jedynym wyjątkiem było Stop Making Sense Talking Heads, ale ten album też lepiej wybrzmiewa, kiedy jest osadzony w kontekście wizualnym. LIVE Angel Bat Dawid & Tha Brothahood stanowi tu precedens; emocje, które wytwarza free-jazzowo-spirytualistyczna chemia Angel i jej jazz bandu na koncercie z okazji JazzFest Berlin w 2019 roku, to produkt na tyle silny, że pozwala słuchaczowi w mgnieniu oka wskoczyć na pokład tamtego wydarzenia. Na LIVE mistycyzm, naturalizm i wirtuozeria wokalno-instrumentalna „w jednym stoją domu”. Dla nas to kontekst do przeżywania, a dla muzyków sposobność do odtworzenia i odreagowania gniewu przeciwko rasizmowi, którego doświadczyli również w Berlinie. Ten koncert to czyste, a jednocześnie bardzo przebojowe szaleństwo, któremu przewodzi rozpasany wokal Angel Bat Dawid. LIVE doskonale wypełnia tegoroczną lukę koncertową i emocjonalną, błyszcząc w zalewie letnich projektów z kwarantanny. Jeżeli tak bardzo współodczuwa się z taśmy, to co musiało dziać się na żywo. C i a r y. — Maja

Big Vicious

Avishai Cohen

ECM / Deutsche Grammophon

Izraelski trębacz niejednokrotnie określany jako spadkobierca estetyki Milesa Davisa nagrał czwarty album dla Manfreda Eichera. Z całą pewnością jest to najbardziej odważna płyta w dorobku Cohena, niosąca ze sobą spory potencjał komercyjny. Jazzowi puryści przejdą obok Big Vicious prawdopodobnie bez większego westchnienia. Album przypadnie jednak do gustu tym, którzy cenią w muzyce instrumentalnej treściwe tematy zaaranżowane w duchu muzyki popularnej. Absolwent Berklee ukłonił się zarówno fanom grunge’u (energetyczne „King Kutner”) i trip hopu (trafiony cover „Teardrop”). Różnorodnie uchwycona melancholia oraz odwaga w próbie redefiniowania progresywnego jazzu przez ekipę Cohena może przyciągnąć atencję tych, którzy od jakiegoś czasu wypatrują renesansu jazzu jedynie w Londynie. — K.Zięba

Erozje

Błoto

Błoto / Astigmatic

Trudno dokładnie stwierdzić, co doprowadziło do powstania zespołu Błoto. Przypadek? A może po prostu potrzeba twórcza, muzyczna improwizacja i zabawa dźwiękiem? Błota na pewno nie byłoby bez EABS. Swój początek ma dwa lata temu, podczas letniej trasy jazzowego septetu. W przerwach między koncertami Latarnik (Marek Pędziwiatr), Wuja HZG (Paweł Stachowiak), Cancer G (Marcin Rak) i Książę Saxonii (Olaf Węgier) trafili do studia samego Grzegorza Skawińskiego. Tak narodziło się Błoto, którego brzmienie oscyluje gdzieś między klasycznym hip-hopem, eksperymentem i elementami jazzu. Erozje jest przekraczaniem kolejnych muzycznych granic, a całość jest zbiorem eksperymentów z zaledwie jednej sesji. Jak wyszło? Ci, którzy lubią EABS i ich raczej luźne podejście do tego, czym jest jazz, powinni być zadowoleni. Efekt wzbudza niepokój i wciąga, brzmienie wydaje się brudne i chaotyczna, ale kryje się w tym coś doskonałego. Koniecznie sprawdźcie ich live session w warszawskim klubie Jassmine — niesamowity klimat! — Polazofia

Patchouli Blue

Bohren & Der Club of Gore

PIAS Recordings

Dark jazz to takie trochę muzyczne kino gatunkowe- rządzi się bardzo konkretnymi, utartymi konwencjami, poza które niechętnie wychodzi dalej niż w ścieżki skrzyżowań z innymi jazzowymi podgatunkami, przez co zawsze wiemy mniej-więcej czego się po takich krążkach spodziewać. Tak jednak jak, równie konserwatywne w swojej konwencjonalności, westerny mają swojego Sergio Leone, tak dark jazz ma Bohren & Der Club of Gore, którzy te moodcraftingowe rzemieślnictwo doprowadzili do perfekcji. Choć skoro już rozpisujemy kinowe paralele to dużo bliższe Bohrenowej estetyce pozostają, oczywiście, mroczne, barowe snuje kina noir, w które wpleciony zostaje duch odlotów Badalamentiego. Dostajemy zatem dokładnie ten przepis co zwykle- szumy białego hałasu snują się po piaszczystych nagraniach jak smugi nikotyny w powietrzu, flegmatyczny fortepian zaciera granice między jazzowym pasażem a gęstym, ospałym ambientem, a rzewne dęciaki snują anegoty o klasykach na czele z Milesem Davidem. Patchouli Blues na zasadzie „if it ain’t broke don’t fix it” przepisuje znany nam paradygmat, choć gdzieś po drodze decyduje się nieco odpuścić surowość brzmienia, przez co ostatecznie w swoich noirowych narracjach staje się mniej mroczny, a bardziej skoncentrowany na onirycznej psychodelii i kojącej, gęstej atmosferze. — Wojtek

Dinner Party

Dinner Party

Sounds of Crenshaw / Empire

Nie było chyba jeszcze tak dojmującej i totalnej afirmacji dziedzictwa legendarnego kolektywu kreatywnego Soulquarians jak ta maciupka płytunia. Dinner Party tj. Terrace Martin, Robert Glasper, 9th Wonder i enigmatycznie wszechobecny-ale-niewpisany-w-oficjalny-skład-zespołu Kamasi Washington, czyli świta Thundercata, która zrobiła jazzowy album Kendricka Lamara, przetwarza nieśmiertelne brzmienie nieodżałowanego Roya Hargrove’a i jego The RH Factor (którzy z kolei dwadzieścia lat temu zrobili jazzowo-hiphopowy album D’Angelo) przez doświadczenia muzyczne własnego pokolenia. Panowie zaprosili na pokład Phoelixa (za dnia producenta, który wymyślił soulowy sound Noname, nocą niestrudzonego, choć niedocenionego uduchowionego pieśniarza), żeby odtworzyć tę samą świętą synergię, która sprawiła, że VooDoo jest jedyne i niedoścignione. I choć wygładzono krawędzie, stawiając raczej na sypialnianą kameralność, sztandarowe połączenie hiphopowego bitu z jazzową trąbką i klawiszowym riffem to główny filar obu wydawnictw. — Kurtek

Discipline of Sun Ra

EABS

EABS / Astigmatic

Mimo, że ten rok był wyjątkowo nieowocny w podróże, sekstetowi z Wrocławia udało się wysłać nas wszystkich w kosmos. Discipline of Sun Ra to genialna dekonstrukcja nieprzebranego katalogu dźwięków jednego z najbardziej awangardowych amerykańskich muzyków jazzowych Sun Ra. Zaledwie w ciągu 40 minut udało się misternie zapakować potężny przekrój sonicznych brzmień, od mrocznych free-jazzowych improwizacji, przez międzygalaktyczne ballady, przecięcia z bardziej hip-hopowymi rytmami po taneczny funk przyszłości. A to wszystko w zaskakująco spójnej i o dziwo, przystępnej formie. — Richie Nixon

Shaman!

Idris Ackamoor ☥ The Pyramids

Strut / K7 Music

Shamanowi! – tegorocznemu projektowi Idrisa Ackamoora i towarzyszącej mu grupy The Pyramids, daleko do ortodoksyjnego jazzu. Już sama okładka sugeruje inspiracje sięgające muzyki rodem z czarnego lądu. Choć rzeczywiście mamy tu powrót do korzeni, to nie aż tak odległych, sięgających raczej brzmienia afrobeat z lat 60. Funkowa stylistyka to jeden z motywów przewodnich albumu – stanowi doskonałe tło dla saksofonowych wyczynów gospodarza. Shaman! to jednocześnie refleksja nad problemami współczesności. W „When Will I See You Again?” słyszymy Freak storm comes, freak storm comes / You better hide, you better run. Album to także hołd dla zmarłego w 2018 roku Cecila Taylora – jednego z free jazzowych pionierów i inspiracji grupy. — Mateusz

Pyramid

Jaga Jazzist

Brainfeeder

Dziewiąty krążek norweskiego zespołu przyniósł trochę zmian w ich 19-letniej karierze. Po pierwsze jest to ich debiut w wytwórni Brainfeeder i przyznać trzeba, że wpasowali się w kosmiczny vibe labelu prowadzonego przez Fly Lo. Zmienił się również sposób pracy nad albumem. Podczas gdy ich poprzedni album zatytułowany Strafire, powstawał na przestrzeni dwóch lat, stworzenie najnowszego dzieła zajęło zaledwie dwa tygodnie, kiedy to zespół wynajął studio znajdujące się pośrodku szwedzkiego lasu i całkowicie odciął od świata, pracując tam po 12 godzin dziennie. Postanowili nie analizować też przesadnie wszystkich pomysłów, a podążać jedynie za pierwszymi z nich, zachowując w ten sposób świeżość. Warto dodać też, że jest to pierwszy krążek zespołu wyprodukowany przez zespół, w odróżnieniu od większości ich poprzednich wydawnictw, przy których pomagał im bliski współpracownik Jørgen Træen. Efektem tego dosyć spontanicznego i eksperymentalnego ducha pracy są cztery utwory, łączące ze sobą kosmiczny jazz, elektronikę, rock, a wśród inspiracji znaleźli się tutaj, chociażby japoński kompozytor i mistrz syntezatora — Isao Tomita, w the Shire natomiast szukać można śladów Afryki, gdyż już sam tytuł nawiązuje do legendarnego miejsca w Lagos, w którym mieszkał Fela Kuti. Takich odniesień i historii jest tu zdecydowanie więcej, warto więc dokładnie przyjrzeć się tej piramidzie, ze wszystkich jej czterech stron. — Efdote

Pardon My French

Jaharai Massambi Unit

Madlib Invazion

Geneza zespołu Jaharai Massambi Unit sięga 10 lat wstecz, kiedy to Madlib oraz Karriem Riggins pod tą nazwą właśnie nagrali dwa numery, które ostatecznie trafiły na kompilację sporządzoną przez tego pierwszego w ramach serii Madlib Medicine Show. Po tak długiej przerwie dostaliśmy wreszcie pełen album projektu, który w założeniu miał być eksperymentalny oraz bardzo uduchowiony. Po odpaleniu krążka Pardon My French wita nas nagranie „Je Prendrai Le Romanée-Conti (Putain De Leroy)”, który faktycznie wystawić może na ciężką próbę niektórych dotychczasowych słuchaczy solowych dokonań obydwu panów. Później jednak te za wysokie odloty schodzą trochę na ziemię i jest bardziej przystępnie. Jeżeli pamiętacie krążek nagrany przez Madliba dla wytwórni Blue Note, a przede wszystkim jego nieco wirtualną grupę Yesterday New Quintet, w której to wcielał się w postać każdego członka zespołu i sam ogarniał wszystkie instrumenty, to jesteśmy w domu. Tym razem podstawą nagrań była perkusja Rigginsa, do której Otis Jackson dograł całą resztę. W ten sposób powstało wydawnictwo stworzone przez dwóch miłośników oraz studentów jazzu, sięgające z szacunkiem zarówno do jego korzeni, ale również niestroniące od jego przyszłości, bo jak sami przyznają, nie chcieli zamknąć się jedynie na to, co wynieśli, słuchając swoich bogatych kolekcji płytowych. Znajdziemy tu zarówno elementy hip-hopu, funku, elektroniki oraz mocno zaangażowany spoken word, a artyści, podobnie jak inni wizjonerzy astralnego jazzu, jak Pharoah Sanders, Lonnie Liston Smith czy Herbie Hancock, których inspiracje wyraźnie słyszalne są na przestrzeni trzynastu tracków tu zawartych, nie przywiązują się zbytnio do konkretnego gatunku, tworząc mimo to bardzo spójne i z pewnością warte uwagi dzieło. — Efdote

Suite for Max Brown

Jeff Parker

International Anthem

Jeff Parker znany jest szerszej publiczności z regularnej, laboratoryjnej pracy na post-rockowej formule, którą uskutecznia w ramach swojej działalności z grupą Tortoise. Ten sam eksperymentatorski dryg przejawia się w jego solowych dokonaniach, na których sprawnie rekontekstualizuje utarte, jazzowe formuły i dokonuje śmiałych gatunkowych transgresji. Jego najnowszy krążek, będący odą ku czci jego matki, to bodaj najciekawsze z jego dotychczasowych dokonań. Pod pretekstem afirmacji więzów krwi przemyca bowiem nie tylko hołd dla samej matki, ale dla matczyzny w ogóle, dziedzictwa czarnej muzyki, w szczególności zaś dziedzictwa jazzowego. Zlepia on brikolaż z tropów obecnych w fusion i bardzo swobodnie żongluje nimi w różnych formułach, co daje nam do zrozumienia już w pierwszych kilku trackach na płycie. Na wstępie dostajemy zatem zapierające dech, fantastycznie wielopoziomowe „Build a Nest”, będące w swojej soul-jazzowej lekkości najbardziej piosenkową propozycją na płycie, zaraz potem wjeżdża j-dillowska szkoła beatmakerstwa w postaci miniatury „C’mon Now”, aby następnie wypłynąć na pełne wody fusion wraz z dwuaktowym, zawieszonym między perkusjonalną nadpobudliwością a spirytualistyczną medytacją „Fusion Swirl”. Jest intrygująco, bardzo nienormatywnie, ale, mimo wszystko, spójnie. Nowe formuły wprowadzane są stopniowo, co chwile niespodziewana linia syntezatorów czy instrument z zupełnie innego porządku (fantastyczne odpryski kalimby) wytrącają nas ze strefy komforu, a jednak pozostaje to na tyle dobrze znarratywizowane, że czujemy się jakbyśmy byli oprowadzani po galerii ekscentrycznego, postmodernistycznego artysty, a nie usilnie zamęczani aranżacyjnymi ekscesami. Ty tropem przygotowywani jesteśmy na zwieńczenie całości w postaci „Max Brown”, ponad dziesięciominutowego jam session w klimacie eksperymentalnego soul-jazzu. Dużo w tym zgrywy, trochę laboratoryjnej prowokacji, ale, przede wszystkim, bardzo dużo intrygującego, odklejonego jazzu. — Wojtek

Spirit Groove

Kahil El’Zabar featuring David Murray

Spiritmuse

Kahil El’Zabar to pochodzący z Chicago perkusista jazzowy aktywny artystycznie od początku lat 80., ale w dalszym ciągu czekający na swoje pięć minut w blasku reflektorów. Wydane w kwietniu tego roku wraz ze stałym współpracownikiem Davidem Murrayem Spirit Groove nie jest jednak w żadnym razie projektem kompromisowym — El’Zabar w siedmiu autorskich kompozycjach z wirtuozerią łączy trzy jazzowe ścieżki — funkowo-beatową, określającą charakter płyty bądź co bądź lidera-perkusisty, spiritual-jazzową, naznaczoną przez natchnione wokale El’Zabara i etniczne chórki, oraz awangardową, śmiało kreśloną saksofonem Murraya — bezsprzecznie jednym z filarów wydawnictwa. Spirit Groove to nieoczywisty, pulsujący muzyczny tygiel — jazz żywy i obecny. A to dopiero początek, bo kilka miesięcy później, w drugiej połowie El’Zabar wydał w pełni solowy krążek — Ameryko- i afrocentryczny America the Beautiful. — Kurtek

Wu Hen

Kamaal Williams

Black Focus

Chociaż trzeci solowy album Kamaala Williamsa nie spotkał się z samymi zachwytami, autorowi nie można odmówić odważnego podążania swoją ścieżką. Wu Hen to 40 minut nieskrępowanej radości przepełnionej pulsującym, klawiszowym brzmieniem, które pobudza wszystkie zmysły. Kamaalowi udało się stworzyć subtelną formę, w której smyczki, saksofon i syntezator służą tylko budowaniu otoczenia, w którym wybrzmieć ma przede wszystkim miejski rytm — tęskny i romantyczny w „Toulouse”, niespokojny i pospieszny w „One More Time”, czy drapieżny i ekstrawagancki w „Save Me”. Funkowe, elektroniczne i hip-hopowe tekstury dają cudowne poczucie obcowania z muzyką, która nie tylko wymyka się zasadom jazzu, lecz przeciwstawia się im. Tytuł albumu to jednocześnie przydomek, którym w dzieciństwie Williams został obdarzony przez swoją babcie — jest to wymowne w dwojaki sposób. Na Wu Hen wszędzie czuć dziecięcy entuzjazm, a i my, słuchacze, możemy poznawać ten nowy muzyczny świat z dziecięcą ciekawością. — Adrian

We’re New Again: A Reimagining by Makaya McCraven

Makaya McCraven / Gil Scott-Heron

XL Recordings

Dziesiąta rocznica kultowego ostatniego longplaya Gila Scotta-Herona I’m New Here nie mogła zostać zaakcentowana w bardziej odpowiedni sposób. Oto, Makaya McCraven, nasz ulubiony jazzowy perkusista, dokonał nu-jazzowej reimaginacji oryginalnej tkanki płyty Herona, tworząc z niej jednocześnie, bardziej niż wcześniej Jamie xx, coś bardzo swojego i odrębnego od pierwowzoru. Melodie i opowieści Herona stały się tu przedmiotem remiksu w stopniu, w jakim zwykle remiksuje się aranże i instrumentalizacje. Te bowiem McCraven zrównał z ziemią na wejściu, a następnie odtworzył zupełnie z niczego. To raczej autorski jazzowy krążek Makai z wokalnymi samplami z I’m New Here, niż jakiekolwiek bezpośrednie przetworzenie tamtego materiału. To zniuansowany, żywo meandrujący, momentami wprost szalony, pełnokrwisty nowoczesny jazz z narratorem, za którego głosem wszyscy tęsknimy. — Kurtek

Salute to the Sun

Matthew Halsall

Gondwana

Tegoroczny album założyciela Gondwana Records powstał w wyniku inspiracji dźwiękami puszczy oraz tropikalnymi krajobrazami francuskich postimpresjonistów. Halsall spędził również ostatnie półtora roku na kompletowaniu nowego zespołu, którego członków angażował podczas klubowych jamów w Manchesterze. Odmłodzony skład oparty o sekcję rytmiczną, flet, harfę i trąbkę lidera sformułował solidny materiał, który z powodzeniem można traktować jako antidotum na stres. Zgodnie z pierwotnym zamysłem utwory są przestrzenne, momentami transowe. Nienachalne i organiczne, jednak absolutnie niemonotonne. Płyta ma spory potencjał koncertowy, co cieszy ze względu na plotki o planowanych w przyszłym roku angażach Halsalla w Polsce. — K.Zięba

Source

Nubya Garcia

Concord Jazz

W trakcie ostatnich kilku lat Nubya Garcia stała się jedną z najważniejszych postaci buzującej, wielokulturowej londyńskiej sceny jazzowej. Jej najnowszy album, Source, to wspaniała podróż do krajów jej przodków i subtelny miks współczesnego nurtu z południowoamerykańskim i afrokaraibskim dziedzictwem muzycznym. Liczne korzenie, metaforycznie przedstawione na fantazyjnej okładce, owocują intrygującym połączeniem rzadko spotykanych w jazzie rytmów z elementami pieśniarskich tradycji i spirytualnym charakterem. To obcowanie z pierwotnością sprawia, że Source głęboko zapada w pamięć i zachęca (a raczej kusi) do licznych powrotów. — Adrian

Fly Moon Die Soon

Takuya Kuroda

First World

Gdyby Takuyo Kuroda cieszył się nieco szerszym rozgłosem to zapewne nieraz zobaczylibyśmy go u boku ekscentrycznej, brainfeederowskiej trupy. Tytuł i okładka krążka zapowiadają co prawda kolejnego jazzowego zgrywusa (co nie jest z resztą wrażeniem mylnym), jednak prawdziwą popisówę muzyk odstawia już samą dźwiękową materią. Na Fly Moon Die Soon kotłują się stylistyki z całego spectrum upopowionego jazzu i funku. Naczelnym odnośnikiem uczynić moglibyśmy łobuzersko-futurystyczny sznyt Thundercata, inspiracje którym czuć chwilami aż za mocno („Change” mogłoby na spokojnie znaleźć się na jednym ze starszych krążków wirtuoza, a „Sweet Sticky Things” to ten sam duch pokracznie urokliwego pościelarstwa), jednak nie zostają przepisane bez autorskiej ingerencji. Najbardziej zaskakują wątki afrobeatowe, które są zrealizowane z całym poszanowaniem dla organicznej, spontanicznej natury takiego grania, nawet jeżeli operują bardzo unowocześnioną, zcyfryzowną produkcją (czyżby pierwsze przykłady post-afrobeatu?), która najfantastyczniej porywają w „ABC”, choć słyszalne są też w dęciakowych riffach „Do No Why”. Do głosu dochodzi chwilami także city-popowa szkoła loungowego piosenkopisarstwa, choć i tutaj rozpisana na samplery, automaty perkusyjne i gęste linie synthów, a futurystyczne odloty dosyć jasno ujawniają fusionowe zaplecze. Między tym na pełnym przypale orbituje Kuroda ze swoją trąbką (i patrząc na okładkę „orbituje pozostaje tutaj adekwatnym czasownikiem) dokonując solowej akrobatyki. I choć druga połowa krążka rozmywa nieco narrację (poza wspomnianą zgrywą na „Sweet Sticky Things”), Kuroda idąc dalej swoją aleją gwiezdnych przypałów może zajść w bardzo intrygujące rejony. — Wojtek

Vista

Tokonoma

Junonsaisai

Przesympatyczny kwartet, powstały dwanaście lat temu w Tokio, tym razem serwuje nam bardzo radosną muzyczną opowieść. Wspólnie wygrywany, harmonijny rytm albumu często opiera się na pozostających w głowie gitarowych riffach. Uśmiechając się czasem w stronę funku (zwłaszcza na “DeLorean), Vista momentalnie wprawia w dobry nastrój swoim letnim i żywym, choć w niektórych momentach melancholijnym (“Sofar”) brzmieniem. — Richie Nixon

Soulbowl 2010s: Najlepsze albumy dekady

„Marzenia się spełniają całą zgrają” — rapował dawno temu, na Sile sióstr Sistars, Numer Raz. Do piosenkowego podsumowania dekady z dumą dokładamy też jego albumowy odpowiednik. Bez skrótów, wraz ze wspaniałą ekipą (poza obecnym zespołem redakcyjnym wśród współtwórców obu zestawień znaleźli się również Marcin Flint, Radek Miszczak, Andrzej Cała, Hirek Wrona, Eskaubei, Dawid „Goodkid” Bartkowski, Łukasz Kowalka, Marcin Harper, Marta „Young Majli” Malinowska, Łukasz Lorenc z Regime Brigade, Modest z El Quatro, DJ Praktyczna Pani, Piotr Grabski, Mikołaj Buszkers, a także emm!, Maciek „Chojny” Chojnacki, Julia „Eye Ma” Borowczyk, Dźwięku Maniak, Paweł Wojdylak, Klaudia „Lejdi K” Wąsowska, Jakub Wojewódka i Ola Nadzieja), prezentujemy więc setkę najlepszych okołosoulwych albumów minionej dekady.

Ta część zestawienia jest nawet bardziej uprawniona, bo to przecież właśnie w ostatnim dziesięcioleciu szerokopojęte R&B zaczęło wreszcie na dużo skalę konceptualizować długie formy muzyczne. Doszła do tego nawet Rihanna, która przez większość swojej kariery funkcjonowała od singla do singla, a duże krążki stanowiły zwykle jedynie wypełnienie przestrzeni pomiędzy kolejnymi przebojami. Dzięki Frankowi Oceanowi, Janelle Monáe, FKA Twigs, Solange, Beyoncé, Jamesowi Blake’owi i całej rzeszy utalentowanych młodych twórców długogrające R&B wyszło dalece poza sztandarowy koncept „dwunastu piosenek o miłości”. — Kurtek Lewski

100.

Jardín

Gabriel Garzón-Montano

Stones Throw

Trzy lata po wydaniu niesamowicie plastycznej epki Bishouné: Alma del Huila w 2017 roku, Gabriel Garzón-Montano wreszcie postawił kropkę nad i swojej muzycznej kariery, zapraszając słuchaczy do władnego ogrodu. Ogród Montano wypełniają wysmakowane kameralne aranże, od oszczędnego smyczkowego motywu otwierającego album w intymnym „Trial” poczynając, a kończąc prowadzoną przez głos Montano i fortepian solo wyciszoną kodą w „Lullaby”. I choć pomiędzy nimi płyta rozkwita feerią najróżniejszych uczuć, wprowadzona we wstępie i zakończeniu stylistyczna dominanta ani na chwilę nie opuszcza słuchacza, prowadząc go przez kolejne zaułki ogrodu Gabriela, który choć wykorzystuje nieco odmienne środki, uderza w te same nuty ludzkiej wrażliwości co James Blake, Frank Ocean czy Electric Wire Hustle na dwóch pierwszych płytach. Wszystko to poddane lekko i nienachalnie. Jardín to pierwszorzędny neosoulowy krążek, w którym bez reszty można się zagubić — błądzić godzinami złudnie nakreślonymi ścieżkami, nie próbując nawet znaleźć wyjścia. — Kurtek Lewski ♪

99.

Native Sun

Blitz the Ambassador

Jakarta

Świadome słuchanie muzyki zacząłem od rapu. Po wielu latach upajania się wyłącznie tą muzyką, wszystkie utwory zaczynały się zlewać w jeden. Przestałem dostrzegać w rapie ten element zaskoczenia i oryginalności, który najbardziej w nim ceniłem. Ze względu na trochę ograniczoną formułę tej muzyki, zacząłem poszukiwać innej. Czegoś z bardziej rozbudowanymi aranżacjami na przykład. Pchnęło mnie to w stronę jazzu, funku czy nawet afrobeatu. Dziś lubię raz na jakiś czas wrócić do korzennego rapu i za każdym razem pochłaniam go z jeszcze większą radością niż za młodu. Jednak najbardziej uwielbiam płyty raperów, w których to paradoksalnie rap nie gra pierwszych skrzypiec. Tylko w ten sposób mogę idealnie zaspokoić moje gusta, a z pomocą przychodzi właśnie album Blitza. Raper pochodzi z Ghany, a po zakończeniu szkoły przeniósł się do Nowego Jorku, aby spełniać swoje muzyczne marzenia. Na szczęście nie zostawił w Akrze inspiracji muzyką ludową. W efekcie jego Native Sun to urzekający album, oparty na rozbudowanych etnicznych aranżacjach. Surowy rap Blitza, niepozbawiony społecznego przesłania, równoważony jest przez hipnotyzujący śpiew, w jednym utworze nawet przez nieco zapomniane dziewczyny z Les Nubians. Marzę o podróży autostopem po Afryce, lecz nawet gdybym odwagę znalazł w chipsach, bieżące zobowiązania nie pozwoliłyby mi na realizację tego planu. Native Sun już tak — przez niemal 45 minut umożliwia podróż po najdalszych afrykańskich zakątkach bez wychodzenia z domu. — Modest ♪

98.

Cadillactica

Big K.R.I.T.

Def Jam

Ascetyczne, hałaśliwie bangery z „osiemset ósemki” czy kolorowa, organiczna kołderka z miękkich grooves? Bezczelna przewózka czy zaangażowany przekaz? Płomień pasji, czy krągły, wypracowany styl? Najbardziej lubię w Cadillactice to, że nie każe mi wybierać. Big K.R.I.T. potrzebuje jednej płyty, by największym laikom wytłumaczyć, dlaczego południe narzuciło w hip-hopie swój dyskurs, jednocześnie nie obrażając się na nowojorski etos i liryczne zacięcie. Dzięki albumowi chłopaka z prowincji widzę, jak Pimp C wypływa błyszczącym z oddali Cadillakiem na przestwór dzielnicy, 2pac wiąże w słońcu bandanę, Kanye West z dala od Twittera składa ręce do modlitwy, B.B. King pochyla się nad gitarą, a Big Boi sięga po skrzydełko do kubełka stojącego na czerwonej glinie. Słyszę mulistość bluesa delty, melodyjność funku znad zatoki, wzniosłość gospel pasa biblijnego i trapową redukcję. Ale nie wydaje mi się wcale, że to jest niedzisiejsze. Cadillactica żyje i żyć będzie. — Marcin Flint ♪

97.

Double Cup

DJ Rashad

Hyperdub

Chicagowski footwork zdążył już doczekać się niejednego klasyka w konfiguracji długogrającej — Last Bus to Lake Park DJ-a Clenta, Fingers, Bank Pads & Shoe Prints i I’ll Tell You What! RP Boo czy seria Da Mind of Traxman Traxmana. Jednakże na ten moment nic nie może równać się zarówno na polu zawartości muzycznej jak i popkulturowej eksplozji z premierą absolutnie magicznego Double Cup DJ-a Rashada. 160 uderzeń na minutę, bogata paleta sampli ze świata soulu czy R&B, hip-hopowy sznyt beatmakerski, basowe, breakowe i acidowe patenty rodem z brytyjskiej sceny klubowej, a wszystko to zespolone niepowtarzalną, niejednokrotnie popową wręcz przebojowością. — Kamil Matyja ♪

96.

Konnichiwa

Skepta

Boy Better Know

Dla brytyjskiej sceny minionej dekady Konnichiwa było dokładnie tym, czym Boy in da Corner Dizzee’go Rascala kilkanaście lat wcześniej. Odrestaurowana, zabójczo charyzmatyczna estetyka grime’u wreszcie zdobyła uznanie za oceanem, a wszystko to za sprawą takich hitów jak „Shutdown”, „That’s Not Me” czy „It Ain’t Safe”, które rozwijają klasyczny schemat powtarzanych w refrenach fraz o nowe melodie surowego rapowania pod minimalistyczne, urywające głowę produkcje. W połowie minionej dekady przez jakieś dwa lata niemalże każdy hip-hopowy artysta chciał ukraść Skepcie trochę energii, a równie wielu producentów połamanej muzyki basowej uczyło się tej relacji oszczędności środków i przebojowości. — Kamil Matyja ♪

95.

Avantdale Bowling Club

Avantdale Bowling Club

Years Gone By

To nie tylko jeden z najlepszych albumów roku 2018, ale bez wątpienia jedna z najwybitniejszych i najbardziej satysfakcjonujących płyt łączących muzykę jazzową z rapem (dokładnie w takiej kolejności). Liderem i głosem projektu jest Tom Scott, Brytyjczyk mieszkający w Nowej Zelandii, dziś uznawany za jedną z najważniejszych postaci tamtejszej sceny hip-hop. Wcześniej działał w takich grupach jak Home Brew, @Peace oraz Average Rap Band, a sporo wyjaśnia również fakt, że tata naszego bohatera, Peter Scott, to wzięty muzyk jazzowy, który grywał m.in. z Dr. Johnem. I to właśnie jazz — organiczne żywe granie nieskrępowane schematycznymi, powtarzającymi się loopami — cały ten materiał napędza i wyznacza mu kierunek. Scott doskonale czuje muzykę i frazę, rymuje z finezją i lekkością, a chwilami można go nawet pomylić z Kendrickiem Lamarem (co w tym przypadku jest komplementem, a nie zarzutem). Słucha się tego świetnie, i pewnie tak również będzie choćby i za kolejne 10 lat. — Marcin Harper ♪

94.

Acid Rap

Chance the Rapper

Chance the Rapper

Można budować Chance’owi pomnik za wachlarz flow, którym operuje, za dużą świadomość i jeszcze większą witalność; mieć pewność, że Acid Rap żarłby również bez kwasu. Ja najbardziej cenię sobie to wydawnictwo za to, że jest w stu procentach chicagowskie. Od genialnego intro wiemy, że to z kolebki gospel i footworku jednocześnie, parę utworów później wnioskujemy na podstawie słyszalnych bluesowych naleciałości, że miasto jest tyle wietrzne, co błotniste. Chance niesie dalej soulowy ogień Kanye, zaangażowanie Lupe, dojrzałość Commona i rozpędza się, nie tracąc ze słów sensu jak Twista. A przy tym – co doskonale widać z perspektywy czasu – staje się trampoliną dla artystów pokroju Vica Mensy, Saby i Noname, błyszczącej swoją slamową poezją na tle dogranych partii klawiszy w fenomenalnym „Lost”. Nie dajcie się zwieść kreskówkowemu głosowi, ani nie bójcie się gwałtownych przeskoków od poruszającego ekshibicjonizmu do bezceremonialnie ogłaszanego banger alert. Ta dobrze naoliwiona huśtawka nastrojów jest z placu zabaw dla dorosłych. — Marcin Flint ♪

93.

Kiwanuka

Michael Kiwanuka

Polydor

Okrzyknięty jednym z największych soulowych odkryć ostatnich lat, Michael Kiwanuka na swoim trzecim studyjnym albumie mniej progresywnie, za to znacznie swobodniej, płynie po gitarowych riffach, kreując bezbrzeżny utwór pełen inspiracji uduchowionym brzmieniem Isaaca Hayesa czy Gila Scotta-Herona. Całość utrzymana jest w nostalgicznym, a jednak elektryzującym klimacie, w który co rusz wkradają się tąpnięcia psychodelii i odważne aranżacje. Przejmujący głos Michaela Kiwanuki niesie się z sobie właściwą swobodą na tych tkliwych, ale i gitarowo nasyconych podkładach. Kolejny przepiękny album w dorobku brytyjskiego muzyka, na zimowe wieczory jak ulał. — Maja Danilenko ♪

92.

Magdalene

FKA Twigs

Young Turks

Magdalene, druga płyta FKA twigs, musiała się udać. Za jej produkcję odpowiadał w końcu zespół złożony z Nicolasa Jaara, Skrilexxa, Cashmere Cata, Benny’ego Blanca i Jacka Antonoffa oraz Oneothrix Point Never, co przełożyło się na brzmieniową mozaikę. Postać świętej stała się dla wokalistki inspiracją dla rozmyślań nad miłosnym życiem oprawionym w muzyczne ramy. Drugi album artystki to afirmacja kobiecej twórczości i siły przełożona na słowa i melodie. Świadoma dokonań starszych koleżanek – od Kate Bush po Aaliyah – FKA twigs podzieliła się własną historią. Muzyczne dzieło jest tu traktowane jako ludzki organ i lustro dla udręk ciała i duszy. — Ibinks ♪

91.

99.9%

Kaytranda

XL

Pamiętacie jak Soundcloud był Waszą stroną startową przeglądarki? I co chwilę wypływał z tej chmury jakiś zdolny beatmaker, który po chwili robił karierę? Kaytranada to archetyp takiego soundcloudowego producenta. Zaczęło się od chwytliwego editu Janet Jackson… Boy, did that one blow up! Nie było imprezy bez tego hitu w latach 2014/2015. Na cały album trzeba było poczekać do 2016, w międzyczasie Kanadyjczyk przecież musiał zrobić trochę bitów dla takich tuzów jak Vic Mensa, Mick Jenkins czy Talib Kweli. A, no i tour z Madonną… Ale jak już nadszedł czas albumu, to Kaytranada nie zawiódł. Jego styl bezboleśnie blenduje hip-hop, disco, boogie i R&B. Proste loopy i sample podbite chwytliwym bassline’em — nie sposób nie napiąć łydki! „Glowed Up” z .Paakiem, to jeden z największych hitów tamtego roku, jednakże faworyta na albumie mam innego — „Lite Spots” nie wyjedzie do końca życia z mojego didżejskiego kuferka — piękny brazylijski sampel i hipnotyzujący bit. Topowy sztos od Kaytranady! — Mikołaj Buszkers ♪

90.

The 20/20 Experience

Justin Timberlake

RCA

Czy ktoś jeszcze pamięta o tej płycie? Zwłaszcza po ostatnich, flanelowych wyczynach Justina. Wydaje mi się, że to jeden z tych materiałów, które zestarzały się w trakcie kilku ostatnich lat najokrutniej, choć przecież już od samego początku był to poniekąd łabędzi śpiew przebrzmiałych głosów Timberlake’a i Timbalanda. The 20/20 Experience to doskonały przejaw pięknej, pokręconej fantazji. „Skoro mogli Pink Floydzi, to dlaczego nie my?” – pyta Justin i, na spółkę z Timbą, sam sobie odpowiada. The 20/20 Experience to nomen omen epickie doświadczenie – postmodernistyczna i ambicjonalna w formie (ale nie w treści) hybryda retro pop soulu, czerpiącego z wielkich nazwisk i resztek produkcyjnego rozmachu Timbalanda. Dziś już bardziej chyba patynowa niż przebojowa, ale z pewnością pięknie ilustrująca progresywne i dekonstruktywne ambicje towarzyszące w tej dekadzie wszystkim — od raperów, przez croonerów, po wykonawców pop. — Maja Danilenko ♪

89.

Prąd

Natalia Przybysz

Warner

W ciągu ostatniej dekady byliśmy świadkami transformacji muzycznej artystki, której kolejne albumy stawały się dojrzalsze od poprzednich. Szło to w parze z poszukiwaniem krainy dźwięków, w której Natalii Przybysz najswobodniej. Wyraźny sygnał odczuliśmy po premierze bardzo dobrze przyjętego Prądu, który w dużym stopniu pozwolił uwolnić się Natalii od marudzeń, rozczarowanych po Kozmic Blues: Tribute to Janis Joplin fanów Sistars, którzy faworyzując neo-soulową naturę artystki, byli zawiedzeni gitarowym brzmieniem jej nagrań. Świetnie dobrane single stłumiły jednak głosy malkontentów i pozwoliły zawędrować zespołowi na mainstreamowe ścieżki, na których w 2015 roku coraz częściej można było spotkać wielu świeżych i wartościowych muzyków, redefiniujących pop w Polsce. Prąd odkrywa spory fragment duszy kobiety niezależnej, wrażliwej, kochającej i zadziornej. Połączenie niebanalnych tekstów charyzmatycznej wokalistki i kompozycji Jurka Zagórskiego dało w efekcie nagrania pozbawione daty ważności. Soul, country, blues czy rock — co za różnica. Ważne, że płyty słucha się równie dobrze jak przed pięciu laty. — Krzysztof Zięba ♪

88.

Mirrorwriting

Jamie Woon

Candent Songs / Polydor

Trudno jest dziś oprzeć się myśli, że rozbłyśnięcie gwiazdki pokroju Jamie’ego Woona było tak samo nieuchronne jak jej szybkie wygaśnięcie. Niepozorny gość, który z wielką skromnością przedstawiał debiutancki materiał publiczności zebranej w Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach w 2011 roku, miał wszelkie zadatki na supernową – promienne, ale ulotne zjawisko. Płynąc gdzieś obok Jamesa Blake’a i Jamie’ego XX na fali rozkwitu dubstep/future garage, Woon kierował swoją falę w stronę przeboju. Można narzekać, że Mirrorwriting to muzyczka do zakupów, ale równocześnie trudno odmówić jej uroku. Sztandarowym przykładem jest oczywiście „Lady Luck” z polifonicznymi, blue-eyed soulowymi wokalami, który dał nam poniekąd przedsmak tego, co usłyszeliśmy dużo później choćby na El mal querer Rosalíi. Zapętlone siatki wokaliz Woona, wyeksponowane dodatkowo przez basy, utkano na Mirrorwriting z dużą finezją. Zwyczajny młodzieniec z metra nie został ani Jamesem Blakiem, ani Jamie’em XX, ale z pewnością i on dołożył swoje do rozgrzewania publiczności przed dekadą wrażliwości w muzyce. — Maja Danilenko ♪

87.

Yellow Memories

Fatima

Eglo

Fatima w ciągu ponad dekady aktywności na scenie współczesnego soulu i elektroniki zdała znaleźć sobie bardzo oddane grono wielbicieli, mimo że nie zanosi się, żeby jej pseudonim w szerszych kręgach zagroził marce portugalskiego sanktuarium. Podopieczna Floating Points wydała, po serii EP-ek, długogrający debiut dopiero 2015 roku. W moim odczuciu jest to jedna z tych bezbłędnych ponadczasowych płyt, które można katować po kilka-naście razy z rzędu bez poczucia przesytu. I zawsze się do niej dobrze wraca. Fantastyczny, głęboki i melodyjny głos Szwedki nastrojowo komponuje się zarówno z kompozycjami opartymi na żywych instrumentach, jak i tych elektronicznych. Wyróżnienie dla albumu roku podczas Worldwide Awards Gillesa Petersona to szczyt szczytów, jaki może osiągnąć artysta poruszający się w muzyce czarnego pochodzenia spoza głównego nurtu. Co jeszcze potęguje radość, nie był to jednorazowy strzał, gdyż kolejne produkcje Fatimy, ponownie dotykające tekstowo świata relacji romantycznych, dalej trzymają wysoko postawioną poprzeczkę na każdym poziomie – produkcyjnie, wokalnie, lirycznie. Pielgrzymowałbym ku Fatimie! — Radek Miszczak ♪

86.

4

Beyoncé

Columbia

Po zasłużonej przerwie po intensywnym koncertowaniu i promowaniu wcześniejszych płyt, po czasie spędzonym z rodziną i zwiedzaniu świata, Beyoncé poczuła się na tyle zakochana i zainspirowana, by niezależnie od wszystkich, rozpocząć pracę nad kolejnym albumem. Krążek, którego tytułem stała się bardzo znacząca dla artystki czwórka, udowodnił, że warto czasem wziąć dłuższy urlop, by zregenerować siły. W przypadku Bey była to ponownie siła kobiecości i miłości. Od hymnu dziewczyn rządzących światem, przez wzniosłe ballady, aż po wzruszającą chęć postawienia swojego śladu na ziemi Beyoncé forsuje swoje możliwości wokalne tak, że momentami wydaje się to aż nieprawdopodobne. Miłość wyśpiewywania jest tu na wszystkie możliwe sposoby. Jest miłość romantyczna w „1+1”, miłość zdesperowana w „I Care”, miłość nieznająca granic w „Rather Die Young” i w końcu miłość spełniona i roztańczona w „Love on Top”, która do historii minionej dekady przeszła jako moment publicznego ogłoszenia światu o ciąży artystki. Do tego na płycie nie zabrakło odrobiny zaczepnego flirtu w „Countdown”, uwodzenia w „Dance for You”, a nawet próby powtórzenia hitowego „Irreplaceable” w „Best Thing i Never Had”. Pomimo wpadającego w ucho kombinowania z brzmieniem nawiązującym do lekkiej mieszanki popu i R&B lat 90., z perspektywy czasu 4 stało się zaledwie niezobowiązującym przerywnikiem między ukrywaniem się za Sashą Fierce a dojrzałością pani Carter. — Hanna Brzezińska ♪

85.

Piñata

Freddie Gibbs & Madlib

Madlib Invazion / RCA

Pochodzący z rodzinnych stron Michaela Jacksona raper podąża ścieżką udeptaną przez Scarface’a, Raekwona i innych naczelnych dilerów rap gry. Jego historie są tak wiarygodne i opisane z taką starannością, że nie potrzebują żadnego certyfikatu autentyczności. Wywołują u nas to niekomfortowe wrażenie, że nasza codzienność wydaje się nudna i bezbarwna w porównaniu z życiorysem Gibbsa. Piñata nie byłaby jednak tym czym jest bez drugiego bohatera, czyli legendarnego Madliba — urzekającego brudnymi, wysamplowanymi z zakurzonych jazzowych i soulowych winyli pętlami, melancholijnymi melodiami, pomysłowymi partiami perkusyjnymi, powycinanymi z filmów dialogami. To najlepsza pozycja w dyskografii Freddiego Gibbsa, a także najmocniejsza produkcja Otisa Jacksona od czasów Madvillainy. — Chojny ♪

84.

Universal Beings

Makaya McCraven

International Anthem Recording Company

Dwupłytowy album nagrany podczas czterech sesji w czterech różnych miejscach świata — Nowym Jorku, Chicago, Londynie i Los Angeles. I właśnie na cztery części się dzieli. Makaya jest perkusistą i motorem napędowym całego projektu, a grają tutaj m.in. Tomeka Reid, Shabaka Hutchings, Nubya Garcia, Ashley Henry, Miguel Atwood-Ferguson i Carlos Niño. Improwizacje jazzowe odwołujące się do humanizmu, wolności, a przede wszystkim siły jaką jest kreatywna współpraca pomiędzy wrażliwymi ludźmi z różnych stron globu. Wybitny wprost przykład, że muzyka jako jedna z niewielu już kwestii potrafi nas bezgranicznie łączyć, nie patrząc na płeć, kolor skóry, orientację seksualną i setki innych kwestii, które nie mają większego znaczenia, gdy odwołujemy się do tego, co najważniejsze — człowieczeństwa. — Andrzej Cała ♪

83.

Childqueen

Kadhja Bonet

Fat Possum

Powab Minnie Riperton, artyzm Kate Bush i gatunkowa żonglerka godna Esperanzy Spalding — oto Kadhja Bonet w krzywdzącym jej indywidualizm, wirtuozerię i talent uproszczeniu. Jej wydana w 2018 roku druga studyjna płyta Childqueen jest bowiem podróżą do zupełnie innego wymiaru muzyki soul — inspirowanej na różnych poziomach mistyczną kosmogonią i psychodelicznym popem późnych lat 60. Songwritersko bywa odrobinę ekscentryczna, ale jest jej znacznie bliżej do artpopowych kanonów przebojowości niż większości wydawnictw z nurtu alternatywnego R&B, którym tę łatkę doczepiono. To uniwersalna płyta osadzona poza czasem, w dużej mierze sama kreująca swój kontekst i dająca się różnorako czytać — z jednej strony wciągająca słuchacza głęboko w swoje meandry, z drugiej — współistniejąca z nim, jego tęsknotami, potrzebami i refleksjami i dająca mu się do pewnego stopnia modelować. Childqueen Kadhji Bonet to wielowarstwowy, harmonijnie zaaranżowany, autonomiczny artystyczny byt. — Kurtek Lewski ♪

82.

Aromanticism

Moses Sumney

Jagjaguwar

Aromanticism, błyskotliwy debiut soul-folkowego wrażliwca Mosesa Sumneya, przenika przez rozmaite konwencje i środki wyrazu na wielu płaszczyznach. Gatunkowa ulotność — zawieszenie pomiędzy songwriterskim kameralnym folkiem, kojącym neo-soulem a artystowskim ambient popem to jedynie najbardziej powierzchowna z nich. Na tym poziomie Sumney z dolegliwym czasami umiarem dysponuje swoimi rozlicznymi talentami — fenomenalnego wokalisty, zdolnego tekściarza, zręcznego instrumentalisty i przede wszystkim producenta-wizjonera — bliżej mu do bedroomowego ASMR niż do emocjonalnego i aranżacyjnego splendoru — nawet pomimo Miguela Atwooda-Fergusona i Thundercata na podorędziu. Przez to określeniem gatunkowym, które można by Sumneyowi doprawić, mógłby stać się homogeniczny ascetyzm. Byłoby ono zasadne jednak tylko wówczas, gdybyśmy nonszalancko zignorowali poetyckie niuanse, w których skąpany jest Aromanticism. Niuanse, dzięki którym krążek zyskuje drugi wymiar, bywa, że stojący z tym zewnętrznym w pozornej sprzeczności. Bo choć Sumney kreuje pejzaż kameralny i intymny, nie sposób, nawet pomimo kompaktowego rozmiaru materiału, zamknąć go ściśle z każdej strony — to otwarta twórcza przestrzeń, mająca za nic granice, zdająca się wykraczać dalece poza horyzont, ale niekreująca wrażenia chłodu i obcości. — Kurtek Lewski ♪

81.

Arca

Arca

XL

„Quítame la piel de ayer” („Pozbądź mnie wczorajszej skóry”) — niepewnie rozpoczyna łamiącym falsetem wenezuelska producentka Arca w „Piel” otwierającym jej ostatni album — intymną opowieść o rozpaczliwym pragnieniu miłości mającej wypełnić wewnętrzną otchłań dojmującej samotności. Arca rozbiera się przed słuchaczem — dosłownie i w przenośni — swoje uczucia, doznania i myśli wyrażając emocjami, zarówno na poziomie brzmienia, tekstów, jak i — w znaczącej mierze — nieoszlifowanego, na wpół amatorskiego paraoperowego wokalu. Dzięki temu Arca jest w stanie przenieść swój mroczny, do tej pory dość chaotyczny i surrealistyczny sznyt producencki w nową sferę, gdzie tkanka muzyczna musi stanowić dopełnienie pozamuzycznej substancji — całkiem już realnej i namacalnej. — Kurtek Lewski ♪

80.

Wildheart

Miguel

RCA

Czy słynny-niesłynny diss Miguela na Franka Oceana w 2015 roku nie powinien przypadkiem brzmieć — „robię lepszą muzykę niż Lenny Kravitz”? Przy Wildheart to raczej gość wieńczący adresowaną płytę przychodzi do głowy jako wzór do naśladowania. Równie zacięcie aspirujący do miana symbolu seksu Kravitz, skończył ostatecznie w roli nieszkodliwego grania do radia. Miguel podchodzi do tematu z większą delikatnością (w końcu to 2015, wychowanym na Trójce już dziękujemy), ale jego wersja zmysłowego R&B eksploatuje gitary nie mniej żarliwie niż zadziora Kravitz. Wildheart to płyta może zbyt impresyjna, by zapadła całościowo w pamięć naszą i playlist stacji radiowych, a jednak wciąż zgrabnie spajająca „niemodną” gitarę z współczesnym R&B na astralnym synth-electro podkładzie. A przy okazji, zgodnie z jedną z linii programowych dekady, odnajdującą stare riffy w nowych kontekstach, jak osławione wplecenie „1979” Smashing Pumpkins w „Leaves”. Płyta niezupełnie w linii wyznaczonej wrażliwością Franka Oceana (jak chyba chciały ówczesne recenzje), choć niewątpliwie nim inspirowana, to jednak wyraźnie autorska i całkiem przebojowa. — Maja Danilenko ♪

79.

Nawiasem mówiąc

Łona i Webber

Dobrzewiesz

Nawiasem mówiąc, piąta płyta Łony i Webbera jest jedną z ich lepszych, jeżeli nie najlepszą produkcją. Tylko Łona w naszym rapowym światku był w stanie zauważyć plakatowy romans Gombrowicza i Azealii Banks przed opublikowaniem takiego gorącego newsa na portalach typu Pudelek czy TMZ. Aż strach pomyśleć jakie jeszcze połączenia Adam potrafi dostrzec w sklepach z szeroko pojętą kulturą. Doskonale wie, że jesteśmy gdybającym narodem i spokojnie moglibyśmy w tej dyscyplinie wystawić drużynę na olimpiadzie i co cztery lata sięgać po złoty medal, GDYBY igrzyska obejmowały taką konkurencję. Doskonale wie, dlaczego Jarmusch chudnie w połowie, kiedy decydujemy się na heroiczny czyn rzucając papierosy i tym samym nasze rozmowy ubożeją bez dymiącego nałogu. Łona jest rozbrajający w rapowaniu o prostych sprawach w metaforyczny sposób — odsłuchujesz te numery kilkakrotnie i za każdym razem wyłapujesz kolejne metafory, czy odniesienia chociażby do słów homilii Jana Pawła II bądź bajki „Wilk i Zając”. To wszystko podane w błyskotliwy i oryginalny sposób, no ale nawiasem mówiąc, czy kogoś to jeszcze dziwi w przypadku tego duetu? — Rafał Kulasiński ♪

78.

Love & Hate

Michael Kiwanuka

Polydor

W 2016 roku z pomocą Danger Mouse’a Michael Kiwanuka wyszedł obronną ręką z dojrzewającej przez ostatnie cztery lata klątwy drugiego albumu. Śmiało zwrócił się w stronę soczystej progresywnej fuzji soulu, funku, rocka, gospel i subtelnych orkiestrowych aranży, które kiełkowały już na jego debiucie, a Danger Mouse doskonale wiedział, jak to połączenie zaadaptować, aby zabrzmiało współcześnie, ale ponadczasowo. Kiwanuka nie próbuje się jednak pod wymyślnymi aranżacjami ukrywać — choć jest mu z nimi nadzwyczaj do twarzy, w dalszym ciągu pozostaje tym samym wrażliwym chłopakiem z gitarą. Nie przebiera się, nie zwodzi słuchacza, nie odwraca od siebie uwagi, by zatuszować niedoskonałości. Wręcz przeciwnie, obraca je w atut i podaje w oprawie, która jednocześnie rozdziera i koi, rozdrapuje rany, by za chwilę je zasklepić. — Kurtek Lewski ♪

77.

Emily’s D+Evolution

Esperanza Spalding

Concord

Dla części fanów Esperanzy Spalding jej piąty krążek musiał być nie lada zaskoczeniem. Na Emily’s D+Evolution artystka coraz bardziej muzycznie odchodzi od ściśle rozumianego jazzu, a wchodzi w rejony do tej pory w jakimś sensie dla siebie nieodkryte prezentując swoje alter ego — tytułową Emily. Krążek pokazuje jej mocniejszą, bardziej gitarową, wręcz rockową odsłonę — instrumentalnie to właśnie gitara elektryczna króluje w dużej części numerów na płycie. Pojawiały się nawet porównania do Prince’a, ale wyraźnie słychać, że Spalding była pod silnym wpływem dokonań chociażby Janelle Monáe. To bezsprzecznie nowa jakość w karierze wokalistki i tchnienie życia w oldschoolowy koncept mieszania jazzu z rockiem. Doskonała warstwa muzyczna połączona z bardzo dobrymi tekstami zaśpiewanymi na jazzowo skutkuje jedną wielką jazz-rockową czy może nawet funk-rockową operą. — Dill ♪

76.

Astroworld

Travis Scott

Epic / Cactus Jack / Grand Hustle

Astroworld to najspójniejszy, a zarazem najbardziej progresywny projekt Travisa Scotta. Raper składając hołd rodzinnemu Houston, wykorzystuje motyw zamkniętego w 2005 roku, słynnego parku rozrywki, do którego podróż z La Flame’em jest niemalże godzinnym, narkotycznym tripem. Travis jeszcze lepiej płynie po podkładach, które stworzone przede wszystkim przez Mike’a Deana, przetarły kolejne szlaki w gatunku. Mamy tu choćby podwójną zmianę bitu w „Sicko Mode”, autorefleksyjną, oniryczną balladę „Stop Trying to Be God”, w której wykorzystana została harmonijka Stevie’ego Wondera albo shout out dla legendarnego DJ-a Screw wykonany zapoczątkowaną przez niego techniką. — Klementyna Szczuka ♪

NAJLEPSZE ALBUMY DEKADY 100-76
NAJLEPSZE ALBUMY DEKADY 75-51
NAJLEPSZE ALBUMY DEKADY 50-26
NAJLEPSZE ALBUMY DEKADY 25-1